• Σήμερα είναι: Παρασκευή, 17 Ιανουαρίου, 2025

ΒΙΒΛΙΑ 05

Michael Lewis

Μπούμερανγκ

Μετάφραση: Νίκος Ρούσσος Παπαδόπουλος, σ. 243, 12,15 ευρώ

Είναι ο συγγραφέας του διαβόητου άρθρου «Φοβού τους Έλληνες και ομόλογα φέροντας», στο οποίο αναδείκνυε πολλές από τις χρόνιες παθογένειες του ελληνικού κράτους και της ελληνικής οικονομίας. Τα άρθρα του στο Vanity Fair συζητήθηκαν ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια της κρίσης, καθώς καταφέρνει να συνδυάσει τις γνώσεις του από τη δουλειά του στον χρηματοπιστωτικό τομέα με την ερευνητική δημοσιογραφία και τον απλό, κατανοητό τρόπο περιγραφής περίπλοκων οικονομικών μηχανισμών.

Ο Lewis κάνει ένα οδοιπορικό στις χώρες που έπληξε η οικονομική κρίση του 2008 και διόγκωσε τα προβλήματα της δημο- σιονομικής τους σταθερότητας, όπως η Ελλάδα, η Ισλανδία και η Ιρλανδία. Καταπιάνεται με όσους σαγηνεύτηκαν απ’ την ευκολία της φθηνής πίστωσης πριν αρχίσει η κατάρρευση αυτής της μεγάλης οικονομικής φούσκας.

Πολύ ενδιαφέροντα και ενδεικτικά για το πώς λειτουργούν οι αγορές είναι αυτά που του λέει ο Κάιλ Μπας, ένας χρηματιστής που δούλευε στην Bear Stearns και πλούτισε παίζοντας τολμηρά παιχνίδια με ένα δικό του hedge fund. O Μπας, παρακολουθώντας την πορεία των χωρών της Ευρώπης, παρατήρησε τη συνεχή διόγκωση του χρέους ορισμένων χωρών και διέβλεψε τη χρεοκοπία τους. Έτσι αποφάσισε να επενδύσει στην πτώση αυτών των χωρών και να μεγαλώσει ακόμα περισσότερο τα πλούτη του.

Ο Lewis αναλύει τα προβλήματα κουλτούρας των διαφόρων λαών. Π.χ. οι Γερμανοί πέφτουν θύματα της ευπιστίας στους κανόνες, ενώ οι Αμερικανοί δεν υπολογίζουν σωστά τις μεγάλες ανταγωνιστικές τάσεις μεταξύ των διαφόρων επαγγελματικών ομάδων. Όσο για τους Έλληνες, δεν έχουν μάθει να λειτουργούν συλλογικά αλλά διασπασμένοι σε πολλαπλά κομμάτια. Για να κατανοήσει την Ελλάδα μίλησε με πολλούς πολιτικούς (Πέτρο Δούκα, Στέφανο Μάνο) αλλά και μοναχούς, όπως τον Αρσένιο του Εφραίμ, τον πατέρα Μάθιου από τον Γουισκόνσιν που βρίσκεται στο Άγιον Όρος, περιπλανήθηκε στην Αθήνα, είδε συγκρούσεις διαδηλωτών και ΜΑΤ, απόκτησε μια δική του οπτική για την ελληνική εμπειρία. Η πρόταση του Lewis είναι η γρήγορη οικονομική και πολιτική ολοκλήρωση της Ευρώπης, η οποία προϋποθέτει την κατανομή των χρημάτων των ευρωπαίων φορολογουμένων στους ίδιους από έναν κοινό λογαριασμό του οποίου τη μερίδα του λέοντος θα καταβάλλει η Γερμανία. Σε αντίθετη περίπτωση, πρέπει οι άλλοι λαοί να γίνουν «Γερμανία», πράγμα πολύ δύσκολο.

 

Tim Jackson

Ευημερία χωρίς ανάπτυξη Τα οικονομικά ενός πλανήτη με πεπερασμένες ιδιότητες

Μετάφραση: Κατερίνα Χαλμούκου Κέδρος, σ. 328, 18,00 ευρώ

Ο συγγραφέας είναι οικονομολόγος, σύμβουλος της βρετανικής κυβέρνησης, οικολόγος και άνθρωπος της δράσης. Ο συγγραφέας πιστεύει ότι η παρούσα οικονομική κρίση έδειξε τα όρια του εφαρμοζόμενου μοντέλου, το οποίο στηρίζεται στην υπερανάπτυξη, την πλασματική ευημερία και τις ανισότητες που δημιουργεί. Το μοντέλο αυτό αφήνει απέξω τον άνθρωπο, τις αξίες, τη δυνατότητά του να μεγαλώσει τα παιδιά του σε έναν καλύτερο, ορθολογικά αναπτυσσόμενο κόσμο. Στόχος του βιβλίου είναι να προτείνει τις δικές του εναλλακτικές μεθόδους ευημερίας, οικονομικής και κοινωνικής, που συνιστούν ένα άλλο μοντέλο ανάπτυξης, με μέτρο, που θα σέβεται τον άνθρωπο και τις πραγματικές του προτεραιότητες.

