O Trond-Morten Lindberg εξηγεί πώς μια βιώσιμη επιχείρηση δεν φθάνει να θέλει να αναπτυχθεί σε ένα σωστό περιβάλλον χρειάζεται να ακολουθεί και τους κανόνες που θα την οδηγήσουν στον στόχο της
συνεντευξη στον στελιο μακρη
*Trond-Morten Lindberg: CEO EMEA Region, BDO Global
— Τι σημαίνει βιωσιμότητα για εσάς και γιατί είναι τόσο σημαντικό για τις επιχειρήσεις να επικεντρώνονται σε αυτό το θέμα;
Θα ήθελα να ξεκινήσω αναφέροντας μια δήλωση του πρωθυπουργού της Δανίας που έγινε το 1987, ο οποίος είπε ότι η βιώσιμη ανάπτυξη είναι ανάπτυξη η οποία οφείλει να ικανοποιήσει τις ανάγκες του παρόντος χωρίς να διακινδυνεύσει την ικανότητα των επόμενων γενεών να ικανοποιήσουν τις δικές τους ανάγκες. Η δήλωση αυτή αντιπροσωπεύει ακόμα τη σημασία που έχει για μένα η βιωσιμότητα. Υποθέτω ότι η προσέγγιση για έναν οργανισμό είναι να δημιουργήσει μακροπρόθεσμη αξία στο πλαίσιο του οικολογικού, οικονομικού και κοινωνικού περιβάλλοντος στο οποίο λειτουργεί και να χτίσει μια στρατηγική που θα ενισχύσει τη μακροζωία του. Είναι ενδιαφέρον ότι η συνειδητοποίηση της βιωσιμότητας αποτελεί σήμερα εθνικό ζήτημα και νομίζω ότι τώρα το 81% των επιχειρήσεων θεωρούν ότι η ατζέντα της βιωσιμότητας είναι πιο σημαντική από ό,τι πριν 5 χρόνια, ενώ το 85% πιστεύουν ότι θα αποκτήσει ακόμα μεγαλύτερη σημασία στο μέλλον.
Η παρατήρησή μου είναι ότι υπάρχει μεγάλο κενό ανάμεσα σε αυτές τις επιχειρήσεις που απλώς λαμβάνουν υπόψη τους τη βιωσιμότητα και σε αυτές που πραγματικά λαμβάνουν μέτρα, και η πρώτη μου συμβουλή θα ήταν να ξεκινήσουν από τη σκοπιά της κανονιστικής συμμόρφωσης και να θυμούνται ότι το να πληρούν τις κανονιστικές προϋποθέσεις και να γράφουν μια παράγραφο ή ένα κεφάλαιο στην ετήσια έκθεση δεν είναι απαραίτητα αρκετό. Κατά την άποψή μου, είναι πιο σημαντικό να κατανοούμε τη στρατηγική μας από το να πληρούμε απλώς τις κανονιστικές προϋποθέσεις και να γράφουμε γι’ αυτήν στις εκθέσεις μας.
— Μπορείτε να περιγράψετε εν συντομία τα σημαντικά στοιχεία που πρέπει να έχουν υπόψη τους οι οργανισμοί προκειμένου να επιτύχουν τη βιωσιμότητα και γιατί;
Θα ήθελα να ξεκινήσω με το γιατί. Υποθέτω ότι σήμερα όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη (stakeholders) αναμένουν ότι η βιωσιμότητα ενισχύει την αξιοπιστία της επιχείρησης και προσελκύει τους εργαζόμενους. Ως εταίρος, όλα αυτά είναι σημαντικά μέτρα για το μέλλον μιας επιτυχημένης επιχείρησης. Η ατζέντα της βιωσιμότητας αφορά παγκόσμιες οικονομικές, οικολογικές και κοινωνικές παραμέτρους και όλες αυτές αποτελούν συγχρόνως μέρος της ατζέντας. Οφείλουμε να δείξουμε προσοχή για όλα αυτά και πρέπει να συνειδητοποιήσουμε το γεγονός ότι δεν μπορούμε να κερδίσουμε αυτή τη μάχη μόνοι μας. Επομένως, η συμβουλή μου σε όλους τους οργανισμούς θα ήταν να λάβουν υπόψη τους τον ρόλο τους και να θυμούνται πως, σε ό,τι αφορά την προσέγγιση της ατζέντας για τη βιωσιμότητα, η συλλογική προσπάθεια όλων των οργανισμών και επιχειρήσεων έχει περισσότερο νόημα από ό,τι η ατομική δράση.
