ΜΠΕΡΤΖΕΤΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ
Ορκωτός Ελεγκτής Λογιστής, Ποιοτικός έλεγχος ΣΟΕΛ
Μια απροσδόκητη πρόκληση για τις επιχειρήσεις έχει ανακύψει παγκοσμίως λόγω της πανδημίας Covid-19. Οι ελεγχόμενες οντότητες προσαρμόζονται στις αλλαγές περιβάλλοντος που σχετίζονται με τις δραστηριότητές τους, συμπεριλαμβανομένων των διαδικασιών χρηματοοικονομικής αναφοράς, των γνωστοποιήσεων στις οικονομικές καταστάσεις, αλλά και την ικανότητά τους να συνεχίσουν τη δραστηριότητα τους στο άμεσο μέλλον.
Στο συγκεκριμένο άρθρο παρουσιάζονται συνοπτικά μερικοί από τους σημαντικότερους τομείς που δύναται να χρειαστεί να εξεταστούν περαιτέρω από τους ελεγκτές κατά τον σχεδιασμό και την εκτέλεση των διαδικασιών ελέγχου, προκειμένου να λάβουν επαρκή και κατάλληλα ελεγκτικά τεκμήρια και να συντάξουν κατάλληλες εκθέσεις ελέγχου. Αναλυτικότερα, γίνεται ανάλυση των συγκεκριμένων ζητημάτων προς εξέταση και σύνδεση τους με τα ισχύοντα Διεθνή Πρότυπα Ελέγχου (εφεξής ΔΠΕ).
Εντοπισμός και εκτίμηση των κινδύνων ουσιώδους σφάλματος μέσω κατανόησης της οντότητας και του περιβάλλοντός της (ΔΠΕ 315)
Τα συγκεκριμένα ζητήματα που πρέπει να εξετάσουν οι ελεγκτές αφορούν (IAASB, 2020· FRC, 2020· ACCA, 2020· ICPAC, 2020· Accountancy Europe, 2020):
➜ Την επίπτωση στη σχεδιαζόμενη προσέγγιση ελέγχου λόγω νέων ή αναθεωρημένων κινδύνων που προέκυψαν λόγω της νόσου Covid-19.
➜ Πιθανή αναθεώρηση των αξιολογήσεων κινδύνου που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί για τους ελέγχους των χρήσεων 2019 και 2020.
➜ Επιπλέον οι ελεγκτές πρέπει να εξετάσουν ποια είναι η επίπτωση των αλλαγών στο περιβάλλον ελέγχου, καθώς και στη σχεδιαζόμενη απόκτηση διασφάλισης από τις δικλίδες της ελεγχόμενης οντότητας, όταν καθορίζουν την αντίδρασή τους στους εντοπισμένους κινδύνους ουσιώδους σφάλματος.
Ουσιώδες μέγεθος στο σχεδιασμό και στην εκτέλεση του ελέγχου (ΔΠΕ 320)
Τα θέματα που πρέπει να εστιάσουν οι ελεγκτές (FRC, 2020) είναι:
➜ Η πανδημία μπορεί να οδηγήσει σε μη συνηθισμένα ποσά ή γνωστοποιήσεις στις οικονομικές καταστάσεις. Συστήνεται οι ελεγκτές να το λάβουν υπόψη όταν καθορίζουν το ουσιώδες μέγεθος.
➜ Η πιθανότητα να καθορίσουν και να εφαρμόσουν ξεχωριστό επίπεδο ουσιώδους μεγέθους σε συγκεκριμένες κατηγορίες συναλλαγών, υπόλοιπα λογαριασμών ή γνωστοποιήσεις (ΔΠΕ 320, παρ. 10).
