Γρηγόρης Δούνης
Ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΤΑΔ μιλάει για τα 70.000 ακίνητα, την πλατφόρμα e-publicrealestate.gr και τα σχέδια του πολυσχιδούς Οργανισμού για τη φετινή σεζόν.
συνέντευξη στον γιώργο παπαευθυμίου
«Επιταχύνουμε την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας» δηλώνει στο Accountancy Greece ο διευθύνων σύμβουλος της Εταιρείας Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ) κ. Γρηγόρης Δούνης, ο οποίος διαχειρίζεται ένα πρόγραμμα-«ασπίδα» για την προστασία της δημόσιας περιουσίας από τους καταπατητές και την εμπέδωση μεθόδων διαφάνειας. Στόχος του κ. Δούνη είναι να ξεμπλέξει δεκάδες χιλιάδες ακίνητα από νομικές, πολεοδομικές και άλλες εκκρεμότητες και να τα σώσει από τους καταπατητές.
Η ΕΤΑΔ, η οποία προήλθε από συγχώνευση των τριών εταιρειών ΕΤΑ, Ολυμπιακά Ακίνητα και ΚΕΔ, διαχειρίζεται ένα χαρτοφυλάκιο 71.000 τίτλων ακινήτων της ιδιωτικής περιουσίας του Δημοσίου. Παράλληλα, στην εταιρεία ανήκουν 277 τουριστικά ακίνητα ανά την Ελλάδα, όπως τα πρώην ξενοδοχεία Ξενία, μαρίνες, κάμπινγκ, γκολφ, χιονοδρομικά κέντρα, μουσεία, σπήλαια, τουριστικά περίπτερα, ιαματικές πηγές, σημαντικού μεγέθους και προοπτικών εκτάσεις προς τουριστική αξιοποίηση, αλλά και 12 ολυμπιακά ακίνητα.
Πρόσφατα η εταιρεία ανέλαβε την πλήρη ψηφιακή καταγραφή των τεχνικών και νομικών χαρακτηριστικών, με στόχο την αξιοποίηση («ωρίμανση») 1.000 ακινήτων του Δημοσίου. Ανάλογη διαδικασία «ωρίμανσης» προβλέπεται και για τα περισσότερα από τα 70.000 ακίνητα του Δημοσίου.
Κύριε Δούνη, υπάρχει σύγχυση στους πολίτες και στο επενδυτικό ακροατήριο αναφορικά με τον ρόλο της ΕΤΑΔ σε σχέση με το ΤΑΙΠΕΔ. Το ΤΑΙΠΕΔ είναι γνωστό ότι κάνει αποκρατικοποιήσεις. Μπορείτε να μας διευκρινίσετε τι ακριβώς κάνει η ΕΤΑΔ;
Έχετε δίκιο, τη διαπιστώνουμε και εμείς συχνά αυτή τη σύγχυση. Η ΕΤΑΔ, λοιπόν, διαχειρίζεται τα ακίνητα της δημόσιας περιουσίας. Η συγχώνευση των τριών εταιρειών (ΕΤΑ Α.Ε., Ολυμπιακά Ακίνητα Α.Ε. και ΚΕΔ Α.Ε.) απάντησε σε ένα χρόνιο αίτημα για συγκέντρωση της διαχείρισης των δημοσίων ακινήτων σε έναν φορέα, ώστε να υπάρχει ενιαία εικόνα και κεντρικός σχεδιασμός. Πρόσφατα, μάλιστα, η κυβέρνηση αποφάσισε να μεταφερθούν στην ΕΤΑΔ και τα ακίνητα που σήμερα βρίσκονται στην αρμοδιότητα άλλων φορέων (υπουργείων κ.λπ.) και δεν χρησιμοποιούνται για την κάλυψη των άμεσων αναγκών τους. Το ΤΑΙΠΕΔ, από την άλλη, δεν ασκεί διαχείριση στα ακίνητα που μεταβιβάζονται σε αυτό προς αξιοποίηση, οπότε η διαχείριση των ακινήτων αυτών παραμένει στην ΕΤΑΔ μέχρι την αποκρατικοποίησή τους. Παράλληλα, η ΕΤΑΔ λειτουργεί και ως σύμβουλος του ΤΑΙΠΕΔ, βάσει ξεχωριστής σύμβασης, παρέχοντας υπηρεσίες τεχνικής και νομικής ωρίμανσης των προς αξιοποίηση ακινήτων, καθώς και υπηρεσίες αξιοποίησης, μέσω της πλατφόρμας ηλεκτρονικών διαγωνισμών e-publicrealestate.gr που έχει αναπτύξει.
