Αντικατάσταση στα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα Δημόσιου Τομέα (6,7 και 8)

Ενημέρωση σχετικά με το έργο του Συμβουλίου Διεθνών Λογιστικών Προτύπων Δημόσιου Τομέα (ΣΔΛΠΔΤ – IPSASB) αναφορικά με την αντικατάσταση των υφιστάμενων απαιτήσεων που περιέχονται στα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα Δημόσιου Τομέα (ΔΛΠΔΤ – IPSAS) 6 , 7 και 8

Αντικατάσταση στα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα Δημόσιου Τομέα (6,7 και 8)

Θεοδόσιος Δεληγιάννης,

senior manager στο τμήμα των ελεγκτικών υπηρεσιών (ifrs desk) της ευ ελλάδος

Τα ΔΛΠΔΤ είναι υψηλής ποιότητας παγκόσμια πρότυπα χρηματοοικονομικής αναφοράς για οντότητες του δημοσίου τομέα, εκτός από τις δημόσιες επιχειρήσεις οι οποίες εφαρμόζουν τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (ΔΠΧΑ). Πρόκειται περί ενός πλήρους και καλά σχεδιασμένου συνόλου λογιστικών προτύπων ειδικά για τις ανάγκες του δημοσίου τομέα. Δεν έχουν εφαρμογή μόνο για την λογιστική βάσει αυτοτέλειας των χρήσεων αλλά και για τη λογιστική σε ταμειακή βάση. Τα ΔΛΠΔΤ έχουν κυρίως ως βάση τα ΔΠΧΑ, αλλά έχουν προσαρμοστεί για τον δημόσιο τομέα όπου χρειάστηκε.

Ένα από τα έργα στα οποία συμμετέχει ενεργά το Διοικητικό Συμβούλιο είναι η αναθεώρηση/αντικατάσταση των υφιστάμενων απαιτήσεων που περιέχονται στα ΔΛΠΔΤ 6, 7 και 8 (Ενοποιημένες και Ατομικές Οικονομικές Καταστάσεις, Επενδύσεις σε συγγενείς επιχειρήσεις και συμφέροντα σε κοινοπραξίες, αντίστοιχα). Ο σκοπός αυτού του έργου είναι να επικαιροποιήσει τις απαιτήσεις σχετικά με την πληροφόρηση για τα συμφέροντα σε άλλες οντότητες, ειδικότερα σε ελεγχόμενες οντότητες, συγγενείς επιχειρήσεις και κοινοπραξίες. Επιπλέον, το έργο αυτό εξετάζει τις συνέπειες των διαφοροποιήσεων μεταξύ του δημόσιου τομέα, ώστε να εξασφαλιστεί ότι οι ρυθμίσεις του δημοσίου τομέα που αφορούν συμμετοχές σε άλλες οντότητες ταξινομούνται και λογιστικοποιούνται κατάλληλα. Η πρόοδος του έργου μέχρι σήμερα είναι ότι το Διοικητικό Συμβούλιο, κατά την 21η Οκτωβρίου 2013, δημοσίευσε τα ακόλουθα πέντε Προσχέδια που έχουν βασιστεί στα ισοδύναμα ΔΠΧΑ και ΔΛΠ, τα οποία δημοσιεύθηκαν από το Συμβούλιο Διεθνών Λογιστικών Προτύπων (ΣΔΛΠ – IASB) τον Μάιο 2011:

