Κάθε άνθρωπος είναι προγραμματισμένος διαχειριστής κινδύνου.
Μέσα από τα φυσικά αγωνιστικά ή πτητικά ένστικτα, το σώμα μας απελευθερώνει ορμόνες και χημικά ερεθίσματα για την αντιμετώπιση επικίνδυνων καταστάσεων. Αλλά αν δεν διαθέτουμε όλες τις πληροφορίες, δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε σωστά τους επικείμενους κινδύνους. Και σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι πολύ πιθανότερο να τραυματιστούμε.
Σε ένα πολύ βασικό επίπεδο, το ίδιο ισχύει και για τις επιχειρήσεις.
Η Διαχείριση Επιχειρηματικού Κινδύνου (Enterprise Risk Management, ERM) αποτελεί απαίτηση συμμόρφωσης στις περισσότερες χώρες και είναι κάτι που όλες οι εταιρείες πρέπει να κάνουν καλά για να είναι κερδοφόρες, επιτυχείς –ή έστω για να επιβιώσουν.
Κάθε εταιρεία επιθυμεί να κατανοεί τους ενδεχόμενους κινδύνους και να χρησιμοποιήσει επικαιροποιημένο τρόπο λήψης αποφάσεων για να ανταποκριθεί σε αυτούς, εκμεταλλευόμενη ταυτόχρονα τις σημαντικότερες ευκαιρίες ανάπτυξης και εξέλιξης στην πορεία της, οικοδομώντας ανθεκτικότητα και προετοιμαζόμενη για το μέλλον.
Για πολλούς κινδύνους, όπως εκείνοι που σχετίζονται με λειτουργίες ή στρατηγικές μάρκετινγκ, οι εταιρείες είναι έμπειρες στο να προβλέπουν, να κατανοούν και να προετοιμάζονται για την έκθεσή τους στους κινδύνους αυτούς. Αλλά για άλλους κινδύνους, όπως οι αναδυόμενοι κίνδυνοι που σχετίζονται με ζητήματα περιβαλλοντικά, κοινωνικά και διακυβερνητικά (ESG), οι επιχειρήσεις είναι λιγότερο εξοπλισμένες –γεγονός που γίνεται σοβαρότατο παγκοσμίως.
Πριν από δέκα χρόνια, οι κορυφαίοι παγκόσμιοι κίνδυνοι από πλευράς επιπτώσεων περιλάμβαναν μόνο έναν κίνδυνο που σχετιζόταν με ζητήματα περιβαλλοντικά, κοινωνικά και διακυβερνητικά (ESG). Σήμερα, όμως, οι κίνδυνοι που σχετίζονται με ζητήματα περιβαλλοντικά, κοινωνικά και διακυβερνητικά (ESG) αντιπροσωπεύουν τέσσερις από τους πέντε κορυφαίους κινδύνους όσον αφορά τον αντίκτυπο, σύμφωνα με την Έκθεση Παγκόσμιων Κινδύνων του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (World Economic Forum’s Global Risks Report). Ιστορικά, οι εταιρείες δεν κατάφεραν να αντιμετωπίσουν σωστά αυτά τα είδη κινδύνων.
Δεδομένης αυτής της γρήγορης αλλαγής στη θεώρηση του κινδύνου, πολλές εταιρείες δεν μπόρεσαν να παρακολουθήσουν τον ρυθμό των εξελίξεων. Το γεγονός αυτό αποτελεί πρόβλημα, διότι μέχρι στιγμής δεν υπάρχει παγκοσμίως αποδεκτός τρόπος βάσει του οποίου οι επιχειρήσεις εντοπίζουν, κατανοούν και διαχειρίζονται κινδύνους που σχετίζονται με ζητήματα περιβαλλοντικά, κοινωνικά και διακυβερνητικά (ESG).
Αυτό είναι απαραίτητο να αλλάξει. Δεν μπορούμε πλέον να αρνηθούμε ότι η αειφορία και οι προκλήσεις των κινδύνων που σχετίζονται με ζητήματα περιβαλλοντικά, κοινωνικά και διακυβερνητικά (ESG) εισέρχονται στην καθημερινή επιχειρηματική πραγματικότητα.
