Φίλιππος Κάσσος

Oρκωτός ελεγκτής λογιστής, διευθυντής ελέγχου KPMG ορκωτοί ελεγκτές A.E.

Η παρακολούθηση της λογιστικής αντιμετώπισης και των επιπτώσεων από τα προγράμματα παροχών στο προσωπικό, ιδιαίτερα για τις εταιρείες που έχουν μεγάλο εργατικό δυναμικό, παραμένει ανάμεσα στις πρώτες προτεραιότητες των διοικήσεων των εταιρειών αυτών.

Τα τελευταία χρόνια, ως αποτέλεσμα της αξιολόγησης των αρνητικών επιπτώσεων της λογιστικής του ΔΛΠ 19, ένας αριθμός εταιρειών –όπου αυτό είναι εφικτό– πήρε την απόφαση για αλλαγή κατηγοριοποίησης από τα προγράμματα καθορισμένων παροχών σε προγράμματα καθορισμένων εισφορών. Ωστόσο, τα προγράμματα καθορισμένων παροχών είναι ακόμα κοινό θέμα μεταξύ των εταιρειών στις οποίες έχει σημαντική επίδραση το ΔΛΠ 19.

Το Συμβούλιο Διεθνών Λογιστικών Προτύπων (IASB) εξέδωσε πρόσφατα ένα κείμενο («Exposure Draft», ED) που αφορά τη λογιστική αντιμετώπιση των προγραμμάτων παροχών στο προσωπικό. Οι προτάσεις, οι οποίες θα έχουν το μεγαλύτερο αντίκτυπο στα «προγράμματα καθορισμένων παροχών», θα φέρουν το σύνολο των καθαρών υποχρεώσεων ή των περιουσιακών στοιχείων των εν λόγω προγραμμάτων στον ισολογισμό, αίροντας την επιλογή του «διαδρόμου» (Corridor option), ενός μηχανισμού εξομάλυνσης που υφίσταται σήμερα, με συνέπεια σε πολλές περιπτώσεις να σημειωθούν σημαντικές μειώσεις στα καθαρά αποτελέσματα χρήσης. Οι προτάσεις θα επιφέρουν επίσης μεγαλύτερη συνοχή στις εταιρείες αναφορικά με τις γνωστοποιήσεις του κόστους λειτουργίας των προγραμμάτων αυτών, με την παροχή περισσότερων καθοδηγητικών οδηγιών, αλλά και μείωση των επιλογών (accounting options) που είναι διαθέσιμες σήμερα, σύμφωνα με το ισχύον πρότυπο.

Κατά την εξέταση των προτεινόμενων αλλαγών, οι εταιρείες θα πρέπει να αξιολογήσουν τον πρακτικό αντίκτυπό τους, όπως το πώς οι προτάσεις έχουν επίπτωση στους βασικούς δείκτες που χρησιμοποιούνται για να μετρήσουν την απόδοση μιας εταιρείας και το πώς οι αλλαγές θα επηρεάσουν τον τρόπο εξέτασης και αξιολόγησης των οικονομικών αναφορών από τους μετόχους, συμπεριλαμβανομένων των επενδυτών και των δανειστών. Παραδείγματος χάριν, τα μειωμένα καθαρά κέρδη μπορούν να έχουν επιπτώσεις στη δυνατότητα μιας επιχείρησης να εφαρμόσει τους όρους δανεισμού της. Στο πλαίσιο των ανωτέρω προτάσεων – αλλαγών, η καθαρή υποχρέωση που θα αναγνωριζόταν στον ισολογισμό μιας εταιρείας στο τέλος κάθε περιόδου αναφοράς θα είχε ως:

• Την παρούσα αξία της υποχρέωσης, μείον.

• Τρέχουσα αξία των περιουσιακών στοιχείων του προγράμματος, λαμβάνοντας υπόψη:

• Τους περιορισμούς στα περιουσιακα στοιχεία που προκύπτουν από την ικανότητα μιας εταιρείας να επωφελείται από τυχόν πλεονάσματα, καθώς επίσης και οποιαδήποτε πρόσθετη υποχρέωση που προκύπτει από τις απαιτήσεις ελάχιστης χρηματοδότησης που επιβάλλονται σε ορισμένες δικαιοδοσίες (μαζί αναφερόμενα ως «ανώτατο όριο καθαρού ενεργητικού»). Οι αλλαγές που θα πρέπει να αναγνωριστούν στην (καθαρή) θέση ενός προγράμματος σε μια περίοδο αναφοράς φαίνονται στον πίνακα

Λοιπές αλλαγές

Μέσω του κειμένου αυτού (ED) προτείνεται επίσης ο χειρισμός των λοιπών μακροπρόθεσμων παροχών (για παράδειγμα, παροχές λόγω μακράς υπηρεσίας σε μία εταιρεία), για τα οποία τα αναλογιστικά κέρδη ή ζημίες αναγνωρίζονται άμεσα στα αποτελέσματα, να είναι ο ίδιος με αυτόν των προγραμμάτων για παροχές μετά την υπηρεσία. Άλλες προτεινόμενες τροποποιήσεις περιλαμβάνουν τις αλλαγές στους ορισμούς, μερικοί από τους οποίους μπορούν να έχουν μια σημαντική επίδραση, ανάλογα με τις τρέχουσες πολιτικές μιας επιχείρησης, καθώς και περαιτέρω απαιτήσεις γνωστοποιήσεων.

Το Συμβούλιο (IASB) σχεδιάζει να εκδώσει το οριστικό πρότυπο στον τομέα αυτό κατά το πρώτο εξάμηνο του 2011, το οποίο πιθανότατα δεν θα είναι σε εφαρμογή πριν από το 2013. Το Συμβούλιο έχει ζητήσει τις παρατηρήσεις επί των προτεινόμενων αλλαγών που περιέχονται στο κείμενο αυτό μέχρι τις 6 Σεπτεμβρίου 2010.