Οι αντιδράσεις του ελεγκτή στους εκτιμώμενους κινδύνους (ΔΠΕ 330)
Τα θέματα που πρέπει να εξετάσουν οι ελεγκτές αφορούν (IAASB, 2020· FRC, 2020· ACCA, 2020):
➜ Τυχόν αλλαγές στις σχεδιαζόμενες ελεγκτικές διαδικασίες που προκύπτουν από τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο της νόσου Covid-19, π.χ. δύνανται να προκύψουν ζητήματα πρόσβασης στα απαιτούμενα στοιχεία και πληροφορίες ή ενδέχεται να μην είναι δυνατή η παρακολούθηση της απογραφής αποθεμάτων, οπότε θα πρέπει να εκτελεστούν εναλλακτικές διαδικασίες για την απόκτηση των απαραίτητων ελεγκτικών τεκμηρίων.
➜ Η διαδικασία κλεισίματος των οικονομικών καταστάσεων (συγκεκριμένα οι λογιστικές εγγραφές και λοιπές προσαρμογές που πραγματοποιήθηκαν στο τέλος της χρήσης).
➜ Η συνολική παρουσίαση των οικονομικών καταστάσεων, συμπεριλαμβανομένης της εξέτασης εάν έχουν γίνει επαρκείς γνωστοποιήσεις.
➜ Κατά πόσον αποκτήθηκαν επαρκή και κατάλληλα ελεγκτικά τεκμήρια για τη διαμόρφωση γνώμης.
Ελεγκτικά τεκμήρια και εξωτερικές επιβεβαιώσεις (ΔΠΕ 500 και 505)
Τα ζητήματα που πρέπει να εξετάσουν οι ελεγκτές εστιάζονται σε (CEAOB 2020· FRC 2020· Accountancy Europe 2020· ACCA 2020):
➜ Τυχόν περιορισμοί στα ταξίδια, τις μετακινήσεις και επισκέψεις στα γραφεία και εγκαταστάσεις των πελατών, με συνέπεια ο έλεγχος να μη πραγματοποιηθεί όπως έχει προγραμματιστεί ή και να μην πραγματοποιηθεί εντός του συμφωνηθέντος χρονοδιαγράμματος για τη δημοσίευση των ελεγμένων οικονομικών καταστάσεων.
➜ Δύναται να επηρεαστεί η παροχή ανεξάρτητων εξωτερικών επιβεβαιώσεων ως πηγή αποδεικτικών στοιχείων ελέγχου. Όπου συμβαίνει αυτό, ο ελεγκτής μπορεί να εξετάσει εάν η διαθέσιμη διαδικτυακή πρόσβαση σε ασφαλή πληροφοριακά συστήματα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη λήψη των απαραίτητων ελεγκτικών τεκμηρίων αντί να περιμένει την παροχή ενός έντυπου αντίγραφου.
Ο ελεγκτής (FRC, 2020) πρέπει να εξετάσει εναλλακτικούς τρόπους για να αποκτήσει επαρκή και κατάλληλα ελεγκτικά τεκμήρια. Συστήνεται η συχνότερη χρήση της τεχνολογίας για την εξέταση των λογιστικών αρχείων και των αποδεικτικών στοιχείων, αλλά μόνο εφόσον ο ελεγκτής έχει αξιολογήσει την επάρκεια και καταλληλότητα των ελεγκτικών τεκμηρίων που παρέχονται.
Ο ελεγκτής (FRC, 2020) μπορεί επίσης να εξετάσει ποια στοιχεία είναι απολύτως σημαντικά να ελεγχθούν μέσω της φυσικής παρουσίας του, και για ποια λοιπά στοιχεία δύνανται να ληφθούν ελεγκτικά τεκμήρια με άλλα μέσα. Η επαλήθευση αυτή είναι πιθανό να είναι καταλληλότερη, όταν τα υπόλοιπα λογαριασμών και οι συναλλαγές είναι λιγότερο ουσιώδη για τις οικονομικές καταστάσεις.