— Θα ήθελα να συζητήσουμε για τα θέματα και τις σχετικές προκλήσεις που αντιμετώπιζαν οι επιχειρήσεις πριν από την πανδημία προκειμένου να είναι βιώσιμες, αλλά και για το σημαντικό θέμα που παραμένει και αφορά το αν συγκεκριμένα ζητήματα, όπως το μέλλον της εργασίας και η καινοτομία, παραμένουν το ίδιο σημαντικά και εάν η ισότητα των φύλων και η διαφορετικότητα είναι πλέον λιγότερο ή περισσότερο σημαντικές.
Θα ήθελα να ξεκινήσω λέγοντας πως οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε εδώ και μερικά χρόνια δεν είναι ομοιόμορφες σε όλον τον κόσμο, ακόμα κι αν νομίζουμε ότι θα μπορούσαν να είναι πανομοιότυπες, δεδομένου ότι κάθε μέρος και κάθε τομέας είναι μοναδικός. Αυτές οι προκλήσεις και ευκαιρίες είναι ουσιαστικά μέρος της ατζέντας βιωσιμότητας και νομίζω ότι η πανδημία έχει δείξει ξεκάθαρα σε όλες τις τοπικές οικονομίες, αλλά και στην παγκόσμια οικονομία, τη σημασία του να δημιουργηθεί μια ενωμένη βιώσιμη κοινωνία. Όλοι έχουμε σκεφτεί πολύ κατά τη διάρκεια των καθηκόντων μας αυτούς τους 2, 3, 4 μήνες και αυτό που με εκπλήσσει είναι ότι, παρά το γεγονός πως έχουν αλλάξει πολλά, όλες αυτές οι προκλήσεις και οι ευκαιρίες δεν αντιμετωπίζονται ως τα πρωταρχικά ζητήματα από τα οποία προκύπτουν όλα τα υπόλοιπα. Σχετικά με τα ζητήματα που αναφέρατε, θα ξεκινήσω με το μέλλον της εργασίας. Είδα πρόσφατα ευρωπαίους εργαζόμενους να αναμένουν από τους εργοδότες τους να βρίσκονται κοντά σε λύσεις για θέματα όπως η κλιματική αλλαγή και η ανισότητα. Εάν μπορούσαμε να δούμε μέσα από μια κρυστάλλινη σφαίρα, είμαι βέβαιος ότι αυτές οι προσδοκίες θα πολλαπλασιαστούν στο μέλλον. Τους τελευταίους δύο μήνες αναγκαστήκαμε να δουλέψουμε ηλεκτρονικά και, αν μπορούμε να πάρουμε κάποιο μάθημα από αυτό, θα έλεγα ότι θα ενισχύσει την ικανότητά μας να επισημάνουμε κι άλλες προκλήσεις που δεν έχουμε κάνει έως τώρα, όπως αυτή των μονογονεϊκών οικογενειών ή των ανθρώπων με αναπηρίες. Νομίζω ότι το σημαντικό για εμάς είναι να κατανοήσουμε πραγματικά πώς θα σκεφτεί και θα ενεργήσει η επόμενη γενιά ηγετών, και αυτό είναι ένα θέμα που με απασχολεί και θεωρώ ότι είναι σημαντικό να βιώνει κανείς την επιτυχία στο μέλλον. Το επόμενο ζήτημα είναι η καινοτομία και σίγουρα η καινοτομία καλλιεργείται περισσότερο σε ταραγμένους καιρούς. Νομίζω ο Bill Gates είπε ότι η καινοτομία είναι το κλειδί για τη μείωση των επιπτώσεων της πανδημίας. Η καινοτομία κυρίως σε ό,τι αφορά τη δοκιμή, θεραπεία, τα εμβόλια αλλά και τις πολιτικές που εφαρμόζονται για την ελαχιστοποίηση της εξάπλωσης. Όλες οι καινοτομίες που μειώνουν τις επιπτώσεις στην ευημερία μας έχουν σημασία. Γνωρίζουμε ότι οι αγορές έχουν αντιμετωπίσει και θα εξακολουθήσουν να αντιμετωπίζουν δύσκολους καιρούς και η ανάγκη για καινοτομία και για επιτάχυνση της ανάπτυξης είναι τεράστια και θα αυξηθεί κι άλλο