ΜΙΑ ΝΕΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ

ΧΑΡΗΣ ΣΥΡΟΥΝΗΣ
ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ, ΤΜΗΜΑ ΕΛΕΓΚΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ, KPMG

Η χρηματοοικονομική πληροφόρηση αποτελεί σημαντική πηγή αξιολόγησης των αποφάσεων της διοίκησης μιας εταιρείας και της απόδοσης μιας επιχείρησης. Η χρηματοοικονομική πληροφόρηση, για να έχει νόημα και σημασία, πρέπει να ανταποκρίνεται στις συνθήκες που επικρατούν, καθώς και στις απαιτήσεις για εύλογη πληροφόρηση από τους χρήστες της χρηματοοικονομικής πληροφόρησης, δηλαδή τους επενδυτές, τους πιστωτές και τις εποπτικές αρχές.

Η κρίση του 2008 έχει φέρει μια σειρά από αλλαγές και προτάσεις για την αναδιοργάνωση του πιστωτικού συστήματος, όπως και για τη βελτίωση στις γνωστοποιήσεις στις οικονομικές καταστάσεις. Η προσπάθεια να εμπλουτισθούν οι οικονομικές καταστάσεις με θέματα κινδύνων και εύλογης αξίας, η προσπάθεια σύγκλισης των Διεθνών Προτύπων Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (ΔΠΧΑ) με τα Λογιστικά Πρότυπα των ΗΠΑ (US GAAP) έχουν οδηγήσει σε μια σειρά από προτάσεις για τη ριζική αναμόρφωση και αναδιατύπωση της χρηματοοικονομικής πληροφόρησης όπως την ξέραμε.

Φαίνεται πως η παραδοσιακή δομή των οικονομικών καταστάσεων δεν καλύπτει τις αυξημένες απαιτήσεις των εποπτικών αρχών και των αρμοδίων οργάνων που αποφασίζουν για τις λογιστικές αρχές. Τα τελευταία χρόνια έχει ξεκινήσει μια συζήτηση που οδηγεί σε μια νέα απεικόνιση, με στόχο τη βελτίωση στην ποιότητα των οικονομικών καταστάσεων.

Η ανάγκη για αλλαγές δεν τους βρίσκει όλους σύμφωνους. Από την πλευρά των εταιρειών, ορισμένοι προβάλλουν το επιχείρημα ότι το κόστος για την αλλαγή στα συστήματα εσωτερικής πληροφόρησης είναι για κάποιες εταιρείες σημαντικό και δεν βλέπουν το όφελος γιατί να απεικονίζουν παραπάνω στοιχεία σε τρίτους και ανταγωνιστές.

Από την πλευρά τους, οι επενδυτές απαιτούν πιο πρόσφατα στοιχεία μέσα στις οικονομικές καταστάσεις και πιέζουν για παραπάνω στοιχεία σε σχέση με την άποψη της διοίκησης κάθε εταιρείας για το μέλλον, ώστε να εκτιμήσουν καλύτερα την αξία της εταιρείας.

Τέλος, οι εποπτικές αρχές θέλουν περισσότερα στοιχεία, που να τεκμηριώνουν καλύτερα την κρίση των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου των επιχειρήσεων και οι επιτροπές που καθορίζουν τα λογιστικά πρότυπα απαιτούν μεγαλύτερη ανάλυση στις γνωστοποιήσεις.

Αναμφίβολα, οι οικονομικές καταστάσεις έχουν ως κύριο αντικείμενο την πληροφόρηση και οποιαδήποτε συζήτηση για αλλαγές γίνεται προκειμένου να αυξηθεί η ποιότητα της πληροφόρησης. Η διαφωνία είναι στην ποσότητα και στο είδος. Από τη μια μεριά, οι εταιρείες παλεύουν για διάφορους λόγους να μειώσουν την ποσότητα, ενώ οι εποπτικές αρχές να την αυξήσουν. Αναφορικά με το είδος της πληροφόρησης, οι επενδυτές θέλουν στοιχεία και δηλώσεις μέσα στις οικονομικές καταστάσεις για το μέλλον και την προοπτική τους, κάτι που βρίσκει αντίθετους μια μεγάλη μερίδα, οι οποίοι βλέπουν ότι υπάρχει μεγάλο ρίσκο και ευθύνη σε αυτό, καθώς η αβεβαιότητα στην αγορά είναι μεγάλη.

Η υιοθέτηση των ΔΠΧΑ έφερε μια επα- νάσταση σε ένα πλήθος επιχειρήσεων, τόσο στην Ελλάδα όσο και σε όλη την Ευρώπη. Η υιοθέτηση των ΔΠΧΑ επέβαλε τη συγκρισιμότητα μεταξύ των εταιρειών και βοήθησε τις παγκόσμιες χρηματαγορές. Όμως υπάρχει το πρόβλημα ότι οι γνωστοποιήσεις είναι δύσκολες, σύνθετες και άνευ σημασίας για την ίδια την εταιρεία.

Η νέα προσέγγιση επικεντρώνεται στο ότι οι οικονομικές καταστάσεις δεν αποτελούν το μόνο στοιχείο της χρηματοοικονομικής πληροφόρησης. Η συζήτηση για τη βελτίωση βρίσκεται στις άλλες αναφορές –στην έκθεση του Διοικητικού Συμβουλίου, στη δήλωση εταιρικής διακυβέρνησης, στα δελτία τύπου ανακοίνωσης αποτελεσμάτων κ.λπ. Πρέπει να υπάρχει ενίσχυση της πληροφόρησης και του πλαισίου αρχών σε αυτά, ώστε οι επενδυτές να έχουν ολοκληρωμένη άποψη για τον οργανισμό.

