αθηνά μουστάκη
financial services partner, grant thornton
κωνσταντίνος νούλας
financial services supervisor, grant thornton
Η FATCA αποτελεί ένα σύνολο απαιτήσεων που εισήχθη παγκοσμίως από το IRS (Internal Revenue Service) με σκοπό να εντοπίσει:
α) Τους φορολογούμενους των ΗΠΑ που χρησιμοποιούν λογαριασμούς στο εξωτερικό για να αποφύγουν τη φορολογία και
β) τυχόν ξένα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (FFIs, Foreign Financial Institutions) που τους βοηθούν να το πράξουν.
γ) Να συλλέξει τον αντίστοιχο φόρο από κάθε πολίτη των ΗΠΑ που κατέχει χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία εκτός των ΗΠΑ.
Η νομοθεσία της FATCA εισάγει όλο και υψηλότερα επίπεδα αναγνώρισης του πελάτη και συμμόρφωσης για να αποφευχθεί η απειλή της αναφοράς (reporting) και/ή της παρακράτησης (withholding). Βάσει της νομοθεσίας της FATCA, κάθε χώρα που δέχεται να συμμετάσχει στο σύστημα του IRS θα πρέπει να υπογράψει σχετική διακρατική συμφωνία (IGAs, Intergovernmental Agreements). Επίσης, κάθε χρηματοπιστωτικό ίδρυμα θα πρέπει να εισέλθει σε μια επίσημη νομική συμφωνία με το IRS, να παρακρατεί τον φόρο 30% για τους μη συμμορφωμένους και να ορίσει αρμόδιο υπάλληλο (RO, Responsible Officer) που να πιστοποιεί ότι το χρηματοπιστωτικό ίδρυμα εξακολουθεί να συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις της FATCA.
Οι ακόλουθες κατηγορίες χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων που υπάγονται στις απαιτήσεις υποβολής αναφορών στο IRS είναι:
– Καταθετική εταιρεία (depositary institution).
– Εταιρεία θεματοφυλακής (custodial institution).
– Επενδυτική εταιρεία (investment entity).
– Ασφαλιστική εταιρεία (specified insurance company).
– Εταιρεία χαρτοφυλακίου / Εταιρεία διαχείρισης διαθεσίμων (holding company / treasury company).
Οι απαιτήσεις της FATCA σηματοδοτούν μια ριζοσπαστική αλλαγή στην ταυτοποίηση του κατόχου του λογαριασμού σε όλες τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες.
Σχεδόν όλες οι εταιρείες θα επηρεαστούν, απαιτώντας εγγραφή στο IRS, δέουσα επιμέλεια, αλλαγές στο άνοιγμα λογαριασμού, λεπτομερείς αναφορές και, όταν δεν υφίσταται Model I IGA, 30% παρακράτηση σε εισοδήματα από ΗΠΑ και ακαθάριστα έσοδα (από την πώληση των περιουσιακών στοιχείων που παρήγαγαν τόκους ή μερίσματα) για τους μη συμμορφούμενους.
6 βήματα για συμμόρφωση με την FATCA
Ένα χρηματοπιστωτικό ίδρυμα που αποδέχεται να συμμετάσχει στο σύστημα αυτό θα πρέπει να συνάψει συμφωνία με το IRS και εν συνεχεία να προβεί στις ακόλουθες ενέργειες:
1. Να αναγνωρίσει τους «US Accounts», συμπεριλαμβανομένων όλων των συνδεδεμένων μερών παγκοσμίως.
2. Να συμμορφώνεται εφεξής με τα κριτήρια δέουσας επιμέλειας για να διασφαλίσει ότι έχει πραγματικά αναγνωρίσει τους «US Accounts».
3. Να αποστέλλει σε ετήσια βάση αναφορά με τις πληροφορίες των «US Accounts» που έχει αναγνωρίσει προς το IRS.
4. Να παρακρατεί 30% στις πληρωμές που διενεργούνται προς «δύστροπους κατόχους λογαριασμών» («recalcitrant account holders») ή FFIs που δεν έχουν συνάψει συμφωνία με το IRS.
5. Να παρέχει πληροφορίες όποτε του ζητηθεί από το IRS σε σχέση με τους «US Accounts».
6. Να ζητήσει παραίτηση (waiver) από κάθε αλλοδαπό δίκαιο που απαγορεύει την δημοσιοποίηση στοιχείων (π.χ. νόμους περί τραπεζικού απορρήτου) και να κλείσει το λογαριασμό, αν δεν μπορεί να λάβει την προαναφερόμενη παραίτηση.
