Ποια είναι τα χαρακτηριστικά και οι προϋποθέσεις της συνδυαστικής επένδυσης των 10 δισ. ευρώ που υπόσχεται να αναζωογονήσει την οικονομία της πρωτεύουσας.
ΕΛΛΗΝΙΚΟ:Το φιλέτο της Αθήνας
Γιώργος Παπαευθυμίου
Δημοσιογράφος
Μια ιδιωτική επένδυση-μαμούθ, η οποία θα αλλάξει την εικόνα του παραλιακού μετώπου της Αθήνας και θα αναζωογονήσει την οικονομία, επιδιώκει να θέσει σε κίνηση το Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων (ΤΑΙΠΕΔ).
Ο λόγος για το Ελληνικό, μια έκταση 6.200 στρεμμάτων (ισούται με 2 φορές το Hyde Park του Λονδίνου), η οποία θα εκτείνεται σε μια παραλιακή ζώνη 3,5 χιλιομέτρων και περιλαμβάνει μαρίνα που φιλοξενεί 350 σκάφη.
Εκτιμήσεις παραγόντων της αγοράς κάνουν λόγο για ένα σύνολο επενδύσεων ύψους 10 δισ. ευρώ που θα μπορούσαν να αναπτυχθούν στο Ελληνικό (συμπεριλαμβανομένων των περιφερειακών δραστηριοτήτων), από τη στιγμή εγκατάστασης του νικητή του διαγωνισμού έως την ολοκλήρωση της φάσης κατασκευής, σε περίπου 15 χρόνια από σήμερα.
Βραχυπρόθεσμα, λόγω του δυσθεώρητου ύψους της συνολικής επένδυσης που θα κληθεί να αναλάβει ο νικητής του διαγωνισμού, το τίμημα δύσκολα θα ξεπεράσει το 1 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό αναμένεται ότι θα εισπραχθεί σε δόσεις που θα εκτείνονται σε βάθος δεκαετίας και θα αποδίδονται στον Ειδικό Λογαριασμό στην Τράπεζα της Ελλάδος για την εξυπηρέτηση του χρέους.
Παρά το χαμηλό (συγκριτικά) αρχικό τίμημα, το υπουργείο Οικονομικών ποντάρει πολλά στην υπόθεση του Ελληνικού, επιδιώκοντας να εκπέμψει ισχυρό σήμα στο διεθνές επενδυτικό περιβάλλον. Στόχος της κυβέρνησης είναι να «τρέξουν» όλες οι διαδικασίες με γρήγορους ρυθμούς, ώστε το αργότερο στις αρχές Απριλίου να αναδειχθεί ο νικητής του διαγωνισμού που θα κινητοποιήσει μια επένδυση άνευ προηγουμένου.
Κάθε δεσμευτική προσφορά για την αξιοποίηση του ακινήτου πρέπει να συνοδεύεται από master plan για την αξιοποίηση της έκτασης, το οποίο πρέπει να είναι υπογεγραμμένο από έναν διάσημο αρχιτέκτονα. Με δεδομένο ότι το έργο αξιοποίησης του Ελληνικού είναι υψηλής κεφαλαιακής έντασης, το ερώτημα που τίθεται είναι αν οι μνηστήρες του διαγωνισμού θα μπορέσουν να εξασφαλίσουν την απαιτούμενη κεφαλαιακή επάρκεια.
Και καζίνο;
Εκτός των άλλων δραστηριοτήτων, στο Ελληνικό επιτρέπεται βάσει νόμου και η χωροθέτηση καζίνου. Πληροφορίες αναφέρουν ότι οι ενδιαφερόμενοι αγοραστές εντάσσουν στο σχεδιασμό τους αυτό το ενδεχόμενο. Σε κάθε περίπτωση η ανέγερση καζίνου θα είναι το αντικείμενο ενός ξεχωριστού διαγωνισμού, τον οποίο θα πραγματοποιήσει σε δεύτερο χρόνο το Ελληνικό Δημόσιο, μετά την ολοκλήρωση της αποκρατικοποίησης.