Είναι δεδομένο πως οι κίνδυνοι που βγήκαν στην επιφάνεια από την παγκό- σμια κρίση που ξεκίνησε το 2008 έκαναν επιτακτική την ανάγκη για καλύτερη ανάλυση και γνωστοποίηση. Χρειάζονται αλλαγές. Το θέμα είναι ποιες αλλαγές πρέπει να γίνουν και σε τι βάθος. Υπάρχουν πολλοί χρήστες της χρηματοοικο- νομικής πληροφόρησης που θέλουν κάτι διαφορετικό. Πρέπει να γίνει συζήτηση, ώστε να βγουν αυτές οι απαιτήσεις στην επιφάνεια και μετά να γεφυρωθούν οι διαφορές.

Η χρηματοοικονομική πληροφόρηση αποτελεί μια διατύπωση της περιουσια- κής κατάστασης και αξίας μιας εταιρείας σε μια δεδομένη στιγμή. Η χρηματοοικονομική πληροφόρηση δεν πρέπει να γίνε- ται για τη συμμόρφωση με λογιστικούς κανόνες. Η ανάλυση της πληροφόρησης πρέπει να γίνεται με τρόπο σαφή, κατανοητό και με συνέπεια.

Η μεγάλη επανάσταση μπορεί να έρθει από το «Πλαίσιο αρχών για την ολο- κληρωμένη πληροφόρηση» που έχει βγει σε προσχέδιο για διαβούλευση από το Συμβούλιο Ολοκληρωμένης Πλη- ροφόρησης (International Integrated Reporting Council) την άνοιξη του 2013. Το κύριο σημείο είναι πως δεν γίνεται μια πρόταση για αλλαγή σε συγκεκριμένες γνωστοποιήσεις αλλά προτείνεται ένα πλαίσιο αρχών, ώστε η κάθε επιχείρηση να δώσει τον απολογισμό τής περιόδου με το δικό της τρόπο. Η προσπάθεια είναι να μην επικεντρωνόμαστε στο περιεχόμενο των γνωστοποιήσεων, αλλά στη βελτίωση των γνωστοποιήσεων που θα ενσωματωθούν στη χρηματοοικονομική πληροφόρηση. Είναι μια αλλαγή φιλοσοφίας, όπου οι εταιρείες θα πρέπει να απαντήσουν τι πληροφόρηση χρειάζεται κάποιος να έχει και όχι ποια πληροφόρηση απαιτείται.

Ο σκοπός είναι το ετήσιο δελτίο που περιέχει τις οικονομικές καταστάσεις, την έκθεση του Δ.Σ, τη δήλωση εταιρικής διακυβέρνησης και λοιπά στοιχεία να αποτελέσει ένα κείμενο διαλόγου της διοίκησης με τους μετόχους και όχι μια απαίτηση της νομοθεσίας.

Τα επτά σημεία μιας Ολοκληρωμένης

Αναφοράς είναι τα εξής:

➔ Εταιρικό μοντέλο

➔ Περιγραφή του οργανισμού και της αγοράς

➔ Ευκαιρίες και κίνδυνοι

➔Στρατηγικήκαικατανομήπόρων

➔ Απόδοση

➔ Προοπτική για το μέλλον

➔ Εταιρική διακυβέρνηση.

Αν η προσπάθεια αυτή πετύχει, το αποτέλεσμα θα είναι μια νέα μορφή χρηματοοικονομικής πληροφόρησης, που θα περιέχει δείκτες απόδοσης και αναμενόμενες ροές που θα είναι σχετικές με τη φύση της εταιρείας και θα βοηθήσει τους χρήστες της χρηματοοικονομικής πληροφόρησης:

– να γνωρίζουν την πρόοδο στην υλοποίηση της στρατηγικής και στη δημιουργία νέων πηγών αποτελεσμάτων,

– να γνωρίζουν πώς τα περιουσιακά στοιχεία έχουν αξιοποιηθεί στο πλαίσιο εφαρμογής της στρατηγικής και στις αλλαγές στο οικονομικό περιβάλλον,

– να γνωρίζουν ποια στοιχεία θα καθορίσουν τη μελλοντική απόδοση μαζί με τους κινδύνους και τις ευκαιρίες γι’ αυτές, ώστε οι χρήστες να αξιολογήσουν αντίστοιχα την απόδοση στο μέλλον.

Η παραπάνω πρωτοβουλία αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για την αλλαγή στη σημερινή μορφή της χρηματοοικονομικής πληροφόρησης και το μετασχηματισμό της σε ένα κείμενο που θα δείχνει μια πορεία στο μέλλον παρά μια αξιολόγηση στοιχείων που έγιναν. Αν η πρωτοβουλία αυτή αποτελεί τη σωστή απάντηση θα εξαρτηθεί και από άλλες ερωτήσεις, όπως:

– Η διοίκηση απολογείται μόνο στον μέτοχο;

– Τι αλλαγές περιμένουν να δουν οι επενδυτές;

– Ποια θα είναι η ευθύνη του Διοικητικού Συμβουλίου σε αυτά που αναφέρονται στην έκθεση του Δ.Σ;

– Πόση έμφαση πρέπει να δοθεί για την πορεία στο μέλλον σε σχέση με τη μέτρηση του χθες; Από πού βγαίνει η αξία μιας επιχείρησης;

Ανεξάρτητα από το ποια μορφή θα περιέχεται στη χρηματοοικονομική πληροφόρηση, το σίγουρο είναι πως η προσπάθεια για αλλαγές πρέπει να γίνει με γνώμονα την αύξηση της αξίας της πληροφόρησης. Ο διάλογος ξεκίνησε, μένει να δούμε το ποτέ θα καρποφορήσει.