Δηλαδή η ΕΤΑΔ κάνει αξιοποίηση ακινήτων; Ποιες είναι οι δραστηριότητες της ΕΤΑΔ στο πλαίσιο της διαχείρισης που προαναφέρατε;
Η αξιοποίηση ακινήτων είναι βασική δραστηριότητα στο πλαίσιο της διαχείρισης. Να διευκρινίσω ότι αξιοποίηση δεν είναι μόνο η αποκρατικοποίηση ακινήτων, που βεβαίως γίνεται μόνο από το ΤΑΙΠΕΔ αυτή τη στιγμή. Αξιοποίηση είναι και η μίσθωση των αστικών ακινήτων, η μακροχρόνια μίσθωση των τουριστικών ακινήτων, με ή χωρίς υποχρέωση επένδυσης, η μίσθωση αγροτικών ακινήτων ή η ανάπτυξη ακινήτων μέσω συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων. Η ΕΤΑΔ, λοιπόν, αξιοποιεί τα ακίνητα που δεν μεταβιβάζονται στο ΤΑΙΠΕΔ για αποκρατικοποίηση, τα οποία είναι πάρα πολλά, αν σκεφτείτε ότι το χαρτοφυλάκιο της δημόσιας περιουσίας αριθμεί περισσότερα από 70.000 ακίνητα.
Για παράδειγμα, αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε εξέλιξη μεγάλος διεθνής ανοικτός διαγωνισμός, που έχει προκηρύξει η ΕΤΑΔ, για την αξιοποίηση της οργανωμένης Ακτής Βουλιαγμένης, μέσω 15ετούς μίσθωσης, με σκοπό τον εκσυγχρονισμό και τη λειτουργία της. Ο μισθωτής θα αναλάβει, μεταξύ άλλων, να μεριμνά για την εξασφάλιση της γαλάζιας σημαίας και την παροχή υπηρεσιών υψηλού επιπέδου, καθώς και υποδομών και διευκολύνσεων για ΑΜΕΑ. Έχουν ήδη υποβληθεί προσφορές από έξι μεγάλα επιχειρηματικά σχήματα, στα οποία συμπεριλαμβάνονται και ξένες εταιρείες.
Για να απαντήσω συνολικά στην ερώτησή σας, η ΕΤΑΔ σήμερα, εκτός από τη διαχείριση του χαρτοφυλακίου των δημοσίων ακινήτων, δραστηριοποιείται στα εξής: αξιοποιεί ακίνητα μέσω διαγωνισμών, αναπτύσσει ακίνητα μέσω ΕΣΠΑ και άλλων συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων, εκμεταλλεύεται τουριστικές επιχειρηματικές μονάδες (χιονοδρομικά κέντρα, μαρίνες, σπήλαια, κάμπινγκ, ιαματικές πηγές κ.ά.) και διαχειρίζεται πολλές εκατοντάδες μισθωτικές συμβάσεις και συμβάσεις παραχώρησης. Τέλος, παρέχει εξειδικευμένες υπηρεσίες συμβούλου στο ΤΑΙΠΕΔ, καθώς και σε άλλους φορείς που έχουν ανάγκη την εμπειρία και τεχνογνωσία της στη διαχείριση ακινήτων.
Έχει ειπωθεί επανειλημμένα ότι οι καθυστερήσεις στην αξιοποίηση των ακινήτων του Δημοσίου οφείλονται κατά ένα μέρος στην αδυναμία της αγοράς να τα απορροφήσει, αλλά κατά το μεγαλύτερο μέρος στην κατάσταση των ίδιων των ακινήτων. Τι κάνει η ΕΤΑΔ για το τελευταίο;
Είναι αλήθεια ότι η εικόνα που υπάρχει συνολικά για το χαρτοφυλάκιο των δημοσίων ακινήτων είναι ελλιπής, ενώ τα περισσότερα δημόσια ακίνητα αντιμετωπίζουν προβλήματα, νομικά, πολεοδομικά, αρχαιολογικά, καταπατήσεων κ.λπ., που η επίλυσή τους απαιτεί χρόνο.
Για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος η ΕΤΑΔ εκπόνησε ένα φιλόδοξο «Επιχειρησιακό Σχέδιο Δράσης για την επικαιροποίηση της υφιστάμενης κατάστασης και την επιτάχυνση προετοιμασίας προς αξιοποίηση των ακινήτων του Δημοσίου», σε συνεννόηση με το Υπουργείο Οικονομικών και το ΤΑΙΠΕΔ. Το σχέδιο αυτό προβλέπει τη συστηματική αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης παράλληλα σε όλη την Ελλάδα, για να υπάρχει πλήρης εικόνα, καθώς και την ωρίμανση όλων των ακινήτων, ώστε να καταστούν αξιοποιήσιμα, με όποιον τρόπο κριθεί πρόσφορος ανά κατηγορία ακινήτων και από όποιον φορέα κατά περίπτωση. Με την υλοποίηση του Επιχειρησιακού αυτού Σχεδίου Δράσης, η οποία ξεκίνησε ήδη με ένα πιλοτικό έργο, θέτουμε τις βάσεις για την επιτάχυνση των διαδικασιών αξιοποίησης των δημοσίων ακινήτων, όχι μόνο άμεσα αλλά και στο μέλλον, αφού θα έχουμε πλέον ώριμα ακίνητα, πραγματική εικόνα συνεχώς επικαιροποιούμενη και σύγχρονα πληροφοριακά συστήματα που θα παρέχουν ασφαλή πληροφόρηση σε όλους τους εμπλεκόμενους με τη δημόσια ακίνητη περιουσία.
