Στις 13 Ιουνίου 2018 δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (Τεύχος Α’, 104) ο νόμος 4548/2018 με τίτλο «Αναμόρφωση του δικαίου των ανωνύμων εταιρειών». Ο εν λόγω νόμος θα αντικαταστήσει τον κ.ν. 2190/1920 από την έναρξη ισχύος του, ήτοι από την 1η Ιανουαρίου 2019, εκτός αν ειδικώς ορίζεται διαφορετικά (άρθρο 190 εδ. α’).
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με το άρθρο 189 περίπτωση α’ του ν. 4548/2018, από την 1η Ιανουαρίου 2018 καταργούνται τα άρθρα 1 έως 63δ και 90 έως 146 του κ.ν. 2190/1920, όπως έχουν τροποποιηθεί και ισχύουν. Με βάση τη ρύθμιση αυτή γίνεται αντιληπτό ότι τα ενδιάμεσα άρθρα του κ.ν. 2190/1920, δηλαδή τα άρθρα 64 (στην πραγματικότητα 65) έως 89 του κ.ν. 2190/1920, που ρυθμίζουν κυρίως τα ζητήματα του μετασχηματισμού, της συγχώνευσης και της διάσπασης των ανωνύμων εταιρειών, θα εξακολουθούν να ισχύουν μέχρι να ψηφιστεί και να δημοσιευτεί ο νέος νόμος που θα ρυθμίζει ειδικώς τα ζητήματα αυτά.
Στο πεδίο εφαρμογής του νέου νόμου 4548/2018 υπάγονται όλες οι ανώνυμες εταιρείες, με την επιφύλαξη ειδικότερων κατηγοριών ανωνύμων εταιρειών, όπως είναι οι ανώνυμες εταιρείες με μετοχές ή άλλους τίτλους εισηγμένους σε ρυθμιζόμενη αγορά (άρθρο 1 παρ. 3 εδ. α’) και οι ανώνυμες εταιρείες με μετοχές εισηγμένες σε πολυμερή μηχανισμό διαπραγμάτευσης (ΠΜΔ), μόνο εφόσον αυτό προβλέπεται ρητά στον νόμο (άρθρο 1 παρ. 3 εδ. α’).
Με το παρόν άρθρο επιχειρείται μία σύντομη παρουσίαση των νομοθετικών διατάξεων του ν. 4548/2018 που ρυθμίζουν τα ζητήματα των εισφορών σε είδος και της αποτίμησης αυτών. Οι διατάξεις που ρυθμίζουν τα σχετικά με τις εισφορές σε είδος βρίσκονται καταρχήν στο τέταρτο τμήμα με τίτλο «Μετοχικό Κεφάλαιο» του ν. 4548/2018 και δη στο άρθρο 16 παράγραφος 1 εδάφιο α’, στο άρθρο 17, στο άρθρο 18, στο άρθρο 20 παράγραφοι 4 και 8, στο άρθρο 21 παράγραφος 2 εδάφιο α’, στο άρθρο 27 παράγραφος 3 και στο άρθρο 31 παράγραφος 1. Άλλες διατάξεις του ν. 4548/2018 που ρυθμίζουν ζητήματα σχετικά με τις εισφορές σε είδος είναι το άρθρο 76 παράγραφοι 1 και 2 και το άρθρο 161 παράγραφος 4.
ΜΕΤΟΧΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΗΣ ΑΝΩΝΥΜΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ
Σύμφωνα με το άρθρο 15 του ν. 4548/2018, το μετοχικό κεφάλαιο της ανώνυμης εταιρείας εκφράζεται σε ευρώ (παράγραφος 1), καθώς σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του νόμου το ευρώ αποτελεί το επίσημο νόμισμα των μελών της Ευρωζώνης, ενώ το ελάχιστο ύψος του μετοχικού κεφαλαίου ορίζεται στο ποσό των 25.000 € και πρέπει να καταβληθεί ολοσχερώς κατά τη σύσταση της ανώνυμης εταιρείας (παράγραφος 2). Ως ελάχιστο ύψος του μετοχικού κεφαλαίου της ανώνυμης εταιρείας ορίστηκε το ποσό των 25.000 € επειδή αυτό το ποσό προβλέπεται στο άρθρο 45 της Οδηγίας (ΕΕ) 2017/1132, η οποία αποτελεί τη «δεύτερη» εταιρική οδηγία που ρυθμίζει ζητήματα των κεφαλαιουχικών εταιρειών1. Σχετικά με την κάλυψη και την καταβολή του μετοχικού κεφαλαίου της ανώνυμης εταιρείας ο ν. 4548/2018 στο άρθρο 16 περιέχει ίδιες ρυθμίσεις με αυτές του άρθρου 8 του κ.ν. 2190/1920.
