• Σήμερα είναι: Παρασκευή, 2 Ιουνίου, 2023

Νίκος Χριστοδουλάκης Εις τετραπλούν Γιάννης Ν. Μπασκόζος

Στο «Ελλάδα, το τέλος του παιχνιδιού: Από τη λιτότητα στην ανάπτυξη ή το Grexit» (Endgame: From Austerity to Growth or Grexit, Rowman & Littlefield International), ασχολείται με τη σε βάθος διερεύνηση τόσο της προέλευσης της ελληνικής κρίσης χρέους όσο και με τους όρους υπό τους οποίους η ελληνική οικονομία θα μπορούσε να ακολουθήσει αντίστροφη πορεία. Ο συγγραφέας καταγράφει τα γεγονότα μετά το 2008, όταν ένας συνδυασμός δημοσιονομικής σπατάλης και πολιτικού εφησυχασμού οδήγησε στην έκρηξη του χρέους, αλλά δεν χαρίζεται και στις ευθύνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που η δική της ανετοιμότητα και αναποφασιστικότητα επέτεινε το πρόβλημα ρευστότητας, φέρνοντας τη χώρα μπροστά σε ένα αναπόφευκτο bail-out. Οι τελικές αυστηρές συνθήκες του προγράμματος προσαρμογής είχαν ως παρενέργεια και κατάληξη την αύξηση της ανεργίας, την παρατεταμένη ύφεση και την κοινωνική πόλωση. Ο ΣΥΡΙΖΑ, ένα κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς, ανέβηκε στην εξουσία με υποσχέσεις για τερματισμό της λιτότητας και επαναδιαπραγμάτευση των συμφωνιών χρέους στην Ελλάδα. Ο Ν. Χριστοδουλάκης, με αυτά τα δεδομένα, παραθέτει ορισμένες βασικές μεταρρυθμίσεις που θα επιτρέψουν στην Ελλάδα να επιστρέψει στην ανάπτυξη και, ταυτόχρονα, να κρατήσει το ευρώ, μια επιλογή που εξακολουθεί να παραμένει ο ακρογωνιαίος λίθος για την οικονομική και γεωπολιτική σταθερότητα της χώρας.

Έχουμε γίνει άραγε σοφότεροι μετά την κρίση; Αυτό το θέμα απασχολεί τον Νίκο Χριστοδουλάκη στο βιβλίο του «Πώς οι κρίσεις διαμορφώνουν την οικονομική σκέψη και τις πολιτικές» (How Crises Shaped Economic Ideas and Policies:Wiser After the Events?, Springer). Σε αυτήν τη γοητευτική αφήγησή του ο συγγραφέας διερευνά το κατά πόσον τα διάφορα δόγματα οικονομικής σκέψης αντιμετώπισαν σε διάφορες εποχές καταστάσεις κρίσεων. Για παράδειγμα, με ποια πολιτική η αρχαία Αθήνα απέφυγε τους λιμούς, ενώ παράλληλα δεν είχε αναπτύξει τεχνολογία, παρότι υπήρχαν οι τεχνικές γνώσεις για πολλά προβλήματα; Πώς αντιμετωπίστηκε η κρίση των ακινήτων στην αρχαία Ρώμη, αλλά όχι η κρίση επί Διοκλητιανού; Γιατί η νομισματική πολιτική του Βυζαντίου άντεξε επί οκτώ αιώνες; Για ποιο λόγο η Βιομηχανική Επανάσταση έγινε στην Αγγλία και όχι στην πιο ισχυρή Γαλλία ή ακόμη και στην Κίνα, που την εποχή εκείνη είχε κάνει πρωτοποριακές τεχνικές ανακαλύψεις; Γιατί άργησαν τόσο πολύ οι οικονομολόγοι να κατανοήσουν την κρίση του 1929 και να αντιδράσουν σωστά; Πώς παραμερίστηκε ο κεϋνσιανισμός την δεκαετία του 1980 από τον μονεταρισμό, κάνοντας αργότερα την επάνοδό του; Γιατί οι οικονομίες κεντρικού σχεδιασμού δεν μπόρεσαν να επιλύσουν βασικά προβλήματα παραγωγής και διανομής και κατέρρευσαν το 1989; Ο συγγραφέας παρουσιάζει επίσης περιπτώσεις στις οποίες σημαντικές θεωρητικές καινοτομίες επιτεύχθηκαν μετά την εμπειρία της κρίσης (το βιβλίο αυτό έχει κυκλοφορήσει στα ελληνικά με τίτλο Οικονομικές θεωρίες και κρίσεις, Κριτική, 2012).

Ο Νίκος Χριστοδουλάκης συμμετέχει επίσης στο συλλογικό έργο Banking Crises, επιμελημένο από τον Garett Jones (Palgrave), στο οποίο παίρνουν μέρος με άρθρα τους πάνω από 30 επιστήμονες, τραπεζικοί και οικονομολόγοι από όλο τον κόσμο. Το άρθρο του έχει τίτλο «Η ελληνική κρίση υπό προοπτική: προέλευση, επιπτώσεις και τρόποι διεξόδου» («Greek Crisis in Perspective: Origins, Effects and Ways-out») και επικεντρώνεται στο ελληνικό πρόβλημα και τις πιθανές διεξόδους διαφυγής.

Τέλος, επανακυκλοφόρησε ένα παλιότερο βιβλίο, το οποίο θεωρείται πια κλασικό και είχε συν-συγγραφεί από τον Νίκο Χριστοδουλάκη με τους M. Weale, D. Vines, A. Blake και James Meade με τίτλο «Μακροοικονομική πολιτική: πληθωρισμός, πλούτος και συναλλαγματική ισοτιμία» (Macroeconomic policy: inflation, wealth and the exchange rate, Routledge), στο οποίο επανεξετάζεται το θέμα της εργασίας στο πλαίσιο της χάραξης μια μακροοικονομικής πολιτικής.

xristodoulakis1-teuxos22

xristodoulakis2-teyxos2