Πώς αντιμετωπίζετε το θέμα των καταπατήσεων της δημόσιας περιουσίας;
Αυτό είναι ένα θέμα που μας ταλαιπωρεί πολύ και δυσχεραίνει το έργο μας. Θεσμικά αρμόδιες για την προστασία των καταπατήσεων των δημοσίων ακινήτων είναι οι κατά τόπους Κτηματικές Υπηρεσίες. Η ΕΤΑΔ αυτό που μπορεί να κάνει είναι να ενημερώνει τις αρμόδιες Κτηματικές Υπηρεσίες, ώστε να προβαίνουν σε διοικητική αποβολή ή να επιβάλλουν αποζημιώσεις αυθαίρετης χρήσης. Επιπλέον, εδώ θα πρέπει επίσης να διασαφηνιστεί πως η ΕΤΑΔ δεν έχει αρμοδιότητα να διεξάγει δίκες που αφορούν το ιδιοκτησιακό καθεστώς των δημοσίων ακινήτων. Αυτό το κάνει το Δημόσιο μέσω του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους. Σε όσα ακίνητα έχουν περιέλθει στην κυριότητα του ΤΑΙΠΕΔ, η ΕΤΑΔ έχει δικαίωμα να προβαίνει σε πράξεις προστασίας μέχρι να πουληθούν από το ΤΑΙΠΕΔ. Σε αυτές τις περιπτώσεις κάνουμε ασφαλιστικά μέτρα και ό,τι προβλέπεται εκ του νόμου. Το θέμα των καταπατήσεων είναι ένα γενικότερο ζήτημα, το οποίο θα πρέπει να αντιμετωπίσει θεσμικά το Δημόσιο, έτσι ώστε να τακτοποιήσει ιδιοκτησιακές εκκρεμότητες που δεν επιτρέπουν την αξιοποίηση των ακινήτων και να αποκτήσει έσοδα. Από όσο ξέρω, ήδη ετοιμάζεται σχετικό νομοσχέδιο.
Πρόσφατα η ΕΤΑΔ ανέλαβε το πιλοτικό έργο για την πλήρη ψηφιακή καταγραφή των τεχνικών και νομικών χαρακτηριστικών, με στόχο την αξιοποίηση («ωρίμανση») 1.000 ακινήτων του Δημοσίου. Τι συνεπάγεται αυτή η διαδικασία;
Αυτό ακριβώς είναι το πιλοτικό έργο που ανέφερα προηγουμένως, το οποίο αποτελεί το πρώτο στάδιο του Επιχειρησιακού Σχεδίου Δράσης για την επικαιροποίηση της υφιστάμενης κατάστασης και την επιτάχυνση προετοιμασίας προς αξιοποίηση των ακινήτων του Δημοσίου. Η επιλογή των 1.000 ακινήτων θα γίνει κατόπιν νομικού και τεχνικού ελέγχου μεταξύ 3.000 ακινήτων σε όλη τη χώρα, με κριτήρια οικονομικά, εμπορικότητας, γεωγραφικά και τεχνικά. Ο επιμερισμός του έργου είναι γεωγραφικός και κατανέμεται σε τρεις γεωγραφικές ενότητες: α) Περιφέρειες Αττικής, Στερεάς Ελλάδας, Δυτικής Ελλάδας, Πελοποννήσου, β) Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας, Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, Δυτικής Μακεδονίας και γ) Περιφέρειες Θεσσαλίας, Ηπείρου, Ιονίων Νήσων, Νήσων Β. Αιγαίου, Ν. Αιγαίου και Κρήτης.
Είναι η πρώτη φορά στη χώρα μας, αλλά και στην Ευρώπη, που σχεδιάζεται και υλοποιείται ένα έργο μαζικής και συστηματικής ωρίμανσης δημοσίων ακινήτων σε τέτοιο πλήθος, έκταση και βάθος. Η ωρίμανση προς αξιοποίηση των 1.000 ακινήτων αναμένεται ότι θα ολοκληρωθεί σταδιακά μέχρι το δεύτερο εξάμηνο του 2015.
