Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση των οικονομολόγων της PwC, στην οποία πραγματοποιείται σύγκριση της απασχόλησης των μεγαλύτερων σε ηλικία εργαζομένων σε 34 χώρες του ΟΟΣΑ: Εάν στο Ηνωμένο Βασίλειο το ποσοστό απασχόλησης των εργαζομένων μεταξύ 55-69 χρόνων ήταν στο ίδιο επίπεδο με τη Σουηδία, τη χώρα της Ε.Ε. με το μεγαλύτερο αντίστοιχο ποσοστό, το ΑΕΠ του Ηνωμένου Βασιλείου θα ενισχυόταν κατά περίπου 100 δισ. λίρες στερλίνες. Η Ισλανδία βρίσκεται στην κορυφή της κατάταξης, ενώ ακολουθούν η Νέα Ζηλανδία, η Σουηδία, το Ισραήλ και η Νορβηγία.
Η Χιλή σημειώνει σημαντική άνοδο, ενώ η Ελλάδα και η Τουρκία βρίσκονται στα χαμηλότερα επίπεδα της κατάταξης. Τις υπόλοιπες θέσεις της πρώτης δεκάδας καταλαμβάνουν οι ΗΠΑ, η Κορέα, η Ιαπωνία και η Εσθονία.
Σύμφωνα με τη νέα έρευνα της PwC, τα κράτη μπορούν να ενισχύσουν με εκατομμύρια δολάρια τον κρατικό κορβανά εάν ακολουθήσουν τις βέλτιστες πρακτικές στην αξιοποίηση των δυνατοτήτων του μεγαλύτερου σε ηλικία εργατικού δυναμικού τους.
Ο «Δείκτης της Χρυσής Ηλικίας», που παρουσιάστηκε πρόσφατα, αποτελεί τον σταθμικό μέσο μιας σειράς δεικτών –συμπεριλαμβανομένων των δεικτών ανεργίας, εσόδων και εκπαίδευσης– και αντανακλά την επίδραση που έχουν στην αγορά εργασίας οι εργαζόμενοι πάνω από 55 ετών σε 34 χώρες μέλη του Οργανισμού για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη (ΟΟΣΑ).
Ο John Hawksworth, επικεφαλής οικονομολόγος της PwC και ένας από τους συντάκτες της έκθεσης, αναφέρει: «Δεδομένης της γήρανσης των πληθυσμών του ανεπτυγμένου κόσμου, είναι σημαντικό οι χώρες να αξιοποιούν καλύτερα τους μεγαλύτερους σε ηλικία εργαζόμενους, με στόχο την ενίσχυση της οικονομίας και τη χρηματοδότηση των κρατικών δαπανών συνταξιοδότησης και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Ο Δείκτης της Χρυσής Ηλικίας που δημιουργήσαμε αναδεικνύει τις χώρες που πρωτοπορούν σε αυτόν τον τομέα, συμπεριλαμβανομένων και της Σκανδιναβίας, της Νέας Ζηλανδίας και του Ισραήλ. Το Ηνωμένο Βασίλειο βρίσκεται μόλις στη μέση της κατάταξης, ενώ οι περισσότερες χώρες της Ευρωζώνης, με εξαίρεση τη Φινλανδία και τη Γερμανία, βρίσκονται αρκετά πίσω. Εκτιμούμε ότι η υιοθέτηση των πολιτικών και των επιχειρηματικών πρακτικών που εφαρμόζουν οι χώρες που βρίσκονται στην κορυφή της κατάταξης, όπως είναι η Σουηδία, θα μπορούσαν να ενισχύσουν το βρετανικό ΑΕΠ κατά περίπου 5% ποσοστιαίες μονάδες σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, με τα οφέλη να είναι ενδεχομένως ακόμη μεγαλύτερα για τις χώρες που βρίσκονται ακόμη χαμηλότερα στην κατάταξη».
Από τις συγκρίσεις και την σύνθεση του δείκτη γίνεται σαφές ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να εξετάσουν:
– Την περαιτέρω μεταρρύθμιση των κρατικών συνταξιοδοτικών συστημάτων, με στόχο την ενθάρρυνση της αργότερης συνταξιοδότησης.
– Τη δημιουργία οικονομικών κινήτρων για την παραμονή των μεγαλύτερων σε ηλικία εργαζομένων στον εργασιακό στίβο ή την εκ νέου είσοδό τους σε αυτόν.
– Την οργάνωση νέων πρωτοβουλιών εκπαίδευσης για την αύξηση των πιθανοτήτων πρόσληψης μεγαλύτερων σε ηλικία εργαζομένων.
– Την απομάκρυνση των εμποδίων στη συνεχιζόμενη απασχόληση.
– Την ενθάρρυνση των προσλήψεων μεγαλύτερων εργαζομένων.
– Τη στοχευμένη ενίσχυση των ποσοστών απασχόλησης των μεγαλύτερων γυναικών, τα οποία τείνουν να είναι χαμηλότερα από τα αντίστοιχα ποσοστά που ισχύουν για το ανδρικό φύλο.
Ταυτόχρονα, ο Δείκτης της Χρυσής Ηλικίας αναδεικνύει και μια σειρά ευκαιριών και προκλήσεων για τις επιχειρήσεις:
– Οι επιχειρήσεις που αξιοποιούν καλύτερα τις ικανότητες και την εμπειρία των μεγαλύτερων εργαζομένων μπορούν να εξασφαλίσουν ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα σε μια εποχή που και η μέση ηλικία των πελατών αυξάνεται.