Ενδείξεις αναγνώρισης χρηματοοικονομικών λογαριασμών
Ενδείξεις (indicia) αναγνώρισης πιθανής σύνδεσης με U.S. status:
– Αμερικανική υπηκοότητα ή νόμιμη μόνιμη κατοικία (πράσινη κάρτα).
– Αμερικανικός τόπος γέννησης.
– Αμερικανική διεύθυνση κατοικίας ή αμερικανική διεύθυνση αλληλογραφίας (συμπεριλαμβανομένης αμερικανικής ταχυδρομικής θυρίδας).
– Αμερικανικός τηλεφωνικός αριθμός.
– Πάγια εντολή για να μεταφέρονται χρήματα σε λογαριασμό που τηρείται στις ΗΠΑ ή οδηγίες που λαμβάνονται σε τακτική βάση από αμερικανική διεύθυνση.
– Μοναδική διεύθυνση πελάτη «υπόψη του» («in care of») ή «φύλαξη αλληλογραφίας» («hold mail») ή
– Πληρεξούσιο ή εξουσιοδότηση υπογραφής σε πρόσωπο με αμερικανική διεύθυνση.
Έχοντας μία από τις παραπάνω ενδείξεις δεν σημαίνει ότι ο λογαριασμός ανήκει σε πρόσωπο των ΗΠΑ (U.S. person), μόνο ότι θα πρέπει να διενεργηθεί προσεκτικότερος έλεγχος από το χρηματοπιστωτικό ίδρυμα.
Ορισμός του «χρηματοοικονομικού λογαριασμού» («financial account»)
Ο ορισμός του «χρηματοοικονομικού λογαριασμού» είναι συγκεκριμένος σε σχέση με την κατηγοριοποίηση των εταιρειών οι οποίες έχουν εγγραφεί.
– Για εκείνες που αναγνωρίσθηκαν ως Επενδυτικές Εταιρείες, οι «χρηματοοικονομικοί λογαριασμοί» περιλαμβάνουν κατόχους μετοχών και ομολόγων, π.χ. εκείνους που επενδύουν σε εταιρείες/ταμεία (companies/funds) καθώς επίσης και λογαριασμοί θεματοφυλακής (λογαριασμοί που φυλάσσουν χρηματοοικονομικά μέσα για λογαριασμό τρίτων),
– Για εκείνες που αναγνωρίσθηκαν ως Εταιρείες Θεματοφυλακής, οι «χρηματοοικονομικοί λογαριασμοί» περιλαμβάνουν λογαριασμούς που φυλάσσουν χρηματοοικονομικά μέσα για λογαριασμό των δικαιούχων τους (που μπορεί να περιλαμβάνουν άτομα ή εταιρείες),
– Για εκείνες που αναγνωρίσθηκαν ως Καταθετικές Εταιρείες, οι «χρηματοοικονομικοί λογαριασμοί» περιλαμβάνουν λογαριασμούς που κατέχουν χρήματα για λογαριασμό των ατόμων ή εταιρειών, κατά τη διάρκεια των κανονικών τραπεζικών εργασιών (normal banking activities).
Κριτήρια εντοπισμού υπαγόμενων λογαριασμών
– Προϋπάρχον λογαριασμός: ανοίχθηκε στις ή πριν τις 30 Ιουνίου 2014 για άτομα (individuals).
– Υψηλής αξίας λογαριασμοί: Προϋπάρχοντες ατομικοί λογαριασμοί με αξία > $1 εκ.
– Χαμηλής αξίας λογαριασμοί: Προϋπάρχοντες ατομικοί λογαριασμοί με αξία > $50 χιλ. (ή $250 χιλ. για ασφαλιστικά συμβόλαια χρηματικής αξίας).
Σύμφωνα με το Notice 2014-33 (εκδόθηκε στις αρχές Μαΐου), δόθηκε μια μεταβατική περίοδος αναφορικά με τις διαδικασίες δέουσας επιμέλειας των εταιρικών λογαριασμών (entity accounts): στην περίπτωση που ο λογαριασμός ανοίχτηκε μετά την 1η Ιουλίου αλλά πριν την 31η Δεκεμβρίου 2014, μπορεί να θεωρηθεί ως προϋπάρχον λογαριασμός για σκοπούς δέουσας επιμέλειας.