Στο πλαίσιο αυτό, την άδεια για την ανέγερση καζίνου στο Ελληνικό φέρεται να διεκδικεί η AGC Equity Partners, βασικός μέτοχος του επενδυτικού σχήματος που κέρδισε το διαγωνισμό για τον Αστέρα Βουλιαγμένης αντί 400 εκατ. ευρώ.
Νωρίτερα, ο αμερικανός κροίσος Σέλντον Άντελσον, επικεφαλής της Las Vegas Sands Corp., της μεγαλύτερης επιχείρησης καζίνων στον πλανήτη, είχε εκφράσει ενδιαφέρον για την ανέγερση θέρετρου καζίνο στην Αθήνα.
Θέσεις εργασίας
Το Υπουργείο Οικονομικών αναμένει τη δημιουργία δεκάδων χιλιάδων θέσεων εργασίας στην πολυετή φάση κατασκευής του έργου.
Τα οφέλη θα είναι διαρκή και πολλαπλασιαστικά. Στο Υπουργείο Οικονομικών υποστηρίζουν ότι η συνδυαστική επένδυση των 10 δισ. ευρώ θα αναζωογονήσει τον οικοδομικό κλάδο και παράλληλα τις δεκάδες ειδικότητες που σχετίζονται με αυτόν.
Το αμέσως επόμενο διάστημα η κυβέρνηση καλείται να αξιολογήσει με εντατικούς ρυθμούς το πολεοδομικό και χωροταξικό σχέδιο των ενδιαφερομένων, που αφορά τις επενδύσεις που θα κάνουν, το είδος των χρήσεων και την επιφάνεια που θα καλύψουν.
Η μορφή που θα λάβει το παραλιακό μέτωπο της Αττικής θα εξαρτηθεί και από την απόφαση για την υπογειοποίηση ή μη της παραλιακής λεωφόρου. Προς το παρόν το ερώτημα είναι το ποιος θα πληρώσει αυτό το έργο. Η λογική του κράτους είναι ότι ο επενδυτής θα επωμισθεί το μεγαλύτερο μέρος του κόστους, καθώς θα είναι διπλά ωφελημένος.
Πρώτον, θα κερδίσει την επιφάνεια πάνω από το δρόμο και, δεύτερον, από την υπεραξία που θα προσφέρει στην επένδυση η άμεση πρόσβαση στη θάλασσα. Το παζάρι με το Δημόσιο θα γίνει για το κόστος των κόμβων στα σημεία σύνδεσης.
Κέρδος 1 εκατ. τουρίστες
Οι εκτιμήσεις για τα οικονομικά οφέλη ποικίλουν. «Κατά την περίοδο των 10-15 ετών διάρκειας των έργων, η επένδυση θα μπορούσε να δημιουργήσει περί τις 15.000 θέσεις εργασίας, ενώ με την ολοκλήρωσή τους το νούμερο θα μπορούσε να ανέλθει σε 50.000» υποστηρίζει ο διευθύνων σύμβουλος της Lamda Development κ. Oδυσσέας Αθανασίου.
Η Lamda, η οποία διεκδικεί το έργο, υπολογίζει σε 7 δισ. ευρώ τις άμεσες επενδύσεις στο Ελληνικό από το σχήμα που θα πλειοδοτήσει και προσθέτει 3 δισ. ευρώ από τις δευτερεύουσες επενδύσεις. Η εταιρεία εκτιμά ακόμη ότι τα φορολογικά έσοδα θα μπορούσαν να ανέλθουν σε 2 δισ. ευρώ, ενώ η τουριστική κίνηση στην Αθήνα (που κάθε χρόνο προσελκύει 3 εκατ. τουρίστες) θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 1 εκατομμύριο επιπλέον.
Η ιστορία
Η περιοχή συνδέθηκε με το πρώτο αεροδρόμιο της Αθήνας που λειτούργησε στα τέλη της δεκαετίας του 1930. Η κατασκευή του αεροδρομίου ξεκίνησε το 1938, με διάδρομο μήκους 1.800 μέτρων, κατόπιν απαλλοτρίωσης εκτάσεων που ανήκαν κατά κυριότητα στις κοινότητες Κομνηνών και Ελληνικού. Το αεροδρόμιο τέθηκε σε λειτουργία την ίδια χρονιά. Το 1950, μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, κατασκευάστηκε ένας δεύτερος διάδρομος, μήκους 2.250 μέτρων. Το 1969 ολοκληρώθηκε ο ανατολικός τερματικός σταθμός, ο οποίος σχεδιάσθηκε από τον αμερικανο-φινλανδό αρχιτέκτονα Έερο Σάαρινεν.