Ο ελεγκτής (ICAEW, 2020) πρέπει επίσης να αξιολογήσει ότι συγκεκριμένες διαδικασίες, όπως π.χ. η παρουσία στη φυσική καταμέτρηση των αποθεμάτων, πραγματοποιείται κοντά ή στο τέλος του έτους. Στην περίπτωση ενός νέου μερικού ή καθολικού lockdown, σε εθνικό ή διεθνές επίπεδο, πρακτικά θα σημαίνει ότι η εργασία δεν μπορεί να εκτελεστεί όπως έχει προγραμματιστεί και η αναβολή των απαραίτητων διαδικασιών μπορεί να επηρεάσει την ποιότητα και ακρίβεια των ελεγκτικών τεκμηρίων. Όταν απαιτείται φυσική επαλήθευση περιουσιακών στοιχείων, και δεν είναι δυνατή η εκτέλεση σχετικών διαδικασιών, ο ελεγκτής πρέπει να εξετάσει τις επιπτώσεις στην έκθεση ελέγχου του.
Ο ελεγκτής (FRC, 2020) μπορεί επίσης να εξετάσει εάν απαιτείται πρόσθετος χρόνος για την απόκτηση επαρκών και κατάλληλων ελεγκτικών τεκμηρίων και, εάν ναι, εάν αυτός ο χρόνος είναι διαθέσιμος στον ελεγκτή. Η διοίκηση μπορεί να επεκτείνει το χρονοδιάγραμμά της, εάν π.χ. η ημερομηνία έκδοσης των οικονομικών καταστάσεων είναι νωρίτερα από εκείνη που απαιτείται από τον νόμο ή τους κανόνες μιας αγοράς στην οποία είναι εισηγμένα τα χρεόγραφα της ελεγχόμενης οντότητας. Όπου συμβαίνει αυτό, ο ελεγκτής θα πρέπει να ζητήσει από τη διοίκηση να το πράξει. Εάν η διοίκηση αρνηθεί να το πράξει, ο ελεγκτής πρέπει να εξετάσει εάν η άρνηση αυτή συνιστά περιορισμό στο εύρος του ελέγχου που επιβάλλει η διοίκηση. Εάν ναι, ο ελεγκτής θα πρέπει να επικοινωνήσει με την επιτροπή ελέγχου ή τους υπευθύνους για τη διακυβέρνηση και να λάβει άλλα κατάλληλα μέτρα (ΔΠΕ 705, παρ. 11-14).
Ο έλεγχος των λογιστικών εκτιμήσεων (ΔΠΕ 540)
Οι ελεγκτές πρέπει να εστιάσουν σε θέματα όπως (IAASB, 2020· Accountancy Europe, 2020· ACCA, 2020):
➜ Αλλαγές σε ρυθμιστικούς παράγοντες (π.χ. φορολογικές, νομισματικές και δημοσιονομικές πολιτικές) που ενδέχεται να επηρεάσουν τις λογιστικές εκτιμήσεις, όπως π.χ. πρωτοβουλίες που στοχεύουν σε βιώσιμες λύσεις για οφειλέτες με προβλήματα ρευστότητας εξαιτίας των επιπτώσεων της πανδημίας.
➜ Εάν οι παραδοχές παραμένουν κατάλληλες στις περιστάσεις και στο πλαίσιο του ισχύοντος πλαισίου χρηματοοικονομικής αναφοράς (π.χ. προβλέψεις ταμειακών ροών, προεξοφλητικά επιτόκια κ.λπ.)
➜ Εάν τα δεδομένα που χρησιμοποιούνται από την οικονομική οντότητα είναι σχετικά και αξιόπιστα.
➜ Η επίδραση της αλλαγής των ενδογενών παραγόντων κινδύνου, συγκεκριμένα της αβεβαιότητας.
Οι ευθύνες του ελεγκτή αναφορικά με τα μεταγενέστερα γεγονότα (ΔΠΕ 560)
Οι ελεγκτές πρέπει να εστιάσουν σε θέματα όπως (IAASB, 2020· ICPAC, 2020· ACCA, 2020· Accountancy Europe, 2020):
➜ Η ενδεχόμενη αλλαγή των προθεσμιών έκδοσης των οικονομικών καταστάσεων αυξάνει την περίοδο και επομένως και τους σχετικούς κινδύνους για συμβάντα που συμβαίνουν μεταξύ της ημερομηνίας των οικονομικών καταστάσεων και της ημερομηνίας της έκθεσης του ελεγκτή.
