Η σταθερότητα και η απλότητα τα προαπαιτούμενα για ένα ευνοϊκό φορολογικό σύστημα.
Στην πρόσφατη Ευρωπαϊκή Φορολογική Έρευνά της, η Deloitte εξετάζει τους παράγοντες που καθιστούν το φορολογικό καθεστώς μιας χώρας ευνοϊκό και ανταγωνιστικό, καθώς και τις φορολογικές προκλήσεις με τις οποίες έρχεται αντιμέτωπη η επιχειρηματικότητα. Φορολογικά στελέχη από την Ελλάδα, αλλά και όλη την Ευρώπη, απαντούν με ποιους τρόπους προετοιμάζονται για το σχέδιο δράσης του ΟΟΣΑ για τη «Διάβρωση της φορολογικής βάσης και τη μεταφορά κερδών» (Base Erosion and Profit Shifting, BEPS), αλλά και σε ποιους τομείς εστιάζουν οι φορολογικοί έλεγχοι.
Για δεύτερη χρονιά, η Deloitte πραγματοποίησε την Ευρωπαϊκή Φορολογική Έρευνα με τη συμμετοχή φορολογικών στελεχών από 814 εταιρείες και από 29 χώρες της Ευρώπης, ανάμεσα στις οποίες συμπεριλαμβάνεται για πρώτη φορά και η Ελλάδα. Από την Ελλάδα, συγκεκριμένα, συμμετείχαν 18 εταιρείες, αντιπροσωπεύοντας το 2,2% του συνολικού ευρωπαϊκού δείγματος. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε τους μήνες Σεπτέμβριο και Οκτώβριο του 2014.
Κύρια ευρήματα της έρευνας για τη φορολογία στην Ευρώπη
Η Ολλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο ξεχώρισαν ανάμεσα στις μεγάλες οικονομίες της Ευρώπης ως οι πιο ευνοϊκές από φορολογική άποψη1.
Από τις επτά μεγάλες ευρωπαϊκές οικονομίες, η Ιταλία ξεχώρισε ως η λιγότερο ευνοϊκή από φορολογική άποψη, ακολουθούμενη από τη Γαλλία και τη Ρωσία.
Η σταθερότητα και η απλότητα είναι οι σημαντικότεροι παράγοντες που καθιστούν το φορολογικό σύστημα μιας χώρας ευνοϊκό. Οι πιο σημαντικοί παράγοντες που συντείνουν στη φορολογική αβεβαιότητα σχετίζονται με τις συχνές αλλαγές στη φορολογική νομοθεσία και με την ασάφεια και τις παλινδρομήσεις στις αποφάσεις και τις διευκρινιστικές εγκυκλίους των φορολογικών αρχών.
Κύρια ευρήματα της έρευνας για τη φορολογία στην Ελλάδα
Σύμφωνα με την έρευνα, το μεγαλύτερο θετικό αντίκτυπο στην εμπορική ανταγωνιστικότητα της χώρας για την πλειοψηφία των ελλήνων ερωτηθέντων (84,6%) έχει η μεγαλύτερη βεβαιότητα για το μέλλον του φορολογικού συστήματος. Σύμφωνη σε αυτό βρίσκεται και η Ευρώπη, με ποσοστό 46,1%. Ακολουθούν η «απλοποίηση του φορολογικού συστήματος» στη 2η θέση (61,5%) και οι παράγοντες «προβλέψιμη και συνεργάσιμη φορολογική αρχή» και «βελτιωμένα φορολογικά κίνητρα»2 στην 3η θέση (23,1%).
Η κ. Μαρία Τρακάδη, επικεφαλής του φορολογικού τμήματος της Deloitte Ελλάδος, δήλωσε: «O καινούργιος φορολογικός νόμος χαρακτηρίζεται από απλότητα και είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Ωστόσο, το γεγονός ότι δεν υπάρχουν σαφείς οδηγίες και διευκρινίσεις, σε αρκετά σημαντικά σημεία του, δημιουργεί ανησυχία στα στελέχη. Τα φορολογικά τμήματα των εταιρειών επιθυμούν σταθερή φορολογική νομοθεσία, καθώς πιστεύουν ότι αυτός είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που συμβάλλουν στην εμπορική ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας. Δεν επιθυμούν την αβεβαιότητα, επικροτούν την απλότητα και τονίζουν την ανάγκη για φορολογικά κίνητρα και για συνεργασία με τις φορολογικές αρχές, ώστε να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα της χώρας μας».
Όσον αφορά τις προκλήσεις με τις οποίες έρχονται αντιμέτωπα τα φορολογικά στελέχη στην Ελλάδα, η συντριπτική πλειοψηφία (92,3%) θεωρεί ότι υπάρχει φορολογική αβεβαιότητα στη χώρα, χαρακτηρίζοντάς την ως τη μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζουν στη δουλειά τους. Οι δύο κύριες αιτίες φορολογικής αβεβαιότητας είναι οι «ασαφείς, αντιφατικές ή ελλιπείς οδηγίες των φορολογικών αρχών» (84,6%) και οι «συχνές αλλαγές στη νομοθεσία» (76,9%)3. Αντίστοιχα, για τους Ευρωπαίους, οι «συχνές αλλαγές στη νομοθεσία» με ποσοστό 70,2% θεωρούνται ως η κύρια αιτία φορολογικής αβεβαιότητας.