Σημεία προσοχής κατά το άνοιγμα νέων εταιρικών λογαριασμών
– Συγκέντρωση των απαραίτητων υποστηρικτικών στοιχείων και πληροφοριών για την εταιρεία (όπως τύπος εταιρικής μορφής, έδρα, δραστηριότητα, χώρες δραστηριοποίησης, οικονομικές καταστάσεις, οργανωτική δομή και εταιρική διακυβέρνηση, βεβαίωση εγγραφής σε κάποιο αναγνωρισμένο μητρώο κ.λπ.)
– Καθορισμός της κατηγορίας κατάταξης της εταιρίας βάσει των κατηγοριών του κεφ. 4 του σχετικού κώδικα του IRS.
– Επιβεβαίωση των ληφθέντων στοιχείων και πληροφοριών ώστε να διασφαλιστεί ότι η αναγνώριση και ταυτοποίηση του πελάτη και του νέου λογαριασμού του έγιναν ορθά και σύμφωνα με τις απαιτήσεις της FATCA.
Η διαδικασία ταυτοποίησης ενός νέου λογαριασμού θα πρέπει να γίνεται εντός διαστήματος 90 ημερών από την ημέρα ανοίγματος του νέου λογαριασμού.
Αναφορές
Μόλις καθοριστεί η κατάταξη του νέου πελάτη, οι λογαριασμοί που έχουν ανοιχτεί από τις ακόλουθες κατηγορίες θα πρέπει να αναφερθούν:
– ένα συγκεκριμένο φυσικό πρόσωπο των ΗΠΑ (US Person), ή
– μια εταιρεία με ένα ή περισσότερα πρόσωπα που ασκούν έλεγχο στην εταιρεία (Controlling Persons) και είναι πολίτες ή κάτοικοι των ΗΠΑ (πρόσωπα που ασκούν έλεγχο στην εταιρεία θεωρούνται εκείνα με ποσοστό συμμετοχής άνω του 10%).
Επιπρόσθετα, η ακόλουθη πληροφόρηση θα πρέπει να συγκεντρωθεί σε σχέση με τους νέους λογαριασμούς και εν συνεχεία να αναφέρονται στο IRS σε ετήσια βάση:
1. Όνομα.
2. Διεύθυνση (στην περίπτωση ενός Passive Non Foreign Financial Entity, NFFE, με ένα ή περισσότερα πρόσωπα που ασκούν έλεγχο στην εταιρεία, η διεύθυνση ή οι διευθύνσεις θα είναι αυτές των προσώπων που ασκούν έλεγχο στην εταιρεία).
3. US TIN (Αμερικανικός ΑΦΜ) όπου χρειάζεται.
4. Τον αριθμό λογαριασμού ή ισοδύναμο αριθμό.
5. Το όνομα και τον αναγνωριστικό αριθμό του χρηματοπιστωτικού οργανισμού που διενεργεί την αναφορά.
6. Το υπόλοιπο λογαριασμού ή την αξία στο τέλος του ημερολογιακού έτους ή άλλης κατάλληλης περιόδου.
Επιπρόσθετα με το 1-6, στις περιπτώσεις που ο λογαριασμός είναι χαρακτηρισμένος ως καταθετικός λογαριασμός η ακόλουθη πληροφόρηση απαιτείται επίσης:
– Το συνολικό ποσό των μικτών τόκων που χρεώθηκαν ή πιστώθηκαν στο λογαριασμό εντός του ημερολογιακού έτος ή άλλης κατάλληλης περιόδου.
Αναφορικά με τις πληρωμές στα NPFIs, οι πληρωμές που θα πρέπει να αναφέρονται είναι:
– Μη αμερικανικής προέλευσης τόκοι που πληρώνονται σε ένα χρηματοοικονομικό λογαριασμό που τηρείται από NPFI.
– Μη αμερικανικής προέλευσης μερίσματα που πληρώνονται σε μέτοχο, τα οποία τηρούνται σε χρηματοοικονομικό λογαριασμό ο οποίος τηρείται από NPFI.
– Πληρωμές σε NPFI που πιστώνονται σε χρηματοοικονομικό λογαριασμό που σχετίζεται με συναλλαγές αναφορικά με δανεισμό τίτλων, συναλλαγή πώλησης – επαναγοράς, χρηματοοικονομικά παράγωγα ή παρόμοια συναλλαγή που είναι άμεσα ή έμμεσα συνδεδεμένη ή καθορίζεται σε συνάρτηση με την πληρωμή τόκων ή μερισμάτων από πηγές των ΗΠΑ, και
– Μη αμερικανικής προέλευσης πληρωμές σε NPFI οι οποίες είναι τα έσοδα ή οι χρηματικής μορφής παροχές ενός ασφαλιστικού συμβολαίου.