GRANT THORNTON
Στο παρόν άρθρο παρατίθενται τα βασικά συμπεράσματα από την έρευνα της Grant Thornton για τις εμπορικές εισηγμένες στο Χ.Α. εταιρείες το πρώτο εξάμηνο της τρέχουσας χρήσης, δηλαδή για όλους τους υπερκλάδους του ελληνικού χρηματιστηρίου, εκτός των τραπεζών και των ασφαλιστικών εταιρειών. Όλες οι σχετικές πληροφορίες έχουν αντληθεί από τις δημοσιευμένες ενοποιημένες ή ατομικές κατά περίπτωση οικονομικές καταστάσεις των εταιρειών που αφορούν το πρώτο εξάμηνο του 2012.
To 2012 αποτελεί την τέταρτη συνεχόμενη χρονιά κατά την οποία οι εταιρείες δραστηριοποιούνται σε περιβάλλον έντονης ύφεσης, δοκιμάζοντας τις αντοχές τους αναφορικά με τις ανάγκες χρηματοδότησης των δραστηριοτήτων τους. Έχοντας εξαντλήσει σε μεγάλο βαθμό τις δυνατότητες περιστολής των λειτουργικών δαπανών τους, τα ζητήματα που τίθενται πλέον για τις περισσότερες από αυτές εντοπίζονται από τη μια στην ανταγωνιστικότητα και την εξωστρέφεια και από την άλλη στην πρόσβασή τους σε πηγές χρηματοδότησης.
Η εφαρμογή των ΔΠΧΑ, με την ευρύτητα των παρεχόμενων πληροφοριών, κάνει δυνατή μια πιο εμπεριστατωμένη ανάλυση της χρηματοοικονομικής επίδοσης των εισηγμένων στο Χ.Α. εταιρειών. Η παροχή χρηματοοικονομικής πληροφόρησης στο πλαίσιο των εξαμηνιαίων οικονομικών καταστάσεων είναι σημαντικά περιορισμένη σε σχέση με τις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις, παρόλα αυτά μπορούν να εξαχθούν κάποια βασικά συμπεράσματα από την ανάγνωσή τους.
Τα κύρια συμπεράσματα που προκύπτουν από μια απλή ανάγνωση των εξαμηνιαίων οικονομικών καταστάσεων και επιμέρους στοιχείων των ετήσιων οικονομικών καταστάσεων, όπου αυτό κρίθηκε απαραίτητο για την πληρότητα της ανάλυσης, συνοψίζονται ως εξής :
Ο κύκλος εργασιών των εταιρειών για την περίοδο 1.1.2012-30.06.2012 εμφανίζεται ελαφρά αυξημένος κατά 1% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο της προηγούμενης χρήσης.
Με μια πιο προσεχτική μελέτη των καταστάσεων διαπιστώνουμε ότι 62 εταιρείες εμφανίζουν αύξηση στον κύκλο εργασιών κατά € 2,1 δισ., ενώ περίπου 134 εταιρείες εμφανίζουν μείωση, συνολικού ύψους € 1,9 δισ. Από τις εταιρείες που εμφανίζουν αύξηση στον κύκλο εργασιών, η αύξηση μόνο σε 2 εταιρείες που ανήκουν στον κλάδο πετρελαίου και αερίου αντιπροσωπεύει το 67% του συνόλου της αύξησης. Αντίστοιχα, η μείωση του κύκλου εργασιών αφορά κατά 47% 6 μόνο εταιρείες. Αν από την ανάλυσή μας απαλείψουμε την ακραία επίδραση στη μεταβολή του κύκλου εργασιών των παραπάνω 8 εταιρειών, ο κύκλος εργασιών εμφανίζεται μειωμένος κατά 1% περίπου για το πρώτο εξάμηνο της χρήσης σε σχέση με το αντίστοιχο εξάμηνο της προηγούμενης χρήσης. Αναφορικά με τη μεταβολή του κύκλου εργασιών σημειώνουμε ότι οι μοναδικοί υπερκλάδοι που εμφανίζουν αύξηση στον κύκλο εργασιών είναι του πετρελαίου και αερίου και των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, κατά 16% και 8%, αντίστοιχα, ενώ τη μεγαλύτερη μείωση παρουσιάζει ο κλάδος της υγείας κατά 46%, μείωση η οποία αφορά κατά κύριο λόγο μια εταιρεία η οποία λόγω αδυναμίας χρηματοδότησης της παραγωγικής και εμπορικής της δραστηριότητας εμφανίζει μια μείωση της τάξεως του 90% στον κύκλο εργασιών.