Ακόμη, η έρευνα ασχολήθηκε και με τους τρόπους προετοιμασίας των φορολογικών τμημάτων για το σχέδιο δράσης σχετικά με τη «Διάβρωση της φορολογικής βάσης και τη μεταφορά κερδών» (BEPS) του ΟΟΣΑ. Πρόκειται για ένα σχέδιο δράσης το οποίο ο ΟΟΣΑ έχει ήδη ξεκινήσει από το 2013, κατ’ εντολήν των G20, με σκοπό την ενημέρωση των διεθνών φορολογικών αρχών για τις σύγχρονες μορφές των εμπορικών συναλλαγών και την αποτύπωση της σημασίας της ακεραιότητας και της αμεροληψίας στο διεθνές φορολογικό σύστημα. Τα αποτελέσματα από την Ελλάδα δείχνουν ότι 53,9% των στελεχών θεωρούν το σχέδιο δράσης BEPS του ΟΟΣΑ σημαντικό για το φορολογικό τους τμήμα. Παρόλα αυτά, μόνο το 23,1% δηλώνουν ότι έχουν λάβει μέτρα για την ομαλή προσαρμογή τους, δίνοντας προτεραιότητα στην τιμολόγηση ενδοομιλικών συναλλαγών άυλων περιουσιακών στοιχείων με 33,3% (στην Ευρώπη το 9,9% δίνει προτεραιότητα στον συγκεκριμένο παράγοντα) και στην τεκμηρίωση τιμολόγησης ενδοομιλικών συναλλαγών με 66,7% (στην Ευρώπη το 44% δίνει προτεραιότητα στον συγκεκριμένο παράγοντα).
Η κ. Μαρία Τρακάδη προσθέτει: «Ο σαφής στόχος των G20 να επιτύχουν φορολογική δικαιοσύνη εξαλείφοντας τις ευκαιρίες διάβρωσης της φορολογικής βάσης και μεταφοράς κερδών (BEPS) μέσω μιας ολοκληρωμένης και αποτελεσματικής στρατηγικής προσθέτει αναπόφευκτα περαιτέρω αβεβαιότητα, ακόμη και αν οι στόχοι τους είναι απολύτως κατανοητοί. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το σχέδιο δράσης του ΟΟΣΑ για τη BEPS θα επηρεάσει τις επιχειρήσεις στις περισσότερες χώρες. Για παράδειγμα, το 80% και 65% των εταιρειών στο Ηνωμένο Βασίλειο και στη Γαλλία, αντίστοιχα, θεωρούν ότι είναι σημαντικό για το φορολογικό τους τμήμα και έχουν ήδη αρχίσει να προετοιμάζουν πλάνο για τον αντίκτυπο του σχεδίου. Αυτό που αναγνωρίζεται από την πλειοψηφία των στελεχών είναι ότι θα αυξηθεί το κόστος φορολογικής συμμόρφωσης, καθώς θα επηρεαστεί η στρατηγική της εταιρείας».
Τέλος, σε σχέση με τους ελέγχους στην Ελλάδα, οι φορολογικές αρχές εστιάζουν τους ελέγχους τους στον εταιρικό φόρο εισοδήματος, σύμφωνα με το 76,9% των ερωτηθέντων (στην Ευρώπη το ποσοστό ανέρχεται στο 59,3%), στις ενδοομιλικές συναλλαγές και τη διεθνή φορολογία για το 38,5% των ερωτηθέντων (στην Ευρώπη 40,1%) και στον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων, όπως απάντησε το 30,8% (στην Ευρώπη 26,1%)4.
Σημειώσεις
1. Οι χώρες με το πιο ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς για τη λειτουργία των επιχειρήσεων αξιολογήθηκαν από το 1 μέχρι το 7, με το 1 να αναφέρεται στο πιο ευνοϊκό. Οι χώρες αυτές αναφέρθηκαν ως οι πιο ελκυστικές οικονομίες για τη δραστηριοποίηση των επιχειρήσεων στην Έρευνα του 2013.
2. Η ερώτηση είχε ως εξής: «Ποιες αλλαγές στη φορολογική νομοθεσία της χώρας σας πιστεύετε ότι θα είχαν τον πιο θετικό αντίκτυπο στην εμπορική της ανταγωνιστικότητα;» Το σύνολο των ποσοστών υπερβαίνει το 100% λόγω πολλαπλών απαντήσεων.
3. Η ερώτηση είχε ως εξής: «Πιστεύετε ότι υπάρχει φορολογική αβεβαιότητα σε μεγάλο βαθμό στη χώρα σας (χώρα στην οποία εδρεύετε);» Το σύνολο των ποσοστών υπερβαίνει το 100% λόγω πολλαπλών απαντήσεων.
4. Το σύνολο των ποσοστών υπερβαίνει το 100% λόγω πολλαπλών απαντήσεων.