 

Παύλος Τσίμας

Το ημερολόγιο της κρίσης

Μεταίχμιο, σ. 296, 15,50 ευρώ

Πρόκειται για το οδοιπορικό ενός ρεπόρτερ στις χώρες όπου σημειώθηκαν κρισιακά οικονομικά φαινόμενα ή σε πόλεις-σταθμούς όπου κάποιοι αποφασίζουν πώς θα διευθετηθεί η κρίση. Όπως φανερώνει και το εξώφυλλο του βιβλίου, ο συγγραφέας προσπαθεί να ενώσει με γραμμές τις πόλεις που έπαιξαν ένα ρόλο στην εμφάνιση και διατήρηση της σημερινής κρίσης, προσπαθώντας να βγάλει ένα νόημα και μια εξήγηση για το πώς φτάσαμε σε αυτήν την κατάσταση. Ο ρεπόρτερ δεν κατέχει τη γνώση αλλά την αναζητά, έτσι ώστε το βιβλίο αυτό να παίρνει έναν γοητευτικό αφηγηματικο χαρακτήρα, να μην σε κουράζει με προαποφασισμένες αναλύσεις και κυρίως να σε βάζει να σκεφτείς. Το τελευταίο κεφάλαιο, με τίτλο «Η μάχη των ιδεών», είναι νομίζω το καλύτερο, καθώς εκεί δίνονται συνεκτικές εξηγήσεις.

 

Νίκολας Σάξον

Offshore, τα νησιά των θησαυρών

Μετάφραση: Νίκος Ρούσσος Παπαδόπουλος, σ. 416 , 15,75 ευρώ

Υπάρχουν πάνω από 60 φορολογικοί παράδεισοι στον κόσμο: Βερμούδες, Νησιά Καϊμάν, Βρετανικές Παρθένοι Νήσοι… Οι πιο σημαντικοί όμως βρίσκονται σ’ ένα νησί που ονομάζεται Μανχάταν, στη Νέα Υόρκη, και στο Σίτυ του Λονδίνου, στο νησί της Μεγάλης Βρετανίας! Οι φορολογικοί παράδεισοι ελέγχουν πάνω από το 50% των παγκόσμιων εμπορικών συναλλαγών, ενώ το μεγαλύτερο μέρος του διεθνούς δανεισμού διεκπεραιώνεται πλέον μέσω αυτών. Οι φορολογικοί παράδεισοι έχουν διαδραματίσει κεντρικό ρόλο σε κάθε σημαντικό οικονομικό γεγονός, σε κάθε μεγάλο οικονομικό σκάνδαλο και σε κάθε κρίση τα τελευταία χρόνια, συμπεριλαμβανομένης και της πρόσφατης παγκόσμιας ύφεσης. Επιπλέον εγείρουν το ζήτημα της καπιταλιστικής δημοκρατίας, πώς μπορεί να επιζήσει αυτή αν ο παγκόσμιος πλούτος φυγαδεύεται συνεχώς;

 

Γιάννης Βαρουφάκης

Κρίσης λεξιλόγιο Οι οικονομικοί όροι που μας δυναστεύουν Ποταμός, σ. 175, 15,00 ευρώ

Τι σημαίνει και πώς μπορεί να γίνει μια αναδιάρθρωση χρέους; Τι έκανε η Αργεντινή και ξέμπλεξε με το χρέος; Τι σημαίνει «φούσκα» και πώς εκδηλώνεται αυτή; Τι είναι τα ομόλογα και πώς διαπραγματεύονται; Τι είναι ο μηχανισμός ανακύκλωσης πλεονασμάτων; Ερωτήματα οικονομικής πολιτικής που συνήθως οι πολίτες δεν είναι σίγουρο ότι μπορούν να απαντήσουν με ακρίβεια, ανεξαρτήτως αν πολλές από αυτές τις έννοιες τις χρησιμοποιούν καθημερινά. Ο συγγραφέας, οικονομολόγος, πολύ γνωστός από τις συχνές παρεμβάσεις του τον τελευταίο καιρό, αποφάσισε να συντάξει ένα μικρό οικονομικό λεξικό της κρίσης, πιστεύοντας ότι η γνώση της οικονομίας δεν πρέπει να είναι μονοπώλιο των οικονομολόγων.