Η Ελλάδα μπροστά σε μια μοναδική ευκαιρία για εκσυγχρονισμό.

Η Ελλάδα βρίσκεται σε ένα δύσκολο σταυροδρόμι, καθώς αγωνίζεται να αντιμετωπίσει την οικονομική κρίση και να παραμείνει στην Ευρωζώνη. Αυτή τη δύσκολη στιγμή προσφέρεται μια μοναδική ευκαιρία για λήψη αποφάσεων προς τη σωστή κατεύθυνση, για να προχωρήσει η χώρα σε διαρθρωτικές αλλαγές εκσυγχρονισμού και να αποκοπεί ο ομφάλιος λώρος με τα λάθη του παρελθόντος. Αυτή είναι η κατάλληλη στιγμή να γίνουν όλες οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, αρχής γενομένης από τη φορολογία. Οι φορολογικές μεταρρυθμίσεις πρέπει να έχουν ως στόχο την αποφυγή της φοροδιαφυγής, την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας, την προσέλκυση ξένων επενδύσεων και τη συγκράτηση των υφιστάμενων επιχειρήσεων που εξετάζουν την αποχώρησή τους από την Ελλάδα.

Είναι σημαντικό, για να υπάρξει μια νέα αρχή, η φορολογική μεταρρύθμιση να μην πραγματοποιηθεί με απλή τροποποίηση της υφιστάμενης φορολογικής νομοθεσίας, αλλά με τη θέσπιση ενός νέου νόμου, που θα θέτει με απλότητα το φορολογικό καθεστώς, καθώς και ξεκάθαρες διαδικασίες για την εφαρμογή του.

Σύμβουλοι με εξειδίκευση στα φορολογικά, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, θα μπορούσαν να συνεισφέρουν τις γνώσεις και τις εμπειρίες τους για τη θέσπιση ενός νέου νόμου. Το κράτος θα πρέπει να υιοθετήσει μια νέα φορολογία και, αντί της πολύπλοκης γραφειοκρατίας για να «πιάσει τους κλέφτες», μια λιτή προσέγγιση, όπου να τοποθετεί την ευθύνη στον πολίτη για συμμόρφωση και ο πολίτης θα πρέπει να ανταποκριθεί ή να τιμωρηθεί αυστηρά.

Ειδικότερα, αναλύω πιο κάτω συγκεκριμένες προτάσεις:

• Πλήρης κατάργηση του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων και όχι αναμόρφωση αυτού που συντηρεί τη γραφειοκρατία. Δεν είναι δυνατόν, για παράδειγμα, να γράφονται σελίδες επί σελίδων που προβλέπουν διαδικασία έκδοσης δελτίου μεταφοράς, που δυστυχώς φαίνεται να παραμένουν σε εισηγήσεις που υπάρχουν και σήμερα για αλλαγή. Να θυμίσουμε ότι αντίστοιχος κώδικας δεν υπάρχει σε καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα και έχει αποδειχθεί ότι η εφαρμογή του στην Ελλάδα δεν διασφάλισε την πάταξη της φοροδιαφυγής. Να καταργηθεί ο φόρος χαρτοσήμου για να υπάρξει απλοποίηση των σχετικών διαδικασιών στο μεγαλύτερο μέρος των συναλλαγών (ενδοεταιρικά δάνεια, ενοίκια κ.λπ.)

• Να αποφευχθούν διατάξεις οι οποίες ωθούν τον πολίτη στη φοροδιαφυγή, όπως, για παράδειγμα, η διάταξη αναφορικά με την πώληση ακίνητης περιουσίας, η οποία προβλέπει φόρο μεταβίβασης στο μεγαλύτερο ποσό μεταξύ της αντικειμενικής ή της πραγματικής τιμής, με αποτέλεσμα μόνο οι έντιμοι πολίτες που δηλώνουν την πραγματική τιμή να πληρώνουν τους σχετικούς φόρους, ενώ οι υπόλοιποι να αγοράζουν σε εμπορική αξία αλλά να δηλώνουν αντικειμενική και να πληρώνουν μικρότερο φόρο μεταβίβασης και να δημιουργείται μαύρο χρήμα. Προς το σκοπό αυτό είναι επίσης πολύ σημαντικό ο φορολογικός νόμος να είναι απλός και να αποφεύγεται η ύπαρξη αναρίθμητων εξαιρέσεων.