Η αναλογία των πωλήσεων στο εσωτερικό με τις πωλήσεις στο εξωτερικό διαμορφώνεται σε μια αναλογία 69:31 για το πρώτο εξάμηνο του 2012 και κυμαίνεται στα ίδια περίπου επίπεδα με το αντίστοιχό εξάμηνο της προηγούμενης χρήσης. Από το σύνολο των πωλήσεων στο εξωτερικό για το πρώτο εξάμηνο του 2012 το 55% περίπου αφορά πωλήσεις 5 μόνο ομίλων – εταιρειών.
Αναφορικά με τα κέρδη μετά φόρων επισημαίνουμε ότι μόνο το 32% των εταιρειών εμφανίζει κέρδη μετά φόρων. Το 35% των εταιρειών εμφανίζουν είτε αύξηση των κερδών μετά φόρων είτε μείωση των ζημιών μετά φόρων, ενώ το 65% εμφανίζει είτε μείωση στα κέρδη μετά φόρων είτε αύξηση στις ζημίες μετά φόρων.
Οι συνολικές ζημίες μετά φόρων αγγίζουν τα € 924 εκατ. για την περίοδο 1.1.2012-30.06.2012, ενώ για την αντίστοιχη περίοδο της προηγούμενης χρήσης τα κέρδη μετά φόρων άγγιζαν τα € 296 εκατ. Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι μία μόνο εταιρεία εμφανίζει αύξηση στα κέρδη μετά φόρων κατά € 342 εκατ., δύο εταιρείες εμφανίζουν μείωση στα κέρδη μετά φόρων κατά € 253 εκατ. συνολικά, και μία εταιρεία αύξηση στις ζημίες μετά φόρων κατά € 852 εκατ. Αν απαλείψουμε την επίδραση των ακραίων μεταβολών των παραπάνω 4 εταιρειών, οι ζημίες μετά φόρων αγγίζουν τα € 139 εκατ. για την περίοδο 1.1.2012-30.06.2012, με την αντίστοιχη περίοδο της προηγούμενης χρήσης να καταγράφονται οριακά κέρδη μετά φόρων ύψους € 23 εκατ.
Στα επιμέρους διαθέσιμα στο πλαίσιο της ενδιάμεσης συνοπτικής χρηματοοικονομικής πληροφόρησης του εξαμήνου στοιχεία που αφορούν τα αποτελέσματα της περιόδου, ιδιαίτερη σημασία έχει να αναφέρουμε ότι οι αμοιβές των μελών του Δ.Σ. και των βασικών διοικητικών στελεχών για το πρώτο εξάμηνο του 2012 δεν έχουν μεταβληθεί σημαντικά σε σχέση με το αντίστοιχο εξάμηνο της προηγούμενης χρήσης, ενώ το ανά άτομο κόστος αμοιβών του προσωπικού για την ίδια περίοδο για τις εταιρείες που γνωστοποιούν τις αμοιβές του προσωπικού στο εξάμηνο εμφανίζεται μειωμένο κατά 8,5%.