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το Διοικητικό Συμβούλιο, όταν ανέπτυξε αυτά τα Προσχέδια, πρότεινε επίσης μερικές σημαντικές αλλαγές ώστε τα προαναφερθέντα Προσχέδια να γίνουν Πρότυπα που θα είναι κατάλληλα για εφαρμογή στο δημόσιο τομέα. Τα πέντε Προσχέδια, σε σύγκριση με τα ισχύοντα ΔΛΠΔΤ, θα διατηρήσουν ορισμένες από τις θεμελιώδεις ανάγκες αυτών των ΔΛΠΔΤ, αλλά την ίδια στιγμή θα προτείνουν ορισμένες σημαντικές αλλαγές. Τελικά, όταν το έργο ολοκληρωθεί, τα ΔΛΠΔΤ που θα προκύψουν από αυτά τα πέντε Προσχέδια θα αντικαταστήσουν τα ΔΛΠΔΤ 6, 7 και 8. Ως αποτέλεσμα, οι οντότητες θα πρέπει να επανεκτιμήσουν την ύπαρξη ελέγχου και σχημάτων υπό κοινό έλεγχο, καθώς και τη φύση των ενιαίων ρυθμίσεων. Αυτό θα απαιτήσει αυξημένη χρήση της κρίσεως. Οι πιο σημαντικές αλλαγές είναι οι εξής:

➜ Οι οντότητες που καταρτίζουν ατομικές οικονομικές καταστάσεις επιτρέπεται να λογιστικοποιούν τις επενδύσεις σε ελεγχόμενες οντότητες, κοινοπραξίες και συγγενείς οντότητες χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της καθαρής θέσης ή τη μέθοδο του κόστους ή σύμφωνα με το πρότυπο ΔΛΠΔΤ 29 (Χρηματοοικονομικά Μέσα: Αναγνώριση και Αποτίμηση). Οι απαιτήσεις αυτές είναι παρόμοιες με τις λογιστικές μεθόδους που προβλέπονται από το ΔΛΠΔΤ 6. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το ΔΛΠ 27 (Αναθεωρημένο το 2011) δεν επιτρέπει τη χρήση της μεθόδου καθαρής θέσης στις ατομικές οικονομικές καταστάσεις.

➜ Νέοι ορισμοί ελέγχου και σχημάτων υπό κοινό έλεγχο. Μια οντότητα ελέγχει μία άλλη οντότητα όταν εκτίθεται ή έχει δικαιώματα σε μεταβλητές αποδόσεις από την εμπλοκή της με την άλλη οντότητα και έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει αυτές τις αποδόσεις μέσω της εξουσίας της επί της άλλης οντότητας. Το υπό κοινό έλεγχο σχήμα είναι ο συμβατικός επιμερισμός του ελέγχου ενός σχήματος μέσω δεσμευτικής συμφωνίας (συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων από συμβάσεις ή άλλα νομικά δικαιώματα), η οποία υπάρχει μόνο όταν οι αποφάσεις για τις συναφείς δραστηριότητες απαιτούν την ομόφωνη συγκατάθεση των μερών που μοιράζονται τον έλεγχο.

➜ Δεν προβλέπεται απαλλαγή από την ενοποίηση ελεγχόμενων οντοτήτων που τελούν υπό προσωρινό έλεγχο.

➜ Δύο νέες κατηγορίες οντοτήτων έχουν εισαχθεί. Αυτές είναι η «επενδυτική οντότητα» και η «δομημένη οντότητα». Προκειμένου να χαρακτηριστεί μια οντότητα ως επενδυτική πρέπει να πληροί όλα τα ακόλουθα τρία στοιχεία, δηλαδή: (i) πρέπει να παρέχει υπηρεσίες διαχείρισης επενδύσεων, (ii) οι αποδόσεις της να προέρχονται αποκλειστικά από ανατίμηση κεφαλαίου, έσοδα επενδύσεων ή και τα δύο, και (iii) ουσιαστικά το σύνολο των επενδύσεών της να επιμετράται και να αξιολογείται με βάση την εύλογη αξία. Υπάρχουν επίσης διαφορετικές λογιστικές απαιτήσεις για τις επενδυτικές οντότητες και τις οντότητες που κατέχουν τον έλεγχο επενδυτικών οντοτήτων. Μια δομημένη οντότητα, από την άλλη πλευρά, ορίζεται ως (i) μία οντότητα που έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε οι διοικητικές ρυθμίσεις ή η νομοθεσία να μην είναι ο κυρίαρχος παράγοντας στην απόφαση για το ποιος κατέχει τον έλεγχο της οντότητας (συνήθως τέτοιοι παράγοντες είναι οι κυρίαρχοι παράγοντες στην απόφαση ελέγχου) ή (ii) μια οντότητα που έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε η ψήφος ή παρόμοια δικαιώματα να μην είναι ο κυρίαρχος παράγοντας στην απόφαση για το ποιος κατέχει τον έλεγχο της οντότητας (και πάλι, τα στοιχεία αυτά είναι συνήθως οι κυρίαρχοι παράγοντες στην απόφαση ελέγχου). Επιπλέον, το Προσχέδιο 52 απαιτεί πληροφορίες σχετικά με τις εκτιμήσεις και κρίσεις αναφορικά με τους παράγοντες που μια οντότητα έλαβε υπόψη για: (i) τη διαμόρφωση γνώμης σχετικά με την ύπαρξη ελέγχου, σημαντικής επιρροής και κοινού σχήματος ελέγχου, (ii) ταξινόμηση συμμετοχών σε επιχειρηματικά σχήματα υπό κοινό έλεγχο και (iii) ταυτοποίηση των επενδυτικών οντοτήτων.