ΕΙΣΦΟΡΕΣ ΣΕ ΕΙΔΟΣ
Ο νέος νόμος 4548/2018, σε αντίθεση με τον κ.ν. 2190/1920, δίνει ρητό ορισμό των εισφορών σε είδος, αναφέροντας ότι αυτές είναι οι εισφορές που δεν είναι σε χρήμα. Επιπλέον, στο άρθρο 17 παράγραφος 1 του ν. 4548/2018 ορίζεται ρητά ότι οι εισφορές σε είδος πρέπει να αναφέρονται στο καταστατικό της ανώνυμης εταιρείας (βλ. και άρθρο 5 παρ. 1 περ. δ’ του ν. 4548/2018) ή στην απόφαση του εταιρικού οργάνου2 για την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου ως προς το είδος τους, το πρόσωπο που αναλαμβάνει την υποχρέωση καταβολής τους και το ποσό του μετοχικού κεφαλαίου στο οποίο αυτές αντιστοιχούν.
Στο σημείο αυτό πρέπει να αναφερθεί ότι η παραβίαση της υποχρεωτικής αναγραφής στο καταστατικό της ανώνυμης εταιρείας του ύψους και του τρόπου καταβολής του μετοχικού κεφαλαίου (άρθρο 5 παρ. 1 περ. δ’ του ν. 4548/2018) και επομένως η μη αναγραφή του είδους των εισφορών με τις οποίες έγινε η κάλυψη του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας μπορεί να επιφέρει την κήρυξη της ακυρότητας της ανώνυμης εταιρείας με δικαστική απόφαση που εκδίδεται επί αγωγής ασκηθείσας εντός διετίας από τη σύσταση της εταιρείας σύμφωνα με το άρθρο 11 παράγραφος 1 περίπτωση α’ σε συνδυασμό με την παράγραφο 7 του ίδιου άρθρου. Σκοπός της ρύθμισης αυτής είναι η προστασία όλων των ενδιαφερόμενων, καθώς με τον τρόπο αυτό μπορούν να ενημερωθούν από το καταστατικό της ανώνυμης εταιρείας όχι μόνο για την αξία της εταιρικής περιουσίας αλλά και για το είδος της περιουσίας αυτής. Άλλωστε, αντίστοιχη πρόβλεψη υπήρχε και στον κ.ν. 2190/1920 και δη στο άρθρο 4α παράγραφος 1 περίπτωση α’ σε συνδυασμό με το άρθρο 2 παράγραφος 1 περίπτωση δ’ του κ.ν. 2190/19203.
Περαιτέρω, ο νόμος 4548/2018 ορίζει στο πρώτο εδάφιο της παραγράφου 2 του άρθρου 17 ότι οι εισφορές σε είδος αποτελούνται μόνο από στοιχεία του ενεργητικού τα οποία μπορούν να αποτιμηθούν σε χρήμα (αντίστοιχο άρθρο 8 παρ. 5 του κ.ν. 2190/1920), ενώ στο δεύτερο εδάφιο του ίδιου ως άνω άρθρου ορίζει ότι τα προαναφερόμενα στοιχεία του ενεργητικού δεν μπορούν να περιλαμβάνουν απαιτήσεις που προκύπτουν από ανάληψη υποχρέωσης εκτέλεσης εργασιών ή παροχής υπηρεσιών. Ενδεικτικά και σύμφωνα με τη θεωρία, τα δεκτικά χρηματικής αποτίμησης στοιχεία του ενεργητικού που μπορούν να εισφερθούν σε είδος είναι η μεταβίβαση κυριότητας κινητών ή ακινήτων, η παραχώρηση χρήσης κινητών ή ακινήτων, η μεταβίβαση άυλων αντικειμένων όπως απαιτήσεων, εταιρικών συμμετοχών, ευρεσιτεχνίας, σήματος αλλά και η τεχνογνωσία, η φήμη, η πελατεία της εταιρείας.