➜ Ο εντοπισμός οποιωνδήποτε ουσιωδών μεταγενέστερων γεγονότων που σχετίζονται με τη νόσο Covid-19, και εάν έχουν αντιμετωπιστεί ή γνωστοποιηθεί κατάλληλα στις οικονομικές καταστάσεις, σύμφωνα με το χρηματοοικονομικό πλαίσιο αναφοράς.
Ειδικότερα, για την αξιολόγηση από τη διοίκηση της ελεγχόμενης οντότητας εάν έχουν συμβεί γεγονότα μετά την ημερομηνία αναφοράς των οικονομικών καταστάσεων, το ΙAASB παρείχε το εξής παράδειγμα (IAASB, 2020):
παράδειγμα
δεκέμβριος 2019
Αναφέρθηκαν οι πρώτες περιπτώσεις στην περιοχή Wuhan της Κίνας
31.12.2019
Ημερομηνία των οικονομικών καταστάσεων για την οντότητα Χ
30.1.2020
Ο ΠΟΥ κήρυξε κατάσταση παγκόσμιας έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία
11.3.2020
Ο ΠΟΥ κήρυξε πανδημία
31.3.2020
Ημερομηνία της έκθεσης ελέγχου και της δημοσίευσης των οικονομικών καταστάσεων
Στο συγκεκριμένο σενάριο, για να προσδιοριστεί κατά πόσον οι σχετικές συνθήκες υπήρχαν κατά την ημερομηνία των οικονομικών καταστάσεων, η διοίκηση της οντότητας Χ πρέπει λάβει υπόψη τις περιστάσεις που ίσχυαν στη δική της περίπτωση, π.χ. στην τοποθεσία της, αλλά και αν είχε σημαντικές δραστηριότητες στην Κίνα, προκειμένου να συμπεράνει αν πρόκειται για διορθωτικό ή μη γεγονός για τις οικονομικές καταστάσεις της χρήσης 2019. Διαφορετική αξιολόγηση απαιτείται εάν η ημερομηνία αναφοράς των οικονομικών καταστάσεων είναι μεταγενέστερη, π.χ. η 30ή Ιουνίου 2020.
Οι ευθύνες του ελεγκτή αναφορικά με τη συνέχιση της δραστηριότητας (ΔΠΕ 570)
Οι ελεγκτές πρέπει να εστιάσουν σε θέματα όπως (FRC, 2020· CEAOB, 2020· ICPAC, 2020· IAASB, 2020· ICAEW, 2020· ACCA, 2020· Accountancy Europe, 2020):
➜ Εάν η πανδημία έχει ήδη επηρεάσει ή αναμένεται να επηρεάσει ουσιωδώς την αξιολόγηση του ελεγκτή για την εκτίμηση της διοίκησης σχετικά με την ικανότητα της οικονομικής οντότητας για συνέχιση της δραστηριότητας.
➜ Επανεξέταση της καταλληλότητας της χρήσης της συνεχιζόμενης δραστηριότητας ως βάση για την κατάρτιση των οικονομικών καταστάσεων ή συνακόλουθη διαφοροποίηση στην έκθεση του ελεγκτή, όπως απαιτείται.
➜ Ο τρόπος που τα νέα γεγονότα και συνθήκες επηρεάζουν τις λειτουργίες και προβλεπόμενες ταμειακές ροές της ελεγχόμενης οντότητας, με το βασικό ζητούμενο να είναι η επάρκεια ρευστότητας, προκειμένου η οντότητα να συνεχίσει να εκπληρώνει τις υποχρεώσεις της καθώς λήγουν.
