Ζιάβρας Κωνσταντίνος
Οικονομολόγος, ΜΒΑ
Τις τελευταίες δύο δεκαετίες η δραστηριότητα γύρω από την ψηφιοποίηση των εταιρικών αναφορών καθοδηγείται από την πρόοδο που πραγματοποιείται στον χώρο των τεχνολογιών της πληροφορίας, η οποία εισάγει καινοτομίες στον τρόπο που οι χρήστες αποκτούν πρόσβαση στις εταιρικές πληροφορίες.
Ψηφιοποίηση των εταιρικών αναφορών είναι η διαδικασία μέσω της οποίας τα λογιστικά δεδομένα εξατομικεύονται και δομούνται με τέτοιο τρόπο ώστε να διευκολύνεται η αυτόματη αναφορά, εξαγωγή και ανάλυσή τους. Αυτή η διαδικασία ψηφιοποίησης δίνει τη δυνατότητα στους χρήστες να έχουν πρόσβαση σε λογιστικές πληροφορίες σε ένα πολύ λεπτομερές επίπεδο, πραγματοποιώντας έτσι δυνητικά σημαντικές αλλαγές στην προσβασιμότητα, στη διαφάνεια, στην ακρίβεια και στη συγκρισιμότητα των αναφερόμενων πληροφοριών.
Μεταξύ των ρυθμιστικών αρχών υπάρχει η αντίληψη ότι αυτές οι αλλαγές έχουν τη δυνατότητα να βελτιώσουν τη λήψη αποφάσεων σχετικά με την κατανομή των κεφαλαίων και των ροών των επενδύσεων, καθώς και την ενίσχυση της εταιρικής λογοδοσίας προς τα ενδιαφερόμενα μέρη.
Η έννοια της ψηφιοποίησης των εταιρικών αναφορών
Η ψηφιοποίηση των εταιρικών αναφορών περιγράφει τη διαδικασία μέσω της οποίας οι έγχαρτες εταιρικές αναφορές μετατρέπονται και παρουσιάζονται σε ψηφιακή μορφή αναγνώσιμη από μηχανή. Οι ψηφιακές εταιρικές αναφορές πρέπει να διακριθούν από τις «ηλεκτρονικές αναφορές» που παρουσιάζουν τις παραδοσιακές, έγχαρτες εταιρικές εκθέσεις σε ηλεκτρονική μορφή (π.χ. pdf, html). Αν και οι ανωτέρω πληροφορίες στην ηλεκτρονική τους μορφή ψηφιοποιούνται (δηλαδή κωδικοποιούνται και μεταδίδονται ως 0 και 1), αυτές οι αναφορές διατηρούν ουσιαστικά την έγχαρτη μορφή τους. Το πιο σημαντικό, όμως, είναι ότι οι μηχανές/υπολογιστές δεν μπορούν να κατανοήσουν το συμφραζόμενο «μήνυμα» αυτών των 0 και 1. Για παράδειγμα, δεν μπορούν να διακρίνουν αν το νούμερο 2020 αντιπροσωπεύει ένα έτος ή καθαρό κέρδος. Αυτές οι «ηλεκτρονικές αναφορές» μπορούν εύκολα να διαβαστούν από ανθρώπους, αλλά συνεπάγονται εκτεταμένη, αναποτελεσματική και δυνητικά επιρρεπή σε σφάλματα χειροκίνητη επεξεργασία τους, προτού οι χρήστες μπορέσουν να μεταφέρουν αυτές τις πληροφορίες μεταξύ υπολογιστών και να τις χρησιμοποιήσουν για τη σύγκριση διαφορετικών εταιρειών.
Ψηφιοποίηση εταιρικών αναφορών και εποπτικές αρχές
Σημαντικές ρυθμιστικές αρχές σε όλο τον κόσμο έχουν πραγματοποιήσει επενδύσεις σε δραστηριότητες που αποσκοπούν στην πρόοδο της ψηφιακής εταιρικής αναφοράς στις δικαιοδοσίες τους. Για παράδειγμα, οι ρυθμιστικές αρχές των ΗΠΑ, της Ιαπωνίας και της Κίνας έχουν εισαγάγει κανονισμούς και έχουν αναπτύξει υποδομές που επιτρέπουν στις εισηγμένες εταιρείες να υποβάλλουν ψηφιακές εταιρικές αναφορές (FSA 2008, XBRLInc 2020).
Μια παρόμοια ευρωπαϊκή νομοθεσία έχει τεθεί σε ισχύ στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία απαιτεί από την Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ΕΑΚΑΑ/ESMA) οι εταιρείες που είναι εισηγμένες στην Ε.Ε. να υποβάλλουν ψηφιακές εταιρικές αναφορές, σύμφωνα με το Ενιαίο Ευρωπαϊκό Ηλεκτρονικό Μορφότυπο (European Single Electronic Format, ESEF) από το 2020 (ESMA 2020).
Η ψηφιοποίηση των εταιρικών αναφορών προσφέρει τη δυνατότητα στις εταιρείες να υποβάλουν την οικονομική τους πληροφόρηση μία φορά σε XBRL μορφή, έτσι ώστε να μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί από διαφορετικές εποπτικές αρχές, όπως η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, η Τράπεζα της Ελλάδας, η ΑΑΔΕ κ.λπ. Από κανονιστικής άποψης, η ψηφιακή υποβολή πληροφοριών υπόσχεται έναν πιο συνεπή και τυποποιημένο τρόπο αναφοράς και μεγαλύτερο περιθώριο επεξεργασίας, παρακολούθησης και ανάλυσης. Τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για το δημόσιο, η ψηφιακή αναφορά προσφέρει τη δυνατότητα μείωσης της διοικητικής επιβάρυνσης και του μακροπρόθεσμου κόστους συμμόρφωσης με τις κανονιστικές ρυθμίσεις.
Ειδικότερα, για την ΑΑΔΕ, οι ψηφιοποιημένες, δομημένες και επαναχρησιμοποιούμενες αναφορές θα μπορούσαν να διευκολύνουν την παρακολούθηση της συμμόρφωσης και της αξιολόγησης του κινδύνου σε μεγάλα δείγματα.
ΑΝΑΦΟΡΕΣ
ESMA 2020, European Single Electronic Format, διαθέσιμο στο https://www.esma.europa.eu/policy-activities/corporatedisclosure/
european-single-electronic-format, τελευταία πρόσβαση: 26
May 2020, European Securities and Markets Authority
(ESMA), Παρίσι.
FSA 2008, FSA Launches New Electronic Corporate Disclosure
System (EDINET). 17 Μαρτίου 2008, διαθέσιμο στο http://www.
fsa.go.jp/en/news/2008/20080317.html, Financial Services Authority (FSA).
XBRLInc 2020, XBRl Imlementations, διαθέσιμο στο https://
www.xbrl.org/the-standard/why/xbrl-project-directory/
?utm_source=Master+List&utm_campaign=d5d3f8f464-
EMAIL_CAMPAIGN_2018_09_27_12_11_COPY_01&utm_
medium=email&utm_term=0_da5920711b-d5d3f8f464-
183331841, τελευταία πρόσβαση: 21 Απριλίου 2020, XBRL International, Νιου Τζέρσεϊ.