ΠΡΟΣΩΠΑ ΠΟΥ ΔΙΕΝΕΡΓΟΥΝ ΤΗΝ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 17 ΤΟΥ Ν. 4548/2018
Ο ν. 4548/2018 περιορίζει τα πρόσωπα που μπορούν να προβούν στη διαδικασία εξακρίβωσης της αξίας των εισφορών σε είδος και καταργεί την λεγόμενη Επιτροπή του άρθρου 9 παρ. 1 του κ.ν. 2190/1920, η οποία αποτελούνταν, μεταξύ άλλων, και από έναν ή δύο ορκωτούς ελεγκτές λογιστές.
Πλέον, ο νέος νόμος 4548/2018, στο άρθρο 17 παράγραφος 3 εδάφιο α’, ορίζει ρητά ότι τα πρόσωπα που μπορούν να εξακριβώσουν την αξία των εισφορών σε είδος κατά τη σύσταση της ανώνυμης εταιρείας, καθώς και σε κάθε αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου, είναι μόνο οι ορκωτοί ελεγκτές λογιστές ή η ελεγκτική εταιρεία ή κατά περίπτωση δύο ανεξάρτητοι πιστοποιημένοι εκτιμητές4, οι οποίοι και θα προβούν στη σύνταξη της σχετικής έκθεσης αποτίμησης. Κατ’ εξαίρεση ο νέος νόμος 4548/2018 στο εδάφιο β’ της παραγράφου 3 του ίδιου ως άνω άρθρου προβλέπει ότι εάν για την εκτίμηση της αξίας κάποιων περιουσιακών στοιχείων που εισφέρονται σε είδος απαιτούνται εξειδικευμένες γνώσεις ή διεθνής εμπειρία, τότε επιτρέπεται ρητά στους ορκωτούς ελεγκτές λογιστές ή στις ελεγκτικές εταιρείες ή στους πιστοποιημένους εκτιμητές, να προσλάβουν ημεδαπούς ή αλλοδαπούς ειδικούς εκτιμητές.
Όπως γίνεται φανερό, ο νέος νόμος 4548/2018 στο πλαίσιο της αποµείωσης της κρατικής εποπτείας της ανώνυμης εταιρείας καταργεί την τριμελή επιτροπή εμπειρογνωμόνων που προέβλεπε το άρθρο 9 του κ.ν. 2190/1920, αφαιρώντας τελείως από το Υπουργείο Ανάπτυξης και την αρμόδια Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση (και μετέπειτα Περιφέρεια) τη δυνατότητα να διενεργούν μέσω καταρτισμένων υπαλλήλων τους την αποτίμηση της αξίας των εισφορών σε είδος. Πλέον, η αρμοδιότητα της αποτίμησης των περιουσιακών στοιχείων που εισφέρονται σε είδος στις ανώνυμες εταιρείες ανήκει μόνο στους ορκωτούς ελεγκτές λογιστές ή στα πρόσωπα που χρησιμοποιούνται από την ελεγκτική εταιρεία ως εκτιμητές ή στους ανεξάρτητους πιστοποιημένους εκτιμητές, οι οποίοι θα πρέπει να είναι εξοπλισμένοι µε τα εχέγγυα αμεροληψίας που προβλέπει ειδικώς ο ν. 4548/2018 στο εδάφιο α’ της παραγράφου 4 του άρθρου 17.
Πιο συγκεκριμένα, οι ορκωτοί ελεγκτές λογιστές ή τα πρόσωπα που χρησιμοποιούνται από την ελεγκτική εταιρεία ως εκτιμητές ή οι ανεξάρτητοι πιστοποιημένοι εκτιμητές, καθώς επίσης και οι ειδικοί εκτιμητές που τυχόν έχουν προσληφθεί από τα εν λόγω πρόσωπα, δεν πρέπει:
α) να είναι τα πρόσωπα που προβαίνουν στην εισφορά σε είδος,
β) να είναι μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της ανώνυμης εταιρείας ή σύμβουλοι-διαχειριστές (βλ. άρθρο 115 παρ. 5 του ν. 4548/2018),
γ) να διατηρούν επιχειρηματική ή άλλη επαγγελματική σχέση με την ανώνυμη εταιρεία ή το πρόσωπο που προβαίνει στην εισφορά σε είδος,
δ) να είναι συγγενείς μέχρι δεύτερου βαθμού ή σύζυγοι των υπό στοιχεία α’, β’ και γ’ προσώπων.