Όταν οι ελεγκτές αξιολογούν κατά πόσο είναι υλοποιήσιμα τα σχέδια της διοίκησης για μελλοντικές δράσεις σχετικά με τη συνέχιση της δραστηριότητας, πρέπει να εστιάζουν στα εξής σημεία (ICPAC, 2020):
– Να εξετάζουν αντικειμενικά τα σχέδια και τις σημαντικές παραδοχές της διοίκησης και να αποκτούν τεκμήρια ότι η διοίκηση έχει συνυπολογίσει ρεαλιστικά τις επιπτώσεις των γεγονότων και συνθηκών που επηρεάζουν την οικονομική οντότητα (συμπεριλαμβανομένων των δραστηριοτήτων της σε άλλες δικαιοδοσίες πέραν της Ελλάδος) και το περιβάλλον της.
– Όταν τα σχέδια της διοίκησης εξαρτώνται εν μέρει από τις ενέργειες άλλων, όπως όταν οι δανειστές συμφωνούν να ανανεώσουν ή να αναδιαρθρώσουν τις πιστωτικές διευκολύνσεις, ή η κυβέρνηση παρέχει στήριξη ή σχεδιάζει να το πράξει σε πληγέντες κλάδους της οικονομίας, δίνοντας επιδοτήσεις, βραχυπρόθεσμες φορολογικές απαλλαγές, οι ελεγκτές πρέπει να εκτιμήσουν εάν έχουν επαρκή ελεγκτικά τεκμήρια ότι τα άλλα μέρη έχουν την πρόθεση και την ικανότητα να αναλάβουν τις αναμενόμενες δράσεις, αναγνωρίζοντας ωστόσο ότι οι ενέργειες στο παρελθόν ενδέχεται να μην αποτελούν αξιόπιστες προβλέψεις μελλοντικών δράσεων, λόγω της σημαντικής αλλαγής στις οικονομικές προοπτικές.
➜ Να αναζητούν τεκμήρια που είτε επιβεβαιώνουν είτε αμφισβητούν τις διαβεβαιώσεις της διοίκησης –ενδεχομένως να απαιτηθεί να εξεταστούν γεγονότα ή συνθήκες πέρα από την περίοδο εκτίμησης της διοίκησης, που μπορεί να εγείρουν σημαντική αμφιβολία ως προς τη συνέχιση της δραστηριότητας.
➜ Να εξετάζουν πιθανή συμμόρφωση με ρήτρες δανείων σε περίπτωση καθυστέρησης στη δημοσίευση των οικονομικών καταστάσεων ή σε περίπτωση που έχει εκδοθεί διαφοροποιημένη γνώμη από τους ελεγκτές. Δεν αποκλείεται η περίπτωση που, ενώ οι ελεγχόμενες οντότητες θα ζητήσουν κατάλληλη παρέκκλιση (waiver) από τις δανείστριες τράπεζες, η οποία να τους επιτρέπει τη μη συμμόρφωσή τους με τους όρους των δανείων, να μην είναι σε θέση να λάβουν τα waivers.
Ο έλεγχος οικονομικών καταστάσεων ομίλου (ΔΠΕ 600)
Οι ελεγκτές ομίλου πρέπει να εξετάσουν τυχόν επανεκτίμηση των σχεδιαζόμενων διαδικασιών αναφορικά με το έργο των ελεγκτών θυγατρικών εταιρειών, όπως η ικανότητα του ελεγκτή ομίλου να επισκοπήσει κατάλληλα ή να συμμετέχει στην εργασία των ελεγκτών θυγατρικών. Επομένως, πρέπει να εξεταστεί η εκτέλεση εναλλακτικών διαδικασιών και η επίδραση στην επάρκεια και καταλληλότητα των ελεγκτικών τεκμηρίων στα οποία βασίζεται η γνώμη του ελεγκτή του ομίλου (ICPAC, 2020· IAASB, 2020· FRC, 2020· ICAEW, 2020· ACCA, 2020· Accountancy Europe, 2020).
