PwC
• Σύμφωνα με την PwC, η παραμονή των μεγαλύτερων σε ηλικία εργαζομένων στις θέσεις εργασίας τους για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα θα μπορούσε να ενισχύσει το ΑΕΠ του ΟΟΣΑ κατά 2,6 τρισ. δολάρια
Ο Δείκτης Χρυσής Ηλικίας αξιολογεί το κατά πόσο τα κράτη αξιοποιούν την οικονομική δύναμη των μεγαλύτερων σε ηλικία εργαζομένων.
• Η Ισλανδία βρίσκεται στην κορυφή της κατάταξης, ενώ ακολουθούν η Νέα Ζηλανδία και η Σουηδία
• Το Ισραήλ, η Γερμανία και η Νέα Ζηλανδία σημείωσαν τη μεγαλύτερη άνοδο στην κατάταξη, ενώ η Ελλάδα και η Τουρκία τη μεγαλύτερη πτώση
• Το Ηνωμένο Βασίλειο παραμένει σταθερά στη μέση του πίνακα
• Η έκθεση εξετάζει τι σημαίνει αυτό για τις κυβερνήσεις και τις επιχειρήσεις
• Η Ελλάδα, μαζί με την Σλοβενία και την Τουρκία, βρίσκονται στην ουρά της κατάταξης
Ο Δείκτης Χρυσής Ηλικίας της PwC αποτελεί τον σταθμικό μέσο μιας σειρά δεικτών –συμπεριλαμβανομένων δεικτών ανεργίας, εσόδων και εκπαίδευσης– και αντανακλά την επίδραση που έχουν στην αγορά εργασίας οι εργαζόμενοι άνω των 55 ετών σε 34 χώρες μέλη του ΟΟΣΑ.
Σύμφωνα με τους οικονομολόγους της PwC, οι χώρες του ΟΟΣΑ θα μπορούσαν να αυξήσουν το συνολικό τους ΑΕΠ κατά 2,6 τρισ. δολάρια, εάν το ποσοστό απασχόλησης των εργαζομένων άνω των 55 ετών ήταν ίδιο με αυτό που ισχύει στη Σουηδία, την ευρωπαϊκή χώρα με τις καλύτερες επιδόσεις.
Η πιθανή αύξηση του ΑΕΠ διαφοροποιείται σημαντικά μεταξύ των χωρών, από 1% στη Νορβηγία σε περίπου 19% στην Ελλάδα. Ακόμη και οι χώρες που έχουν μείνει πίσω σε σχέση με τον δείκτη, θα μπορούσαν να επωφεληθούν σε μεγάλο βαθμό, όπως για παράδειγμα το Βέλγιο (15%) και η Σλοβενία (14%). Δεδομένου του μεγέθους τους, οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να έχουν το μεγαλύτερο απόλυτο όφελος, ύψους 0,5 τρισ. δολαρίων (περίπου 3% του ΑΕΠ).
Ο John Hawksworth, επικεφαλής οικονομολόγος της PwC και ένας εκ των συντακτών της έκθεσης, αναφέρει: «Μεταξύ 2015 και 2030, ο πληθυσμός ηλικίας από 55 ετών και άνω στις χώρες με υψηλά εισοδήματα προβλέπεται να αυξηθεί περισσότερο από 25%, ξεπερνώντας τα 500 εκατομμύρια. Η ταχύτατη γήρανση του πληθυσμού ασκεί μεγάλη πίεση στα συστήματα υγείας και κοινωνικής ασφάλισης και απειλεί τη χρηματοοικονομική βιωσιμότητα κάποιων δημόσιων και εταιρικών συνταξιοδοτικών ταμείων. Οι χώρες θα μπορούσαν να αντισταθμίσουν αυτά τα υψηλότερα κόστη αξιοποιώντας το μεγαλύτερο σε ηλικία εργατικό τους δυναμικό, αυξάνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τόσο το ΑΕΠ όσο και τα φορολογικά τους έσοδα».
Δείκτης Χρυσής Ηλικίας της PwC:
Κύρια συμπεράσματα
Οι Σκανδιναβικές χώρες για άλλη μια φορά καταλαμβάνουν υψηλές θέσεις στον δείκτη, με την Ισλανδία να βρίσκεται στην κορυφή της κατάταξης, τη Σουηδία να έρχεται τρίτη και τη Νορβηγία να βρίσκεται στην έκτη θέση. Η Δανία (12η) και η Φινλανδία (14η) δεν έχουν τις ίδιες επιδόσεις με τους ομολόγους τους, παρόλα αυτά καταφέρνουν να βρίσκονται πάνω από τη μέση της κατάταξης.
Το Ισραήλ, η Γερμανία και η Νέα Ζηλανδία έχουν καταγράψει τη μεγαλύτερη βελτίωση από το 2003, κυρίως λόγω της αύξησης του ποσοστού απασχόλησης στους μεγαλύτερους σε ηλικία εργαζόμενους και ιδιαίτερα στην ηλικιακή ομάδα 65-69. Η Ελλάδα και η Τουρκία έχουν σημειώσει τη μεγαλύτερη πτώση από το 2003, εν μέρει λόγω της μείωσης της απασχόλησης των μεγαλύτερων σε ηλικία εργαζόμενων.
Παρά την πτώση κατά μία θέση από το 2003 και την παραμονή στη μέση του συγκεντρωτικού πίνακα του ΟΟΣΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο έχει σχετικά καλή επίδοση σε σχέση με άλλες χώρες της Ε.Ε. (καταλαμβάνοντας την 6η θέση σε σύνολο 21 χωρών). Οι ΗΠΑ εξακολουθούν να έχουν την υψηλότερη βαθμολογία μεταξύ των χωρών της ομάδας G7, όμως έχουν πέσει, από τη δεύτερη θέση που καταλάμβαναν το 2003, στην έβδομη το 2014, καθώς άλλες χώρες έχουν σημειώσει ταχύτερη πρόοδο.