Μάλιστα, ειδικά για τους ορκωτούς ελεγκτές λογιστές και τις ελεγκτικές εταιρείες στις οποίες αυτοί ανήκουν, στο εδάφιο β’ της παραγράφου 4 του άρθρου 17 του ν. 4548/2018 προβλέπονται επιπρόσθετα εχέγγυα αμεροληψίας. Πιο συγκεκριμένα, τόσο στους ορκωτούς ελεγκτές λογιστές όσο και στις ελεγκτικές εταιρείες στις οποίες αυτοί ανήκουν, δεν πρέπει:
α) να συντρέχουν τα κωλύματα ή τα ασυμβίβαστα που θα απέκλειαν τη διενέργεια τακτικού ελέγχου από τα πρόσωπα αυτά και
β) να έχουν αναλάβει τον τακτικό έλεγχο της εταιρείας ή συνδεδεμένης με αυτήν εταιρείας κατά την έννοια του άρθρου 32 του ν. 4308/2014 (Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα) κατά τα τελευταία τρία χρόνια.
Τα κωλύματα ή τα ασυμβίβαστα που μπορεί να συντρέχουν στο πρόσωπο ενός ορκωτού ελεγκτή λογιστή ή μίας ελεγκτικής εταιρείας και θα τους απέκλειαν από τη διενέργεια του τακτικού ελέγχου μίας ανώνυμης εταιρείας έχουν να κάνουν κυρίως με τις θεμελιώδεις αρχές που διέπουν το ελεγκτικό επάγγελμα και κυρίως τις αρχές της ανεξαρτησίας και της αντικειμενικότητας, όπως αυτές εξειδικεύονται στα άρθρα 21, 22, 23, 25 και 26 του ν. 4449/2017 καθώς και στα Τμήματα 220 «Συγκρούσεις Συμφέροντος», 280 «Αντικειμενικότητα – Όλες οι Υπηρεσίες», 290 «Ανεξαρτησία – Αναθέσεις Ελέγχου και Επισκόπησης» και 291 «Ανεξαρτησία – Άλλες Αναθέσεις Διασφάλισης» του Κώδικα Δεοντολογίας για Επαγγελματίες Λογιστές της IFAC (International Federation of Accountants) που δημοσιεύτηκε στο υπ’ αρ. 3916/07.11.2017 ΦΕΚ (Τεύχος Β’) με την με αριθμό 2210 οικ. απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Επιτροπής Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχων (ΕΛΤΕ).
ΕΚΘΕΣΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙ
ΤΩΝ ΕΙΣΦΟΡΩΝ ΣΕ ΕΙΔΟΣ
Τα εκ του άρθρου 17 παρ. 5 του ν. 4548/2018 υποχρεωτικά στοιχεία που περιλαμβάνει η έκθεση αποτίμησης της αξίας των εισφορών σε είδος είναι: α) η περιγραφή κάθε εισφοράς σε είδος, β) οι εφαρμοστέες μέθοδοι αποτίμησης, γ) η ρητά διατυπωμένη άποψη του εκτιμητή για την αξία κάθε εισφοράς σε είδος και δ) η υπόδειξη εκ μέρους του εκτιμητή μίας τελικής τιμής της εισφοράς σε είδος εφόσον η αποτίμησή του κατέληξε σε εύρος τιμών.