• Οι φορολογικές διατάξεις πρέπει να προσδιορίζουν με σαφήνεια τις φορολογικές υποχρεώσεις/επιβαρύνσεις, έτσι ώστε να αποφευχθούν τα κενά τα οποία θα πρέπει να ερμηνεύονται με Υπουργικές Αποφάσεις. Για παράδειγμα, οι διατάξεις που εισήγαγαν την τεκμηρίωση των ενδοομιλικών συναλλαγών και που είναι σε ισχύ από το 2010 προβλέπουν την έκδοση Υπουργικής Απόφασης που θα καθορίζει τα ειδικότερα θέματα για την εφαρμογή των εν λόγω διατάξεων, η οποία μέχρι και σήμερα δεν έχει εκδοθεί.

• Η φορολογική μεταρρύθμιση θα πρέπει να παραμείνει σε ισχύ στο πέρασμα του χρόνου, έτσι ώστε να υπάρχει σταθερό φορολογικό περιβάλλον. Μόνο τότε θα υπάρξουν ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα, καθώς δεν πρόκειται να επιλέξει μια επιχείρηση να παραμείνει σε ισχύ στο πέρασμα του χρόνου, έτσι ώστε να υπάρχει σταθερό φορολογικό περιβάλλον. Μόνο τότε θα υπάρξουν ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα, καθώς δεν πρόκειται να επιλέξει μια επιχείρηση να επενδύσει σε μία χώρα στην οποία δεν μπορεί να υπολογίσει με ακρίβεια και σε βάθος χρόνου τη φορολογική της επιβάρυνση. Η ανάγκη για ένα σταθερό φορολογικό περιβάλλον είναι επιτακτική, ειδικότερα όταν πρέπει να συναγωνιστούμε χώρες με χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές και σταθερό και απλό φορολογικό σύστημα. Επί τη ευκαιρία, να αναλογισθούν οι υπεύθυνοι την εκ των υστέρων επιβολή εισφοράς στα έσοδα των φωτοβολταϊκών πάρκων.

• Οι φορολογικές ρυθμίσεις που θα θεσπιστούν θα πρέπει να υποστηρίζονται από τις διαδικασίες που επιτρέπουν την εφαρμογή τους. Να θυμίσουμε, για παράδειγμα, την αλλαγή στη φορολογία της πώλησης εισηγμένων μετοχών, η εφαρμογή της οποίας μετατίθεται για τα τελευταία δύο χρόνια. Επίσης θα πρέπει να υπάρχουν σαφείς οδηγίες από το Υπουργείο Οικονομικών προς τις εφορίες ως προς τις διαδικασίες, έτσι ώστε να αποφευχθεί το φαινόμενο κάθε εφορία να διαφοροποιείται ως προς τα δικαιολογητικά που απαιτεί ή ακόμα και στην εφαρμογή συγκεκριμένων διατάξεων.

• Να δοθεί στον έφορο η δυνατότητα να ασκεί κρίση και να λύνει προβλήματα και όχι να ακολουθεί τυπολατρικούς κανόνες με βάση το κακώς εννοούμενο συμφέρον του Δημοσίου· συμφέρον του Δημοσίου δεν είναι να εισπράξει κάτι άμεσα και να καταστρέψει μια επιχείρηση αλλά να διατηρήσει την επιχείρηση στη ζωή για να εισπράττει φόρους εσαεί.

• Να σταματήσει η συνεχής επέκταση των παρατάσεων των ημερομηνιών. Ό,τι έχει θεσπισθεί να παραμείνει, για να επιτευχθεί η συνειδητοποίηση της υποχρέωσης στον φορολογούμενο.

• Τέλος, θα πρέπει να υπάρχει καταπολέμηση της φοροδιαφυγής μεθοδικά και όχι με το κυνήγι της απόδειξης· δηλαδή ριζικά με ένα καθολικό πόθεν έσχες.