Στόχος είναι, αφενός, η δημιουργία δυνατότητας αξιοποίησης των 1.000 ακινήτων, που θα συμβάλει άμεσα και έμμεσα στην εθνική οικονομία και, αφετέρου, η δημιουργία τεχνογνωσίας που θα επιτρέψει ανάλογη ωρίμανση για τα πάνω από 70.000 ακίνητα του Δημοσίου που διαχειρίζεται η ΕΤΑΔ. Παράλληλα, το μεγάλο αυτό μελετητικό έργο θα προσφέρει δημιουργική απασχόληση σε σημαντικό αριθμό μηχανικών και νομικών, σε περίοδο έντονης κρίσης των κλάδων τους.
Ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη διεθνής ανοικτός μειοδοτικός διαγωνισμός, συνολικού προϋπολογισμού άνω των 6 εκ. ευρώ, που αφορά την ανάδειξη τριών αναδόχων σχημάτων, αποτελούμενων από νομικά γραφεία και τεχνικές εταιρείες, και ενός σχήματος που θα έχει την ευθύνη του project management, καθώς και τη δημιουργία μηχανισμού διοίκησης του συνολικού έργου και ελέγχου παραλαβής των παραδοτέων.
Η πλατφόρμα ηλεκτρονικών διαγωνισμών e-publicrealestate.gr έχει συμπληρώσει ένα χρόνο λειτουργίας. Ποια είναι τα αποτελέσματα;
Θα έλεγα ιδιαίτερα θετικά. Καταρχάς έχουν ήδη πουληθεί ακίνητα για λογαριασμό του ΤΑΙΠΕΔ, με έσοδα για το Δημόσιο μεγαλύτερα των 13 εκ. ευρώ, ενώ αυτή τη στιγμή είναι σε εξέλιξη η διαδικασία πώλησης 12 ακινήτων στην Πλάκα, για τα οποία έχει εκδηλωθεί έντονο ενδιαφέρον. Ήδη έχουμε περίπου 600 εγγεγραμμένους χρήστες, ενώ την πύλη έχουν επισκεφθεί χιλιάδες άτομα και επιχειρήσεις από όλο τον κόσμο.
Το e-publicrealestate.gr αποτελεί μεγάλη καινοτομία για το δημόσιο real estate, αφού αντικαθιστά τη φυσική, χρονοβόρα και κοστοβόρα διαγωνιστική διαδικασία. Παρέχει τη δυνατότητα καλύτερης προβολής των ακινήτων, ταυτόχρονης διαγωνιστικής διαδικασίας για μεγάλο αριθμό ακινήτων, προσέλκυσης μεγαλύτερου αριθμού δυνητικών αγοραστών από όλο τον κόσμο, ενώ διασφαλίζει την ταχεία, διαφανή και αδιάβλητη διαδικασία διαγωνισμού. Επίσης, οι συνθήκες ανταγωνισμού μεγιστοποιούν το όφελος για το Δημόσιο. Αρκεί να σας πω ότι για ένα από τα ακίνητα που αξιοποιήθηκαν επιτεύχθηκε έσοδο 40% υψηλότερο της τιμής εκκίνησης.
Τον Ιούνιο μάλιστα, η ΕΤΑΔ τιμήθηκε, μαζί με την Business Exchanges A.E., με το Βραβείο Εξαιρετικής Επίδοσης στον Τομέα Βραβεία Έργων και Πρωτοβουλιών Ηλεκτρονικής – Πρωτοβουλίες Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, κατά τη διάρκεια απονομής των Bite Awards, ενός ετήσιου θεσμού που βραβεύει καινοτόμα έργα και πρωτοβουλίες στον κλάδο της πληροφορικής.
Ποια είναι τα σχέδια της ΕΤΑΔ για το αμέσως επόμενο διάστημα;
Να φέρουμε σε πέρας όλα αυτά που ήδη έχουμε αναλάβει, τα οποία δεν είναι καθόλου λίγα, ιδιαίτερα σε σύγκριση με αυτά που έγιναν στον τομέα της διαχείρισης και αξιοποίησης της δημόσιας ακίνητης περιουσίας τα προηγούμενα χρόνια. Κεντρικός μας στόχος, μέσα από όλα αυτά, είναι η τακτοποίηση και η εξυγίανση του χαρτοφυλακίου των δημοσίων ακινήτων, η εφαρμογή σύγχρονων και αποτελεσματικών διαδικασιών και ο εκσυγχρονισμός των πληροφοριακών συστημάτων, έτσι ώστε να υπάρχει πλήρης και διαρκώς επικαιροποιούμενη εικόνα των ακινήτων. Μόνο έτσι θα επιτευχθεί σε βάθος χρόνου σωστή διαχείριση, προστασία και βέλτιστη αξιοποίηση της δημόσιας ακίνητης περιουσίας.