Σύμφωνα με τη νέα διάταξη του άρθρου 17 παρ. 5 του ν. 4548/2018 δεν προβλέπεται πλέον ρητά και αναλυτικά, όπως προβλεπόταν στο άρθρο 9 παρ. 2 υποπαρ. 2 του κ.ν. 2190/1920, ότι ο εκτιμητής πρέπει να πιστοποιεί για το εάν οι αξίες που προκύπτουν από την εφαρμογή των μεθόδων αποτίμησης αντιστοιχούν στον αριθμό και στην αξία των μετοχών που θα εκδοθούν έναντι των εισφορών αυτών ή, σε περίπτωση που δεν είναι γνωστή η ονομαστική αξία των μετοχών, στη λογιστική τους αξία αφού προηγουμένως ληφθεί υπόψη από τον εκτιμητή και η διαφορά πάνω από το άρτιο που ενδεχομένως προκύψει από την έκδοση των μετοχών. Αντιθέτως, ο ν. 4548/2018 είναι λιτός και αναφέρει απλώς ότι ο εκτιμητής πρέπει να αποτυπώσει την άποψή του για την αξία κάθε εισφοράς σε είδος και σε περίπτωση που η αποτίμησή του καταλήγει σε εύρος τιμών, πρέπει να αποτυπώσει την τελική τιμή της εισφοράς σε είδος. Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του ν. 4548/2018 επί του άρθρου 17 και ανεξαρτήτως της λεκτικής διατύπωσης του άρθρου 17, ο νομοθέτης απέβλεπε στο να διατηρήσει λεπτομέρειες της διαδικασίας αποτίμησης ως έχουν (βλ. αιτιολογική έκθεση του ν. 4548/2018 επί του άρθρου 17). Σε κάθε περίπτωση, η διαφοροποίηση αυτή οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ο εκτιμητής καταλήγει στην εκτίμηση της αξίας της εισφοράς χωρίς να υπεισέρχεται στη σχέση αυτής με τις εκδοθησόμενες μετοχές.
Όσον αφορά την εκτίμηση των πάγιων περιουσιακών στοιχείων, ο νόμος 4548/2018 επαναλαμβάνει στην παράγραφο 6 του άρθρου 17, την αντίστοιχη ρύθμιση του άρθρου 9 παρ. 2 υποπαρ. 3 του κ.ν. 2190/1920 και απαιτεί από τον εκτιμητή να λαμβάνει υπόψη την πραγματική και νομική τους κατάσταση, καθώς και τυχόν βάρη επ’ αυτών. Περαιτέρω, ο νόμος διαχωρίζει τα πάγια περιουσιακά στοιχεία σε κινητά και ακίνητα και ορίζει ότι εάν πρόκειται για ακίνητα πρέπει να ληφθεί υπόψη η αξία τους, οι τίτλοι κτήσης αυτών, η εμπορικότητα της περιοχής που αυτά βρίσκονται, οι προοπτικές ανάπτυξης της περιοχής, οι πραγματικές τρέχουσες τιμές, η άδεια οικοδομής και η αντίστοιχη έκθεση μηχανικού, ενώ εάν πρόκειται για κινητά, όπως είναι τα μηχανήματα, τα μέσα μεταφοράς και τα έπιπλα, πρέπει να ληφθεί υπόψη η χρονολογία και η αξία κτήσης αυτών, ο βαθμός χρησιμοποίησης, συντήρησης και εμπορευσιμότητάς τους, η τυχόν τεχνολογική απαξίωσή τους και οι τρέχουσες τιμές ίδιων ή παρόμοιων πάγιων στοιχείων. Ο ν. 4548/2018 δεν προχώρησε στην επιλογή επιστημονικών μεθόδων αποτίμησης ή στην υιοθέτηση στοιχείων που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στην εισφορά άλλων αγαθών, όπως πνευματικών δικαιωμάτων, ευρεσιτεχνιών, εφευρέσεων και γενικά άυλων περιουσιακών στοιχείων.
Ακολούθως, ο ν. 4548/2018 εισάγει στην παράγραφο 7 του άρθρου 17 μία νέα ρύθμιση, σύμφωνα με την οποία «Οι εισφορές σε είδος δεν επιτρέπεται να υπολογίζονται σε ποσό μεγαλύτερο εκείνου, που προκύπτει από την έκθεση των παραγράφων 1, 2, 3, 4, 5 και 6». Με τη ρητή θέσπιση του εν λόγω περιορισμού, ο νομοθέτης προσπαθεί α) να ορίσει ένα ανώτατο όριο εντός του οποίου μπορεί να κινηθεί το μετοχικό κεφάλαιο της ανώνυμης εταιρείας, ήτοι εντός της αξίας των εισφορών όπως ορίστηκε από την αποτίμηση και β) να αποτρέψει τον κίνδυνο υπερεκτίμησης των εισφορών σε είδος, που θα έχει ως αποτέλεσμα η εταιρική περιουσία να καταλήξει να είναι μικρότερη από το μετοχικό κεφάλαιο που αναγράφεται στο καταστατικό της εταιρείας. Επομένως, με τη ρύθμιση αυτή τηρείται η αρχή της αλήθειας ως προς το ύψος του μετοχικού κεφαλαίου της ανώνυμης εταιρείας.