Το κεφαλαίο κίνησης την 30.06.2012 εμφανίζεται αρνητικό κατά € 3,7 δισ. έναντι € 1,2 δισ. αρνητικό την 31.12.2011. Το 43% των εταιρειών εμφανίζουν αρνητικό κεφάλαιο κίνησης την 30.06.2012, με το αντίστοιχο ποσοστό να είναι στο 41% περίπου την 31.12.2011. Στις 30.06.2012 112 εταιρείες εμφανίζουν θετικό κεφάλαιο κίνησης συνολικού ύψους € 4,9 δισ. και 84 εταιρείες αρνητικό κεφάλαιο κίνησης συνολικού ύψους € 8,6 δισ. Από τις 84 εταιρείες που εμφανίζουν αρνητικό κεφάλαιο κίνησης οι 5 από αυτές αντιπροσωπεύουν το 57% του συνολικού αρνητικού κεφαλαίου κίνησης, ενώ από τις 112 εταιρείες που εμφανίζουν θετικό κεφάλαιο κίνησης οι 5 από αυτές αντιπροσωπεύουν το 37% του συνολικού θετικού κεφαλαίου κίνησης. Αν απομονώσουμε την επίδραση των μεγεθών των παραπάνω 10 εταιρειών, το κεφάλαιο κίνησης την 30.06.2012 διαμορφώνεται στα € 565 εκατ. αρνητικό και στα € 846 ε- κατ. θετικό την 31.12.2011.
Ο συνολικός τραπεζικός δανεισμός των εταιρειών εμφανίζεται στις 30.06.2012 κατά 1% περίπου μειωμένος σε σχέση για το πρώτο εξάμηνο του 2012 σε σχέση με την 31.12.2011. Ο μακροπρόθεσμος τραπεζικός δανεισμός αντιπροσωπεύει στις 30.06.2012 το 48% του συνολικού τραπεζικού δανεισμού, έναντι 53% την 31.12.2011 και 59% την 31.12.2010.
Ο δείκτης δανεισμού προς ίδια κεφάλαια από 0,94 την 31.12.2010 γίνεται 1,09 την 31.12.2011 και 1,1 την 30.06.2012, καταδεικνύοντας την αδυναμία αρκετών εταιρειών να αποπληρώσουν τα υφιστάμενα δάνεια. Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι 6 εταιρείες αντιπροσωπεύουν το 50% του συνολικού δανεισμού στις 30.06.2012.
Τα ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα εμφανίζονται κατά 1% αυξημένα από την 31.12.2011 στην 30.06.2012, κυρίως λόγω της μεταβολής στο κεφάλαιο κίνησης, καθώς οι ροές από επενδυτικές και χρηματοδοτικές δραστηριότητες για το πρώτο εξάμηνο του 2012 εμφανίζονται αρνητικές. Σε σχέση με το πρώτο εξάμηνο του 2011 πρέπει να επισημάνουμε τη μείωση των εκροών από επενδυτικές δραστηριότητες κατά 35% περίπου. Από την επιμέρους ανάλυση των ταμειακών ροών ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η μείωση των εισροών από αναληφθέντα δάνεια για το πρώτο εξάμηνο του 2011 σε σχέση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2011 κατά 43%, καθώς και η μείωση των εκροών για την αποπληρωμή δανείων κατά 24%. Η αύξηση των ταμειακών διαθεσίμων στο σύνολο των εταιρειών της ανάλυσης δεν αποτυπώνει την ακριβή εικόνα, καθώς μία μόνο εταιρεία εμφανίζει αύξηση στα ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2012 κατά € 627 εκατ., αύξηση η οποία αφορά κατά 60% πώληση στοιχείου του ενεργητικού της και 40% μεταβολή στο κεφάλαιο κίνησης. Απαλείφοντας την ακραία αυτή μεταβολή, τα ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα του συνόλου εμφανίζονται μειωμένα κατά 7%. Το 31% των εταιρειών που περιλαμβάνονται στην ανάλυση εμφανίζουν αύξηση στα ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα, ενώ το 69% μείωση. Συνοψίζοντας, μπορούμε να σημειώσουμε ότι η γενικότερη εσωστρέφεια των περισσότερων από τις εισηγμένες στο Χ.Α. επιχειρήσεων, σε συνδυασμό με τη συνεχή συρρίκνωση της ελληνικής αγοράς και τον αποκλεισμό των επιχειρήσεων από τις πηγές χρηματοδότησης, αποτυπώνεται στις μεταβολές των βασικότερων μεγεθών που παρουσιάζονται στις εξαμηνιαίες οικονομικές καταστάσεις