Η διαμόρφωση γνώμης και έκθεση επί των οικονομικών καταστάσεων (συμπεριλαμβανομένων των σημαντικότερων θεμάτων ελέγχου) (ΔΠΕ 700 και 701, 705)
Οι ελεγκτές πρέπει να εστιάσουν σε θέματα όπως (ICPAC, 2020· IAASB, 2020· FRC, 2020· ICAEW, 2020· ACCA, 2020· Accountancy Europe, 2020):
➜ Περιοχές του ελέγχου που ενδέχεται να απαιτούν η διοίκηση της οντότητας να παράσχει περαιτέρω τεκμήρια, λόγω της ταχέως μεταβαλλόμενης φύσης του ζητήματος.
➜ Νέες αβεβαιότητες που εισήχθησαν ως αποτέλεσμα της νόσου Covid-19, π.χ. αν έχουν γίνει κατάλληλες αλλαγές λόγω αυξημένης αβεβαιότητας στον υπολογισμό των λογιστικών εκτιμήσεων για απομείωσεις περιουσιακών στοιχείων.
➜ Η επίδραση νέων ή τροποποιημένων νόμων και κανονισμών στις οικονομικές καταστάσεις.
➜ Όπου ισχύει, ζητήματα που απαιτούν τη σημαντική προσοχή του ελεγκτή λόγω του αντίκτυπου της νόσου Covid-19 πρέπει να συμπεριληφθούν στην έκθεση του ελεγκτή ως σημαντικότερα θέματα ελέγχου.
Συνοπτικά, οι πιθανές επιπτώσεις στην έκθεση ελέγχου είναι οι εξής:
α) Εάν οι ελεγκτές δεν είναι σε θέση να λάβουν επαρκή, κατάλληλα και αξιόπιστα ελεγκτικά τεκμήρια, ακόμη και μετά την εξέταση τυχόν πιθανών εναλλακτικών ενεργειών, ενδεχομένως θα απαιτηθεί να διαφοροποιήσουν τη γνώμη ελέγχου και να εκδώσουν είτε γνώμη με επιφύλαξη για αδυναμία λήψης επαρκών και κατάλληλων ελεγκτικών τεκμηρίων (για παράδειγμα εάν δεν μπορεί να ελεγχθεί ένα μόνο υπόλοιπο ουσιώδους λογαριασμού) ή άρνηση έκφρασης γνώμης εάν το ζήτημα/τα είναι διάχυτα για πολλούς λογαριασμούς.
β) Κάθε ελεγχόμενη οντότητα πρέπει να προβεί σε εκτίμηση των επιπτώσεων της πανδημίας στην ικανότητα συνέχισης της δραστηριότητάς της και οι ελεγκτές τους πρέπει να εξετάσουν τη σχετική εκτίμηση της διοίκησης της οντότητας. Οι συνέπειες για την έκθεση του ελεγκτή θα εξαρτηθούν από τα ελεγκτικά τεκμήρια που ελήφθησαν, τη βάση σύνταξης των οικονομικών καταστάσεων και τις γνωστοποιήσεις από τη διοίκηση στις οικονομικές καταστάσεις, συμπεριλαμβανομένων των γνωστοποιήσεων σχετικά με την τυχόν ουσιώδη αβεβαιότητα που σχετίζεται με τη συνέχιση της δραστηριότητας.
γ) Στην περίπτωση που οι χρήστες των οικονομικών καταστάσεων εστιάσουν την προσοχή τους σε συγκεκριμένες γνωστοποιήσεις των οικονομικών καταστάσεων, όπως π.χ. στη σημείωση των οικονομικών καταστάσεων για τα γεγονότα μετά την περίοδο αναφοράς ή σε λοιπές σημειώσεις όπου περιγράφεται το λειτουργικό περιβάλλον, και οι εν λόγω γνωστοποιήσεις είναι, κατά την κρίση των ελεγκτών, θεμελιώδους σημασίας για την κατανόηση των οικονομικών καταστάσεων από τους χρήστες, οι ελεγκτές μπορούν να συμπεριλάβουν την παράγραφο «Έμφαση θέματος» στην έκθεσή τους, με την προϋπόθεση ότι δεν ισχύουν οι συνθήκες (1), (2) :
(1) Δεν απαιτείται οι ελεγκτές να τροποποιήσουν τη γνώμη τους σύμφωνα με το ΔΠΕ 705 «Διαφοροποιήσεις της γνώμης στην έκθεση του ανεξάρτητου ελεγκτή (Αναθεωρημένο)», ως αποτέλεσμα του θέματος έμφασης.