Επίσης, στην παράγραφο 9 του άρθρου 17 του ν. 4548/2018 τίθεται ως απώτατο χρονικό όριο για την καταβολή των εισφορών σε είδος το εξάμηνο μετά τη σύνταξη της έκθεσης αποτίμησης. Διαφορετικά, εάν παρέλθει το εξάμηνο από τη σύνταξη της έκθεσης αποτίμησης, πρέπει να πραγματοποιηθεί νέα αποτίμηση και να συνταχθεί νέα έκθεση αποτίμησης.
Η έκθεση αποτίμησης των εισφορών σε είδος δεν υπόκειται σε αποδοχή από τη διοίκηση της ανώνυμης εταιρείας, αφού είναι δυνατό να αποσταλεί κατευθείαν στο ΓΕΜΗ και να δημοσιευτεί µε μέριμνα των ενδιαφερομένων μετόχων, όχι όμως και του εκτιμητή (άρθρο 17α παρ. 8 εδ. α’ του ν. 4548/2018), ενώ επί νέων ανωνύμων εταιρειών η δημοσιότητα πραγματοποιείται ταυτόχρονα µε την εγγραφή της εταιρείας στο ΓΕΜΗ (άρθρο 18 παρ. 8 εδ. β’ του ν. 4548/2018).
Τέλος, ο ν. 4548/2018 στο άρθρο 20 παρ. 8 προβλέπει ειδικά για την πιστοποίηση καταβολής του μετοχικού κεφαλαίου με εισφορές σε είδος ότι: «Στην περίπτωση σύστασης ή αύξησης κεφαλαίου με εισφορά σε είδος του άρθρου 17 η πιστοποίηση καταβολής μπορεί να γίνει από το ίδιο το διοικητικό συμβούλιο ανεξαρτήτως του μεγέθους της ανώνυμης εταιρείας αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία μεταβίβασης».
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Όπως γίνεται αντιληπτό, ο ν. 4548/2018 αναπροσάρμοσε τις διατάξεις του κ.ν. 2190/1920 ως προς τους κανόνες που διέπουν τη διαδικασία αποτίμησης των εταιρικών εισφορών, αλλά ταυτόχρονα εισήγαγε στην ελληνική έννομη τάξη και πολλές νέες ρυθμίσεις σχετικά με την αποτίμηση της αξίας τους. Τα ζητήματα που αφορούν τη δυνατότητα μη αποτίμησης των εισφορών σε είδος, τις περιπτώσεις απαγόρευσης της καταβολής εισφορών σε είδος, τις ειδικότερες περιπτώσεις όπου προβλέπεται η σύνταξη έκθεσης αποτίμησης του άρθρου 17 για εισφορές σε είδος και τις περιπτώσεις όπου προβλέπεται η σύνταξη έκθεσης αποτίμησης του άρθρου 17 στο πλαίσιο διενέργειας πραγματογνωμοσύνης θα αναλυθούν σε άλλο άρθρο. Στο σημείο αυτό πρέπει να αναφερθεί ότι μέχρι το τέλος του έτους 2018 αναμένεται η ψήφιση από τη Βουλή των Ελλήνων ειδικότερου νόμου που θα ρυθμίζει εκτενώς τα ζητήματα του μετασχηματισμού, της συγχώνευσης και της διάσπασης των ανωνύμων εταιρειών και επομένως τα ζητήματα σχετικά με την αποτίμηση της αξίας των περιουσιακών στοιχείων της ανώνυμης εταιρείας στις περιπτώσεις αυτές.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1. Σύμφωνα με το άρθρο 183 παρ. 2 του ν. 4548/2018, οι ανώνυμες εταιρείες µε μετοχικό κεφάλαιο κάτω του ποσού των 25.000 € θα πρέπει μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2019 είτε να αυξήσουν το μετοχικό τους κεφάλαιο στο ελάχιστο ποσό των 25.000 € είτε να μετατραπούν σε εταιρεία άλλης μορφής. Εάν δεν πράξουν τα ανωτέρω, υφίστανται ως κύρωση την αδυναμία νεότερων καταχωρίσεων στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο (ΓΕΜΗ), μέχρι να γίνει αύξηση του μετοχικού τους κεφαλαίου.