➜ Νέες ταξινομήσεις επιχειρηματικών σχημάτων υπό κοινό έλεγχο. Τα επιχειρηματικά σχήματα υπό κοινό έλεγχο είναι βασικά οι περιπτώσεις όπου δύο ή περισσότερα μέρη κατέχουν κοινό σχήμα ελέγχου μέσω μιας δεσμευτικής συμφωνίας. Υπάρχουν δύο τύποι επιχειρηματικών σχημάτων υπό κοινό έλεγχο, ήτοι από κοινού ελεγχόμενες δραστηριότητες (συνεκμεταλλεύσεις) και κοινοπραξίες. Αυτή η προτεινόμενη ταξινόμηση διαφέρει από το ΔΛΠΔΤ 8, το οποίο αναφέρεται σε τρία είδη ρυθμίσεων, δηλαδή από κοινού ελεγχόμενες οντότητες, από κοινού ελεγχόμενες δραστηριότητες και από κοινού ελεγχόμενα περιουσιακά στοιχεία.

➜ Κατάργηση της μεθόδου αναλογικής ενοποίησης της λογιστικής για επιχειρηματικά σχήματα υπό κοινό έλεγχο. Ο συμβαλλόμενος σε μια κοινοπραξία πρέπει να καταχωρεί τη συμμετοχή του σε μια κοινοπραξία με τη χρήση της μεθόδου της καθαρής θέσης. Εν τω μεταξύ, ο συμβαλλόμενος σε μια από κοινού ελεγχόμενη δραστηριότητα (συνεκμετάλλευση) λογιστικοποιεί τα περιουσιακά στοιχεία, τις υποχρεώσεις και τις συναλλαγές αυτής (έσοδα και έξοδα), συμπεριλαμβανομένου και του μεριδίου του σε αυτούς που προκύπτουν από κοινού. Αυτά τα περιουσιακά στοιχεία, οι υποχρεώσεις και οι συναλλαγές λογιστικοποιούνται σύμφωνα με το σχετικό ΔΛΠΔΤ.

➜ Όλες οι απαιτήσεις γνωστοποίησης τώρα βρίσκονται σε ένα πρότυπο, συμπεριλαμβανομένων των γνωστοποιήσεων που σχετίζονται με επενδυτικές οντότητες και δομημένες εταιρείες που δεν ενοποιούνται.

Τέλος, αυτά τα πέντε Προσχέδια είναι ανοικτά για δημόσιο σχολιασμό και τυχόν αντιδράσεις μέχρι την 28η Φεβρουαρίου 2014. Το ΣΔΛΠΔΤ σχεδιάζει να εκδώσει τα τελικά πρότυπα που βασίζονται σε αυτά τα πέντε Προσχέδια εντός του 2014 ή στις αρχές του 2015.