Δημήτρης Κωνσταντίνου
PARTNER TOY SHIPPING ERNST & YOUNG
Iσχυρές αντοχές έχει επιδείξει η ελληνική ναυτιλία, τα τελευταία δυο χρόνια, στα οποία τόσο η ελληνική όσο και η διεθνής οικονομία ταλανίζονται από την πρωτοφανή χρηματοπιστωτική κρίση. Είναι ενδεικτικό ότι παρόλο που, έως τον Μάρτιο του 2012, ο ελληνόκτητος στόλος εμφάνισε οριακή μόνο μείωση σε αριθμό πλοίων, η συνολική χωρητικότητά του αυξήθηκε κατά 2,5% .
Τα στοιχεία καταδεικνύουν ότι οι έλληνες πλοιοκτήτες φρόντισαν εγκαίρως να αντικαταστήσουν τα παλαιά πλοία με νέα, μεγαλύτερης χωρητικότητας, καθώς και ότι εξακολουθούν να εκμεταλλεύονται τις επενδυτικές ευκαιρίες που προκύπτουν κατά τη διάρκεια της κρίσης. Έτσι, παρά τις αντίξοες συνθήκες που έχει προκαλέσει η κρίση, η οποία ήταν αναπόφευκτο να επηρεάσει και την παγκόσμια ναυλαγορά, η επιχειρηματική κοινότητα των ελλήνων πλοιοκτητών και η ελληνική ναυτοσύνη κατόρθωσαν να διατηρήσουν την ηγετική τους θέση στην παγκόσμια αγορά.
Σύμφωνα με την Ernst & Young,παγκοσμίως «η ελληνική ναυτιλία φαίνεται να προσαρμόζεται στις αντίξοες συνθήκες που επικρατούν εντός και εκτός Ελλάδος. Oι έλληνες εφοπλιστές, με πάνω από 4.000 πλοία υπό τον έλεγχό τους και 12.000 εργαζόμενους υπό την σκέπη τους, επένδυσαν περίπου 9 δισ ευρώ το 2011. Σύμφωνα με τα στοιχεία, και το 2011 η ελληνόκτητη ναυτιλία παρέμεινε στην πρώτη θέση διεθνώς, με ένα στόλο από 3.325 πλοία (μεγαλύτερα των 1.000 κ.ο.χ.) που αντιπροσωπεύει το 15% της παγκόσμιας χωρητικότητας σε dwt. Η ελληνική σημαία κατέχει την 7η θέση στη διεθνή κατάταξη και τη δεύτερη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο ελληνόκτητος στόλος υπό σημαίες κρατών-μελών της Ε.Ε. αντιπροσωπεύει το 39,52% της κοινοτικής χωρητικότητας (σε dwt).
Στις παρούσες συνθήκες, η σοβαρότερη πρόκληση για την ελληνική ναυτιλία και όχι μόνο, αποτελεί η πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα και η εξασφάλιση των αναγκαίων κεφαλαίων. Η διαμορφούμενη κατάσταση δεν περιορίζεται μόνο στην Ελλάδα, όπου εξαιτίας των συνθηκών που επικρατούν η ρευστότητα του τρα- πεζικού συστήματος είναι περιορισμένη, αλλά έχει παγκόσμια διάσταση.
Είναι φανερό ότι η υποχώρηση των διεθνών χρηματιστηρίων, σε συνδυασμό με την αποδυνάμωση του χρηματοπιστωτικού συστήματος, υποχρεώνει τους έλληνες πλοιοκτήτες να αναζητήσουν εναλλακτικές μορφές χρηματοδότησης για την κάλυψη των αναγκών τους. Στο πλαίσιο αυτό, τα επενδυτικά κεφάλαια αποτελούν μια ρεαλιστική απάντηση για την κάλυψη της αναγκαίας ρευστότητας.
Τα στοιχεία παγκοσμίως δεν είναι διόλου ενθαρρυντικά, καθώς ο όγκος της δανειοδοτήσεως πλοίων έχει μειωθεί δραματικά φθάνοντας το πρώτο τρίμηνο του έτους σε χαμηλό 5ετίας. Υπολογίζεται ότι στο διάστημα αυτό ο όγκος δανειοδοτήσεων ήταν 5,9 δισ. δολάρια, μειωμένος κατά 60% σε σχέση με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του προηγούμενου έτους. Η συρρίκνωση των πιστώσεων είναι ανησυχητική, αν ληφθεί υπόψη ότι ακόμα και μετά το ξέσπασμα της χρηματοπιστωτικής κρίσης, το 2008, ο όγκος των δανείων προς τη ναυτιλία κυμαινόταν σε ανώτερα επίπεδα.
Ακόμα και μέσα σε αυτό το δυσμενές περιβάλλον, η ελληνική ποντοπόρος ναυτιλία συνεχίζει να στηρίζει την οικονομική δραστηριότητα της χώρας, συμβάλλοντας στη μείωση του ελλείμματος στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης. Το 2011 το ναυτιλιακό συνάλλαγμα που εισέρευσε στην Ελλάδα έφθασε τα 14 δισ ευρώ καλύπτοντας έτσι το 51% του εμπορικού ελλείμματος της χώρας.