Δημόσια πολιτική και επιπτώσεις στις επιχειρήσεις
Η έκθεση της PwC εξετάζει και ποια είναι τα κοινά σημεία μεταξύ των χωρών που βρίσκονται ψηλά στην κατάταξη και υποδεικνύει τρία σημαντικά θέματα της αγοράς εργασίας στα οποία θα έπρεπε να εστιάσουν οι κυβερνήσεις:
– Ενθάρρυνση της συνταξιοδότησης σε μεγαλύτερη ηλικία. Αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί μέσω μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού συστήματος ή δημιουργώντας άλλα οικονομικά κίνητρα που θα ενθαρρύνουν τους εργαζόμενους να συνεχίσουν να εργάζονται και μετά την επίσημη ηλικία συνταξιοδότησης.
– Βελτίωση των πιθανοτήτων πρόσληψης. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα μπορούσαν να επικεντρωθούν στην προώθηση της διά βίου μάθησης και εκπαίδευσης, κάτι που συμβάλλει στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων των μεγαλύτερων σε ηλικία εργαζομένων και, κατά συνέπεια, στην ενδεχόμενη μείωση της ανεργίας σε αυτήν την ομάδα.
– Αντιμετώπιση των παραγόντων που στέκονται εμπόδιο στην απασχόληση των μεγαλύτερων εργαζομένων. Η δημόσια πολιτική θα μπορούσε να επικεντρωθεί στην αυστηροποίηση του ρυθμιστικού πλαισίου όσον αφορά τις διακρίσεις που γίνονται στην αγορά εργασίας εις βάρος των μεγαλύτερων σε ηλικία εργαζομένων.
Ταυτόχρονα, ο Δείκτης Χρυσής Ηλικίας αναδεικνύει και μια σειρά ευκαιριών και προκλήσεων για τις επιχειρήσεις. Σύμφωνα με τον John Hawksworth, «οι εταιρείες πρέπει να προσπαθήσουν να υιοθετήσουν πιο ευέλικτες εργασιακές πολιτικές, όπως είναι η σταδιακή συνταξιοδότηση, ή να επεκτείνουν τα εκπαιδευτικά τους προγράμματα για να ενθαρρύνουν και να στηρίξουν το μεγαλύτερο σε ηλικία εργατικό δυναμικό. Επίσης, πρέπει να λάβουν μέτρα για να προωθήσουν την ηλικιακή διαφορετικότητα, ανοίγοντας, για παράδειγμα, τα προγράμματα μαθητείας προς τους μεγαλύτερους εργαζομένους, ώστε να μπορέσουν, κατ’ αυτόν τον τρόπο, να αξιοποιήσουν την εμπειρία τους».
Για να επιτύχουν τα οφέλη που παρουσιάζονται στην έκθεση, οι κυβερνήσεις και οι εταιρείες χρειάζεται να συνεργαστούν, ακολουθώντας παραδείγματα βέλτιστων πρακτικών από άλλες χώρες και εταιρείες.
Σημειώσεις
Μεθοδολογία: Ο Δείκτης Χρυσής Ηλικίας της PwC συνδυάζει τις επιδόσεις των χωρών στους ακόλουθους δείκτες της αγοράς εργασίας (με την αντίστοιχη στάθμιση εντός παρενθέσεων): Ποσοστό απασχόλησης στις ηλικίες 55-64 (40%), Ποσοστό απασχόλησης στις ηλικίες 65-69 (20%), Διαφορά στο ποσοστό απασχόλησης γυναικών και ανδρών στις ηλικίες 55-64: αναλογία γυναικών/ανδρών (10%), Μερική απασχόληση στις ηλικίες 55-64 (10%), Αμοιβή πλήρους απασχόλησης στις ηλικίες 55-64 σε σχέση με τις ηλικίες 25-54 (10%), Πραγματικός μέσος όρος ηλικίας εξόδου από το εργατικό δυναμικό (5%), Συμμετοχή σε εκπαιδευτικά προγράμματα: αναλογία ηλικιακής ομάδας 55-64 προς ηλικιακή ομάδα 25-54 (5%).
Οι εν λόγω δείκτες προσαρμόζονται, σταθμίζονται και αθροίζονται για τη βαθμολόγηση κάθε χώρας. Στη βαθμολογία που προκύπτει με βάση τους εν λόγω δείκτες εφαρμόζεται η κλίμακα 0 έως 100, με τη μέση τιμή ΟΟΣΑ στο έτος βάσης, που είναι το 2003, να είναι ίση με 50. Ωστόσο, η μέση τιμή των δεικτών για τα έτη 2007, 2013 και 2014 μπορεί να είναι χαμηλότερη ή υψηλότερη από την αξία του έτους βάσης.
Όλα τα δεδομένα προέρχονται από τον ΟΟΣΑ. Επικεντρωθήκαμε κυρίως στην ηλικιακή ομάδα 55-64 λόγω δεδομένων. Παρόλα αυτά, ο δείκτης περιλαμβάνει και τα συνολικά ποσοστά απασχόλησης της ηλικιακής ομάδας 65-69, ενώ λαμβάνονται υπόψη όλοι οι εργαζόμενοι άνω των 55 στον υπολογισμό της πιθανής αύξησης του ΑΕΠ από τα υψηλότερα ποσοστά απασχόλησης των μεγαλύτερων εργαζομένων. Τα πιο πρόσφατα δεδομένα που υπάρχουν για το μεγάλο πλήθος των χωρών που καλύπτονται είναι για το 2014.