– Οι εργοδότες ίσως χρειαστεί να επαναπροσδιορίσουν την προσέγγισή τους όσον αφορά την εκπαίδευση των ηλικιακά μεγαλύτερων εργαζομένων, ώστε να μην σταματά στα 50.
– Ο αυξανόμενος μέσος όρος ηλικίας του εργατικού δυναμικού ενδέχεται να απαιτεί διαφορετικές προσεγγίσεις στα συνολικά πακέτα αμοιβής, έχοντας ως γνώμονα την ισορροπία μεταξύ μισθού, σύνταξης και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης.
– Οι εταιρείες θα μπορούσαν να ωφεληθούν σημαντικά από την πραγματοποίηση εμπεριστατωμένων μελετών του ηλικιακού προφίλ των εργαζομένων τους, σε τομείς όπως είναι οι προσλήψεις, η διατήρηση, η εκπαίδευση, η ανταμοιβή και η απόδοση.
Ο Jon Andrews, επικεφαλής του παγκόσμιου δικτύου της PwC στον τομέα διοίκησης ανθρώπινου δυναμικού και οργανισμών, δήλωσε: «Η ομάδα των μεγαλύτερων σε ηλικία εργαζομένων συχνά υποτιμάται από τις επιχειρήσεις και το κράτος, όμως σύμφωνα με την έρευνά μας θα μπορούσαν να προκύψουν σημαντικά οικονομικά οφέλη από πολιτικές που θα επικεντρώνονταν στη διατήρηση των ικανών εργαζομένων και την παροχή κινήτρων ώστε να παραμείνουν στον εργασιακό στίβο για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Μέτρα όπως η παροχή οικονομικών κινήτρων σε εταιρείες που προσλαμβάνουν μεγαλύτερους εργαζομένους, η αυξημένη δαπάνη σε επανεκπαίδευση των μεγαλύτερων σε ηλικία εργαζομένων, μεταξύ άλλων με την ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων και τον θεσμό της μαθητείας, και η αυστηρότερη επιβολή νόμων κατά των ηλικιακών διακρίσεων θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως ένας τρόπος να ενισχυθεί η συμμετοχή των ανθρώπων ηλικίας πάνω από 55 ετών στην παραγωγή.
Οι επιχειρήσεις πρέπει να αρχίσουν να σκέφτονται πώς μπορούν να αξιοποιήσουν τις ικανότητες και την εμπειρία που έχουν αποκτήσει οι μεγαλύτεροι εργαζόμενοι. Η αύξηση της ευελιξίας, ο ανασχεδιασμός των θέσεων εργασίας και η εναλλαγή ρόλων θα μπορούσαν να συμβάλουν στην απασχόληση αυτής της γενιάς, κρατώντας την για περισσότερο καιρό στο εργατικό δυναμικό. Η εκπαίδευση, οι προαγωγές και η διαχείριση απόδοσης δεν πρέπει να ξεθωριάζουν για τους εργαζόμενους μετά τα 50. Θα έπρεπε να εστιάζουμε στο πώς μπορούμε να προωθήσουμε την καινοτομία και την παραγωγικότητα, αξιοποιώντας την πολυσυλλεκτικότητα που προκύπτει από τη συνεργασία εργαζομένων που προέρχονται από ένα ευρύτερο φάσμα γενεών. Η απόσυρση από τον εργασιακό στίβο δεν χρειάζεται να αποτελεί μοναδικό γεγονός. Θα μπορούσε κάλλιστα να δημιουργηθεί ένας νέος τύπος εργαζομένου, ο συνταξιούχος μερικής απασχόλησης».
Σημειώσεις:
Μεθοδολογία: Ο Δείκτης της Χρυσής Ηλικίας της PwC συνδυάζει την εθνική απόδοση, όπως αποτυπώνεται στους ακόλουθους δείκτες της αγοράς εργασίας (με την αντίστοιχη στάθμιση εντός παρενθέσεων): Ποσοστό απασχόλησης στις ηλικίες 55-64 (40%), Ποσοστό απασχόλησης στις ηλικίες 65-69 (20%), Διαφορά στο ποσοστό απασχόλησης ανδρών και γυναικών στις ηλικίες 55-64: ποσοστό ανδρών/γυναικών (10%), Μερική απασχόληση στις ηλικίες 55-64 (10%), Αμοιβή πλήρους απασχόλησης στις ηλικίες 55-64 σε σχέση με τις ηλικίες 25-54 (10%), Πραγματικός μέσος όρος ηλικίας εξόδου από το εργατικό δυναμικό (5%), Συμμετοχή σε εκπαιδευτικά προγράμματα 55-64 (5%)
Οι δείκτες προσαρμόζονται, σταθμίζονται και αθροίζονται για τη βαθμολόγηση κάθε χώρας. Στη βαθμολογία που προκύπτει από τους εν λόγω δείκτες εφαρμόζεται η κλίμακα 0 έως 100, με τη μέση αξία του έτους βάσης 2003 να είναι ίση με 50. Ωστόσο, η μέση αξία των δεικτών για τα έτη 2007 και 2013 μπορεί να είναι χαμηλότερη ή υψηλότερη από την αξία του έτους βάσης.
Όλα τα δεδομένα προέρχονται από τον ΟΟΣΑ. Επικεντρωθήκαμε κυρίως στο ηλικιακό γκρουπ 55-64, καθώς αυτό είναι το μόνο γκρουπ για το οποίο υπάρχουν διαθέσιμα τυποποιημένα δεδομένα για έναν μεγάλο αριθμό χωρών του ΟΟΣΑ.
Η έκθεση της PwC για τον Δείκτη της Χρυσής Ηλικίας είναι διαθέσιμη στο www.pwc.co.uk/goldenage