Κατά τη δεκαετία του 1970 ο βασικός διάδρομος επεκτάθηκε στα 3.500 μέτρα μήκος. Κατά τη δεκαετία του 1990 το αεροδρόμιο εξυπηρετούσε περίπου 10-12 εκατομμύρια επιβάτες κάθε χρόνο. Το 1995 η γερμανική εταιρεία Hochtief επελέγη για την παραχώρηση του νέου Διεθνούς Αεροδρομίου της Αθήνας στα Σπάτα («Ελευθέριος Βενιζέλος»). Το 2001 σταματάει η λειτουργία του αεροδρομίου στο Ελληνικό και τίθεται σε λειτουργία το νέο αεροδρόμιο στα Σπάτα. Κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 τα ολυμπιακά αθλήματα κανό-καγιάκ σλάλομ, χόκεϊ, μπάσκετ, μπέιζμπολ και σόφτμπολ φιλοξενούνται σε αθλητικές εγκαταστάσεις που κατασκευάσθηκαν στην περιοχή του αεροδρομίου. Ένα χρόνο αργότερα οι αρχιτέκτονες Ντέιβιντ Σερέρο, Έλενα Φερνάντεζ και Φιλίπ Κονιέ κέρδισαν το πρώτο βραβείο στο διεθνή διαγωνισμό για το σχεδιασμό Μητροπολιτικού Πάρκου στο Ελληνικό, ωστόσο το ελληνικό κράτος δεν προχώρησε σε εφαρμογή αυτής της πρότασης.
Τον Δεκέμβριο του 2011 ξεκίνησε ο διαγωνισμός για τη σύμβαση 99ετούς παραχώρησης της έκτασης. Αν η διαδικασία οδηγήσει στην ανάδειξη προτιμητέου επενδυτή, η αποκρατικοποίηση εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί ώς τις αρχές Απριλίου του 2014.
Τα χαρακτηριστικά του ακινήτου
Το Ελληνικό βρίσκεται εντός της ευρύτερης μητροπολιτικής περιοχής της Αθήνας, ανάμεσα στον Υμηττό και τον Σαρωνικό Κόλπο, που αποτελεί τη θαλάσσια πύλη της Αθήνας προς το Αιγαίο Πέλαγος. Απέχει μόλις 8 χλμ. από το κέντρο, 27 χλμ. από τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών και 11 χλμ. από το λιμάνι του Πειραιά.
Η έκτασή του είναι 6,20 εκατομμύρια τ.μ. και εκτείνεται σε μία απόσταση 3,5 χιλιομέτρων κατά μήκος της αθηναϊκής ακτογραμμής, περιλαμβάνοντας μία μαρίνα 337 θέσεων σε πλήρη λειτουργία. Το μέγεθός του ισούται με σχεδόν δύο φορές το μέγεθος του Central Park της Νέας Υόρκης.
Σήμερα, εκτός από το πρώην αεροδρόμιο, συνολικής έκτασης προς εκμετάλλευση περίπου 5,25 εκατ. τ.μ., περιλαμβάνει τα ακίνητα της παραλιακής ζώνης, έκτασης 956.000 τ.μ.. Πιο συγκεκριμένα, πρόκειται για τη Μαρίνα του Αγίου Κοσμά 337 και τις αθλητικές εγκαταστάσεις του Αγίου Κοσμά, που περιλαμβάνουν επιμέρους κτιριακές εγκαταστάσεις, με κύρια χρήση την αναψυχή και τον αθλητισμό, και ακτογραμμή περίπου 3,5 χιλιομέτρων.