(2) Για τις εισηγμένες οντότητες, το θέμα έμφασης δεν έχει προσδιοριστεί ως σημαντικότερο θέμα ελέγχου που πρέπει να γνωστοποιηθεί σε ξεχωριστό τμήμα της έκθεσης ελέγχου (ΔΠΕ 701).
δ) Στην περίπτωση των οντοτήτων δημοσίου συμφέροντος και όταν, κατά την επαγγελματική κρίση του ελεγκτή, η επίπτωση της νόσου Covid-19 αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που έχουν αντίκτυπο στον έλεγχο των οικονομικών καταστάσεων, συμπεριλαμβανόμενων της συνολικής στρατηγικής ελέγχου, την κατανομή των πόρων στον έλεγχο και τις προσπάθειες της ελεγκτικής ομάδας, τότε οι ελεγκτές αναφέρουν το ζήτημα αυτό βάσει του ΔΠΕ 701 «Γνωστοποίηση σημαντικότερων θεμάτων στην έκθεση ανεξάρτητου ελεγκτή».
Οι ελεγκτές δεν πρέπει να χρησιμοποιούν τυποποιημένες γνωστοποιήσεις ή κείμενα που μπορούν να αντιγραφούν και να χρησιμοποιηθούν σε διαφορετικές περιστάσεις με πολύ μικρές αλλαγές, αλλά να αναφέρουν τις επιπτώσεις της νόσου Covid 19 με τέτοιο τρόπο που θα ενημερώνει τους χρήστες της έκθεσης του ελεγκτή και των οικονομικών καταστάσεων και θα υποστηρίζει την αποτελεσματική λήψη αποφάσεων εκ μέρους τους. Αυτό, ωστόσο, απαιτεί από τους ελεγκτές προσεκτική εξέταση των κατά περίπτωση εφαρμοστέων γεγονότων και περιστάσεων σε κάθε ελεγχόμενη οντότητα.
Άλλες πληροφορίες σε έγγραφα που περιέχουν ελεγμένες οικονομικές καταστάσεις (ΔΠΕ 720)
Οι ελεγκτές πρέπει να εστιάσουν την προσοχή τους στο εάν υφίστανται τυχόν ασυνέπειες μεταξύ των πληροφοριών που παρέχονται από την ελεγχόμενη οντότητα στην ετήσια οικονομική έκθεση και στις οικονομικές καταστάσεις σχετικά με την επίπτωση των εξελίξεων που προκύπτουν από τη νόσο Covid-19 (IAASB, 2020).
Επίλογος
Σκοπός του συγκεκριμένου άρθρου ήταν η επισήμανση ορισμένων εκ των σημαντικότερων προκλήσεων που αντιμετωπίζουν ήδη αλλά και θα εξακολουθήσουν να αντιμετωπίζουν και στο άμεσο μέλλον οι ελεγκτές, μέχρι την οριστική αντιμετώπιση της πανδημίας. Ωστόσο, όπως αναφέρει και το FRC, ακόμα και σε αυτή τη δύσκολη περίοδο, η παροχή υψηλού επιπέδου ελεγκτικών υπηρεσιών και η διατήρηση της εμπιστοσύνης με τις ελεγχόμενες οντότητες είναι θεμελιώδους σημασίας για τη στήριξη της λειτουργίας των κεφαλαιαγορών και της οικονομίας.