Η διαχείριση κινδύνων είναι ένα επάγγελμα που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από μια διαδικασία και η νέα εργασία του Παγκόσμιου Επιχειρηματικού Συμβουλίου για την Αειφόρο Ανάπτυξη (WBCSD) και της Επιτροπής Οργανισμών Χορηγιών της Treadway (COSO) στοχεύει να παρουσιάσει τις κοινότητες κινδύνου και βιωσιμότητας. Οι κίνδυνοι ESG μπορούν κάλλιστα να ενταχθούν σε αυτή τη διαδικασία.
Μαζί, σε μια ιστορική συνεργασία, οι δύο οργανισμοί συνέταξαν την πρώτη καθοδήγηση για την «Εφαρμογή της διαχείρισης επιχειρηματικών κινδύνων σε περιβαλλοντικούς, κοινωνικούς και κυβερνητικούς κινδύνους», με σκοπό να βοηθήσουν τους οργανισμούς, σε παγκόσμιο επίπεδο, να ανταποκριθούν στην αυξανόμενη επικράτηση και σοβαρότητα των κινδύνων που σχετίζονται με ζητήματα περιβαλλοντικά, κοινωνικά και διακυβερνητικά (ESG), από ακραία καιρικά φαινόμενα έως ανακλήσεις ασφάλειας προϊόντων.
Το σχέδιο καθοδήγησης λαμβάνει τις 20 αρχές του αναθεωρημένου πλαισίου COSO ERM και τις οργανώνει σε επτά ενότητες για την αντιμετώπιση των κινδύνων που σχετίζονται με ζητήματα περιβαλλοντικά, κοινωνικά και διακυβερνητικά (ESG). Αυτό παρέχει μια πρακτική διαδικασία στις επιχειρήσεις, ώστε να αφομοιώσουν καλύτερα αυτά τα ζητήματα.
Ξεκινά με τη δημιουργία διαρθρώσεων και διαδικασιών διακυβέρνησης και συνεχίζει να κινείται μέσω των δραστηριοτήτων του ERM για τον εντοπισμό, την αξιολόγηση, την ανταπόκριση, την αναθεώρηση και την ενημέρωση για τους κινδύνους, διατηρώντας παράλληλα μια οπτική επαφή με το επιχειρηματικό πλαίσιο και τη στρατηγική η οποία βρίσκεται στο επίκεντρο.
Σήμερα, σχεδόν το 70% των εταιρειών παγκοσμίως χρησιμοποιεί το αρχικό πλαίσιο COSO για τη Διαχείριση Επιχειρηματικών Κινδύνων, οπότε η συμπλήρωσή του με ένα πλαίσιο για την κατανόηση και τη διαχείριση των κινδύνων που σχετίζονται με ζητήματα περιβαλλοντικά, κοινωνικά και διακυβερνητικά (ESG) αποτελεί σημαντικό βήμα προόδου. Θα είναι επίσης σχετικά εύκολο για τις επιχειρήσεις να κάνουν το βήμα αυτό, δεδομένου ότι θα είναι επωφελές για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη.
Εταιρείες που καταλαβαίνουν και διαχειρίζονται τους κινδύνους τους πολύ καλύτερα στην παγκόσμια οικονομία και στις έδρες τους, σε πολλές περιπτώσεις προσελκύουν καλύτερους εργαζόμενους και καλύτερες επενδύσεις, οι οποίες συχνά μεταφράζονται σε ανάπτυξη και βιώσιμη επιτυχία.
Ως εκ τούτου, τόσο η WBCSD όσο και η COSO πιστεύουν ότι η καλύτερη διαχείριση των επιχειρηματικών κινδύνων και η λήψη αποφάσεων θα ανατρέψουν το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα για να ανταμείψουν τις πιο βιώσιμες εταιρείες, μετακινώντας τις ροές κατανομής κεφαλαίων προς εκείνες τις εταιρείες που διαχειρίζονται όλους τους κινδύνους τους –από τους χρηματοοικονομικούς μέχρι τους κοινωνικούς και τους περιβαλλοντικούς.
Η ιδέα δεν είναι να ασκηθεί πίεση σε εκείνους που είναι υπεύθυνοι διαχείρισης κινδύνου, αλλά να ενισχυθούν και να εκπαιδευτούν. Οι επιχειρήσεις πρέπει να γνωρίζουν όλους τους πιθανούς κινδύνους που σχετίζονται με ζητήματα περιβαλλοντικά, κοινωνικά και διακυβερνητικά (ESG) και πρέπει να κάνουν περισσότερα για να φέρουν αυτούς τους κινδύνους στην επιφάνεια και σε συζήτηση.