Ανδρέας Ταπραντζής:
Ενίσχυση του ΑΕΠ κατά 1,2% ώς το 2025
«Πέρα από το τίμημα, το οποίο θα συμβάλει άμεσα στην εκπλήρωση των δημοσιονομικών στόχων, αναμένεται μέσα από την αξιοποίηση να υλοποιηθεί σειρά επενδύσεων με σημαντικά πολλαπλασιαστικά αναπτυξιακά οφέλη για την οικονομία της Αθήνας και της χώρας» σημειώνει ο κ. Ανδρέας Ταπραντζής, εντεταλμένος σύμβουλος του Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ). «Υπολογίζεται ότι καθ’ όλη τη διάρκεια της ανάπτυξης του ακινήτου αναμένεται να υλοποιηθούν επενδύσεις ύψους περίπου 5 δισ. ευρώ» εξηγεί το στέλεχος του ΤΑΙΠΕΔ, αναφερόμενος στις κύριες δραστηριότητες που θα αναπτυχθούν.
Ο κ. Ταπραντζής στέκεται εκ μέρους του ΤΑΙΠΕΔ στα εξής σημεία:
• «Θα υπάρξει σημαντική τόνωση της οικοδομικής δραστηριότητας, με σημαντικά οφέλη σε παραπλήσιους κλάδους, ενώ κατά τη διάρκεια του σχεδιασμού, της εκτέλεσης και της λειτουργίας της ανάπτυξης του ακινήτου θα δημιουργηθεί ένας αρκετά υψηλός αριθμός νέων θέσεων εργασίας.
• Η πρόσφατη έρευνα του ΙΟΒΕ έδειξε ότι μέσα από την προτεινόμενη αξιοποίηση της περιοχής του Ελληνικού, σε συνδυασμό με τη συντονισμένη άνοδο της ιδιωτικής κατανάλωσης και επένδυσης, η άνοδος του ΑΕΠ και η ενίσχυση της απασχόλησης μπορεί να είναι σημαντική και μόνιμη. Συγκεκριμένα, μέχρι το 2025 αναμένεται να αυξηθεί το ΑΕΠ κατά 1,2% και να δημιουργηθούν σταδιακά 35.000 νέες θέσεις εργασίας, ενώ περίπου ανάλογος αριθμός θέσεων εργασίας αναμένεται να δημιουργηθεί κατά τη λειτουργία των εγκαταστάσεων. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι ότι η αναπτυξιακή παράμετρος της συγκεκριμένης παρέμβασης έχει άμεση και μόνιμη επίδραση στην ευρύτερη οικονομική δραστηριότητα.
• Παράλληλα, θα είναι ιδιαίτερα σημαντική η μεσοπρόθεσμη συμβολή στην άνοδο της ιδιωτικής κατανάλωσης, αλλά και στα ιδιωτικά και δημόσια εισοδήματα, που θα προκληθεί από την αξιοποίηση της περιοχής και την εισροή πόρων από το εξωτερικό.
• Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΙΟΒΕ, αν δεν παραχωρηθεί η περιοχή του Ελληνικού, η αναγκαία δημοσιονομική πολιτική που θα πρέπει να εφαρμοστεί για την κάλυψη του ελλείμματος που θα προκύψει θα οδηγήσει σε υποχώρηση του ΑΕΠ κατά 0,3% τα δυο πρώτα χρόνια. Επιπλέον, οι ίδιες εκτιμήσεις δείχνουν ότι η μη παραχώρηση της περιοχής οδηγεί σε μια απώλεια περίπου 14.500 θέσεων εργασίας κατ’ έτος τα δυο πρώτα χρόνια.
• Τέλος, τη σημασία του έργου δείχνουν να αντιλαμβάνονται και οι κάτοικοι των γύρω περιοχών, που σύμφωνα με πρόσφατες μετρήσεις τάσσονται υπέρ της αξιοποίησης που προωθείται».
Προς το τέλος
Λίγο πριν κλείσει το αφιέρωμα ανακοινώθηκε ότι εγκρίθηκε από το ΤΑΙΠΕΔ η τεχνική προσφορά της Lamda Development (θυγατρική του ομίλου Λάτση) και αναμένεται να ανοίξει ο φάκελος των οικονομικών προσφορών.