Τέλος, το ACCA αναφέρει ότι αναμφίβολα ένα θετικό σημείο της κρίσης που βιώνει και το ελεγκτικό επάγγελμα είναι ότι οι ελεγκτικές εταιρείες είχαν ήδη επενδύσει σε ηλεκτρονικά μέσα διεξαγωγής των ελέγχων και η επένδυση στην ψηφιακή ικανότητα έχει επιτρέψει σε πολλές εταιρείες και ελεγκτές να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες σχετικά πιο γρήγορα, συγκριτικά με άλλους επαγγελματικούς κλάδους.
ΠΗΓΕΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ
ICAEW, 2020. COVID -19, Going concern and the auditor’s report. 17 March 2020, https://www.icaew.com/insights/features/2020/mar-2020/coronavirus-going-concern-and-the-auditors-report
Accountancy Europe, 2020. Coronavirus crisis: Implications on reporting and auditing. 20 March 2020, https://www.accountancyeurope.eu/publications/coronavirus-crisis-implications-on-reporting-and-auditing/.
CEAOB, 2020. Statement for COVID-19. 24 March 2020, https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/business_economy_euro/banking_and_finance/documents/200325-ceaob-statement-covid-19_en.pdf
IAASB, 2020. Staff audit practice alert: Highlighting Areas of Focus in an evolving audit environment due to the impact of COVID-19, March 2020, https://www.ifac.org/system/files/uploads/IAASB/Staff%20Alert%20-%20Audit%20Considerations%20Arising%20from%20Changes%20Due%20to%20Coronavirus.pdf
ICPAC Cyprus, 2020: Implications of the coronavirus outbreak on financial reporting and auditors’ work, 27 March 2020.
IAASB, 2020. Staff audit practice alert: Going concern in the current evolving environment- audit considerations for the impact of COVID-19, April 2020. https://www.iaasb.org/publications/staff-audit-practice-alert-going-concern.
FRC, 2020. Bulletin: Guidance for auditors and matters to consider where engagements are affected by coronavirus (COVID-19). Updated 9 April 2020. https://www.frc.org.uk/about-the-frc/covid-19/covid-19-bulletin-march-2020
ICAEW, 2020. COVID -19, Considering the impact on group auditors. April 2020, https://www.icaew.com/technical/audit-and-assurance/audit/group-audit/coronavirus-guidance
ICAEW, 2020. COVID -19, Considerations for inventory audit testing, April 2020, https://www.icaew.com/technical/audit-and-assurance/audit/quality-control/coronavirus-considerations-for-inventory-audit-testing?utm_campaign=ICAEW%2C%20Faculties%20and%20SIGs&utm_source=1382926_InternationalStandards_ebulletin_FreeTrial_April2020_LS&utm_content=Inventory%20audit%20testing%20in%20light%20of%20COVID-19&utm_medium=email&dm_i=4B45,TN2M,4SH0A1,3L73H,1
ICAEW, 2020. COVID -19, Considering going concern, April 2020, https://www.icaew.com/technical/audit-and-assurance/professional-scepticism/coronavirus-considering-going-concern
ICAEW, 2020. COVID -19, Understanding audit reports, April 2020, https://www.icaew.com/insights/viewpoints-on-the-news/2020/apr-2020/coronavirus-understanding-audit-reports
Accountancy Europe, 2020. Coronavirus’ impact on auditing for 2019 year- ends and beyond, April 2020, https://www.accountancyeurope.eu/publications/coronavirus-impact-on-auditing-for-2019/.
IAASB, 2020. Staff audit practice alert: Subsequent events in the current evolving environment- audit considerations for the impact of COVID-19, May 2020. https://www.ifac.org/system/files/publications/files/IAASB-Staff-Alert-Subsequent-Events-in-the-Current-Evolving-Environment-Audit-Considerations-for-the-Impact-of-COVID-19_0.pdf
IAASB, 2020. Staff audit practice alert: Auditor reporting in the current evolving environment due to COVID-19, May 2020.
ACCA,2020. The impact of Covid-19 on Audit and Assurance – challenges and considerations, 20 May 2020.