Όταν οι επιχειρήσεις, οι επενδυτές και άλλοι οργανισμοί κατανοούν πλήρως τους κινδύνους τους, έχουν τη δύναμη να λαμβάνουν καλύτερες αποφάσεις. Έχοντας όλες τις πληροφορίες, συμπεριλαμβανομένων των πληροφοριών σχετικά με τους περιβαλλοντικούς, κοινωνικούς και διακυβερνητικούς κινδύνους, θα βοηθήσουν τους οργανισμούς να βελτιώσουν τα προφίλ διαχείρισης κινδύνου που κατέχουν.
Η WBCSD και η COSO επιδιώκουν δημόσια σχόλια σχετικά με την καθοδήγηση για την «Εφαρμογή της διαχείρισης επιχειρηματικών κινδύνων σε περιβαλλοντικούς, κοινωνικούς και κυβερνητικούς κινδύνους» έως την 30ή Ιουνίου 2018, για να εξασφαλιστεί η εκπροσώπηση της επιχειρηματικής και κανονιστικής κοινότητας στην τελική έκδοση. Αυτή είναι μια ευκαιρία συμβολής στην προώθηση θετικής αλλαγής στο πλαίσιο της εταιρικής διακυβέρνησης, ώστε ο αντίκτυπος να είναι τεράστιος στη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων. Η διαχείριση των κινδύνων δεν ήταν ποτέ μόνο θέμα συμμόρφωσης. Η διαχείριση κινδύνων είναι θέμα ορθής επιχειρηματικότητας και, σε βασικό ανθρώπινο επίπεδο, είναι θέμα επιβίωσης.
Ο Rodney Irwin είναι ο διευθύνων σύμβουλος για τον Επαναπροσδιορισμό της Αξίας και της Εκπαίδευσης στο Παγκόσμιο Επιχειρηματικό Συμβούλιο για την Αειφόρο Ανάπτυξη (World Business Council for Sustainable Development). Σε αυτό τον ρόλο, ο Rodney είναι υπεύθυνος για ένα χαρτοφυλάκιο σχεδίων που αποσκοπούν στην προώθηση της διαχείρισης κινδύνων, της αναφοράς, της διασφάλισης και της μέτρησης και αποτίμησης του φυσικού και κοινωνικού κεφαλαίου. Επιπλέον, είναι διευθυντής του προγράμματος Leadership του WBCSD και καθοδηγεί την εργασία του WBCSD στην εκπαίδευση, ενώ παράλληλα διαχειρίζεται τη σχέση με τους εκπαιδευτικούς συνεργάτες του WBCSD. Είναι κάτοχος πτυχίου στα οικονομικά, μεταπτυχιακού διπλώματος (master’s degree) στη διοίκηση επιχειρήσεων και διδακτορικού τίτλου στο ISM στο Παρίσι, όπου διερεύνησε τη συγκριτική εταιρική διακυβέρνηση και την αλληλεξάρτησή της με τη λήψη δεοντολογικών αποφάσεων και την υποβολή εκθέσεων. Ο Rodney έχει επίσης μάστερ στην ηγεσία της αειφορίας από το Πανεπιστήμιο του Cambridge. Επαγγελματικά είναι μέλος του Ινστιτούτου Ορκωτών Λογιστών στην Ιρλανδία, πιστοποιημένος ελεγκτής σε θέματα απάτης, πιστοποιημένος επαγγελματίας σε θέματα συμμόρφωσης και δεοντολογίας και ειδικευμένο μέλος του Ινστιτούτου Διαχείρισης Κινδύνων του Ηνωμένου Βασιλείου.
Rodney Irwin
Διευθύνων σύμβουλος για τον Επαναπροσδιορισμό της Αξίας και της Εκπαίδευσης του Παγκόσμιου Επιχειρηματικού Συμβουλίου για την Αειφόρο Ανάπτυξη (World Business Council for Sustainable Development)
Μετάφραση: Μαρία Τυροβολά, Γραφείο Διεθνών Σχέσεων ΣΟΕΛ