τα επόμενα χρόνια. Η συμβουλή μου θα ήταν να σιγουρευτεί κανείς ότι δεν εγκλωβίζεται στις υπάρχουσες αξίες και πραγματικά να ξανασκεφτεί την επιχείρησή του και πώς θα μπορούσε να γίνει ανταγωνιστική. Το τελευταίο ζήτημα αφορούσε την ισότητα των φύλων και τη διαφορετικότητα και βρίσκεται στην ατζέντα εδώ και αρκετό καιρό. Παρά το ότι είναι δύσκολο να γενικεύσεις όταν μιλάς για ζητήματα φύλου, έχει ενδιαφέρον να δει κανείς πώς η Γερμανία, η Δανία, η Φινλανδία και η Νορβηγία αντιμετωπίζουν αυτά τα θέματα, κυρίως από κυβερνητική σκοπιά. Αυτό που βλέπουμε σε αυτές και σε άλλες χώρες είναι ότι ακολουθούν μια υπερκομματική προσέγγιση, προσπαθώντας να κερδίσουν την πολιτική μάχη σε καιρούς κρίσης. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα κάποιο πλεονέκτημα για τις υπερκομματικές συμφωνίες αλλά σίγουρα είναι μέτρα που λαμβάνουν υπόψη τους διαφορετικές απόψεις ώστε να εξευρεθεί η καλύτερη δυνατή λύση. Πηγαίνοντας πίσω στο προηγούμενο ζήτημα για το μέλλον της εργασίας, νομίζω ότι όλοι γνωρίζουμε τη σημασία του πώς η μελλοντική γενιά ηγετών θα αντιμετωπίσει ζητήματα όπως η ισότητα των φύλων και η διαφορετικότητα.
— Κατά την άποψή σας, ποια θα είναι η νέα «κανονικότητα» που θα ανακύψει από την κρίση και σε τι θα πρέπει να επικεντρωθούν οι επιχειρήσεις για να καταφέρουν να σκέφτονται μακροπρόθεσμα και να επιτύχουν τη βιωσιμότητα;
Δεν έχω δει ποτέ ξανά τόσους ειδικούς να κάνουν εικασίες πάνω σ’ αυτό. Ελπίζω ότι η πιο σημαντική παράμετρος θα ήταν να προσδιοριστεί, δημιουργηθεί και ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα και κυρίως οι παγκόσμιες κοινωνίες να μπορούν να αποδείξουν ότι είναι έτοιμες να ικανοποιήσουν τις τρέχουσες ανάγκες χωρίς να διακινδυνεύουν τις ευκαιρίες της επόμενης γενιάς. Ελπίζω ότι κινούμαστε σε μια νέα «κανονικότητα», κατά την οποία οι επιχειρήσεις θα απαιτούν περισσότερα για να επιτύχουν ενεργή βιωσιμότητα και όσες επιχειρήσεις δεν μπορέσουν να αντεπεξέλθουν σε αυτό θα πρέπει να αντικατασταθούν από εκείνες που δρουν υπεύθυνα. Αυτή η πανδημία είχε τεράστιες επιπτώσεις στο κλίμα και πήραμε το μάθημά μας, από τα μέτρα που αναγκαστήκαμε να λάβουμε, ότι θα πρέπει να κάνουμε ό,τι χρειάζεται για να «τρέξουμε» τις επιχειρήσεις μας με τα νέα δεδομένα. Δεν ήταν ποτέ πιο σημαντικό, και όχι μόνο από τη σκοπιά της πανδημίας, να παρατηρήσουμε την αύξηση των θεμάτων πνευματικής υγείας και αυτή είναι μια πρόκληση που θα πρέπει να αναδειχθεί και να της δοθεί σημασία στο μέλλον. Δυστυχώς, δεν υπάρχει μία μοναδική συνταγή, γι’ αυτό και η επιχείρηση θα πρέπει να σκεφτεί η ίδια τι είναι σημαντικό για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη της και να αναλογιστεί εάν μπορεί να κάνει τη διαφορά και να δημιουργήσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για να είναι επιτυχημένη στο μέλλον.