2. Σύμφωνα με τον ν. 4548/2018, τα εταιρικά όργανα της ανώνυμης εταιρείας είναι: α) το Διοικητικό Συμβούλιο που διοικεί την εταιρεία, ήτοι αναλαμβάνει τη διαχείριση και τη δικαστική και εξώδικη εκπροσώπησή της εταιρείας (άρθρα 77 επ.) ή ο σύμβουλος-διαχειριστής που είναι πάντοτε φυσικό πρόσωπο και αποτελεί μονομελές διοικητικό όργανο που εκλέγεται αντί Διοικητικού Συμβουλίου σύμφωνα με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης των μετόχων και εφόσον προβλέπεται από το καταστατικό της ανώνυμης εταιρείας (το μονομελές διοικητικό όργανο του συμβούλου-διαχειριστή δεν μπορεί να εφαρμοστεί στις μεγάλες και μεσαίες ανώνυμες εταιρείες καθώς και στις ανώνυμες εταιρείες με μετοχές εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά) (άρθρο 115) και β) η Γενική Συνέλευση των μετόχων που είναι το ανώτατο όργανο της ανώνυμης εταιρείας και έχει εκ του νόμου το δικαίωμα να αποφασίζει για κάθε εταιρική υπόθεση σύμφωνα με τον ν. 4548/2018 (άρθρα 116 επ.)
3. Πάντως, ο νομοθέτης εξακολουθεί να παρέχει απευθείας στην ίδια την εταιρεία τη δυνατότητα να προβεί σε τροποποίηση του καταστατικού της προκειμένου να θεραπευτεί, μεταξύ άλλων, και ο συγκεκριμένος λόγος ακυρότητας της μη αναγραφής του είδους των εισφορών με τις οποίες έγινε η κάλυψη του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας (άρθρο 11 παρ. 3 εδ. α’ του ν. 4548/2018) μέχρι την κατάθεση των προτάσεων στην αρμόδια γραμματεία του Μονομελούς Πρωτοδικείου της έδρας της εταιρείας (άρθρο 3 παρ. 1 του ν. 4548/2018). Επίσης, δίνεται από τον νομοθέτη η δυνατότητα στο ίδιο το δικαστήριο που εκδικάζει την αγωγή κήρυξης ακυρότητας της ανώνυμης εταιρείας να χορηγήσει εύλογη προθεσμία που δεν μπορεί να υπερβεί (μαζί με τυχόν παράταση αυτής) τους τέσσερις μήνες συνολικά προκειμένου να λάβει η εταιρεία απόφαση τροποποίησης του καταστατικού της, την οποία και θα υποβάλλει εν συνεχεία στην αρμόδια αρχή (άρθρο 11 παρ. 3 εδ. β’ και γ’ του ν. 4548/2018). Στο μεσοδιάστημα το δικαστήριο μπορεί πάντοτε να διατάξει τη λήψη ασφαλιστικών μέτρων (άρθρο 11 παρ. 3 εδ. δ’ του ν. 4548/2018).
4. Ως ανεξάρτητος πιστοποιημένος εκτιμητής νοείται βάσει του άρθρου 1 παρ. γ’ υποπαρ. Γ.1. περ. α’ του ν. 4152/2013 «Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο οποιασδήποτε μορφής, το οποίο διενεργεί εκτιμήσεις, όπως αυτές ορίζονται στο παρόν άρθρο, έχει λάβει την πιστοποίηση της υποπαραγράφου Γ.2. του παρόντος νόμου και έχει καταχωρηθεί στο Μητρώο Πιστοποιημένων Εκτιμητών του Υπουργείου Οικονομικών, που προβλέπεται στο ίδιο άρθρο», ενώ ως εκτίμηση νοείται βάσει του άρθρου 1 παρ. γ’ υποπαρ. Γ.1. περ. β’ του ν. 4152/2013 «Κάθε εργασία ή/και έρευνα που έχει ως σκοπό την αποτίμηση της αξίας περιουσιακών στοιχείων, άυλων ή ενσώματων και εκτελείται με βάση τα ευρωπαϊκά ή διεθνώς αναγνωρισμένα εκτιμητικά πρότυπα».