— Ποια είναι τα σημαντικότερα επιχειρηματικά οφέλη που μπορεί να επιτύχει μια εταιρεία με την ανάπτυξη της πολιτικής μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας;
Η δημιουργία βιωσιμότητας που θα θωρακίσει την επιχείρηση και θα βελτιώσει τη στρατηγική της θα επιφέρει σίγουρα οφέλη. Θα ήθελα να αναλύσω 5 σημεία που είναι ξεκάθαρα για μένα. Πρώτον, οι επιχειρήσεις θα έχουν περισσότερες ευκαιρίες αν επιδείξουν στις αγορές, που απαιτούν όλο και περισσότερα, ποιο είναι το πλάνο ανάπτυξης της βιωσιμότητάς τους. Δεύτερον, θα αυξηθεί η προσέλκυση ταλέντων στην εργασία. Τρίτον, θα ευνοηθεί η καινοτομία, καθώς μια πιο βιώσιμη επιχείρηση θα απαιτήσει την επαναξιολόγηση και επανεφεύρεση των αξιών της, καθώς και τον επαναπροσδιορισμό της προσέγγισής της στα πράγματα. Τέταρτον, επέρχεται σύνδεση με την κοινωνία και, πέμπτον, ικανοποιεί τους τωρινούς επενδυτές και σίγουρα προσελκύει νέους επενδυτές στο μέλλον. Οι επιχειρήσεις εκεί έξω πρέπει να ανακαλύψουν τι είναι πιο ωφέλιμο γι’ αυτές συνδυάζοντας τη βιωσιμότητα με τα όνειρά τους για το μέλλον.
— Κάποιες τελευταίες σκέψεις που θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας;
Ζούμε σε έναν πολύπλοκο κόσμο, ο οποίος γίνεται ολοένα και πιο πολύπλοκος. Οι πολιτιστικές διαφορές αποτελούν σίγουρα αιτία των γεωπολιτικών εντάσεων, οι οποίες συνεχώς αυξάνονται, και αυτό αποτελεί πρόκληση για κάθε εγχώρια επιχείρηση και για κάθε επιχείρηση με παγκόσμια εμβέλεια. Σε ό,τι αφορά τη βιωσιμότητα, είμαστε τυχεροί που έχουμε μια παγκοσμίως αποδεκτή «γλώσσα» σχετικά με το πού πηγαίνει η ανάπτυξη της βιωσιμότητας και οι πολιτικοί ηγέτες, ανεξάρτητα από τις πολιτιστικές και γεωγραφικές διαφορές, είναι αποφασισμένοι να δράσουν. Τώρα, οι οικονομικές μηχανές αυτού του κόσμου, δηλαδή όλες οι επιχειρήσεις εκεί έξω, πρέπει να κάνουν το ίδιο και να επαναπροσδιορίσουν τη στρατηγική τους. Το πρώτο πράγμα που θα ήθελα να δω είναι να κοιτάξει κανείς τους 17 στόχους ανάπτυξης βιωσιμότητας και να εξετάσει ποιος έχει τη μεγαλύτερη απήχηση στον ίδιο, ατομικά. Αυτό θα βοηθήσει γιατί, όταν κάποιος επιθυμεί την αλλαγή, τότε παθιάζεται με αυτήν και όταν κανείς νιώθει τότε δρα, και στη συνέχεια θα πρέπει να είναι σίγουρος ότι τους συμπεριλαμβάνει όλους σε αυτό τον στόχο, προκειμένου να έχει επιτυχία η συγκεκριμένη ατζέντα.