ΟΕΛ, Επιτροπή Διεθνών Σχέσεων ΣΟΕΛ, ΣΟΛ Crowe
Καθώς οι απαιτήσεις των ενδιαφερομένων μερών ως προς την ποικιλία της εταιρικής πληροφόρησης ολοένα και αυξάνονται στο πλαίσιο ενός ταχέως μεταβαλλόμενου και σύνθετου επιχειρηματικού περιβάλλοντος, οι ελεγχόμενες εταιρείες χρησιμοποιούν ολοένα και περισσότερο εμπειρογνώμονες, πέραν της λογιστικής, για την παροχή αυτών των πληροφοριών.
Ομοίως, οι ελεγκτές, για να παρέχουν την υψηλότερη ποιότητα για τον έλεγχο των οικονομικών καταστάσεων, χρησιμοποιούν αντίστοιχα εμπειρογνώμονες, επιστήμονες, μηχανικούς, αναλογιστές, για να συμπληρώσουν τις δεξιότητές τους.
Από έρευνα που έγινε με επίβλεψη της Acountancy Europe (πρώην FEE) αναφορικά με τη συνεργασία των ελεγκτών με διεπιστημονικές ομάδες («How do multidisciplinary teams contribute to audit quality?») προέκυψαν τα εξής:
– Οι διεπιστημονικές ομάδες ελέγχου συμβάλλουν σε ελέγχους υψηλής ποιότητας.
– Οι ελεγκτές επωφελούνται από τη συμβολή εμπειρογνωμόνων, ιδίως από τους εσωτερικούς εμπειρογνώμονες.
– Οι ελεγκτικές εταιρείες πρέπει να αναπτύξουν περαιτέρω την ικανότητά τους να συνεργάζονται με εσωτερικούς εμπειρογνώμονες.
– Οι ελεγκτικές εταιρείες πρέπει να παραμείνουν διεπιστημονικές για να ανταποκριθούν στις αυξανόμενες προσδοκίες από τον έλεγχο.
– Προτεραιότητες των ελεγκτών παραμένουν η διασφάλιση της ποιότητας ελέγχου, του δημοσίου συμφέροντος, της ανεξαρτησίας και της ηθικής και θα πρέπει να λαμβάνονται όλα τα μέτρα διασφάλισης της λειτουργίας των διεπιστημονικών ομάδων ελέγχου.
ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΕΙΔΙΚΟΙ
î Εμπειρογνώμονες τεχνολογίας πληροφοριών (IT) για την παροχή υποστήριξης.
î Φοροτεχνικοί ειδικοί για την εξέταση σύνθετων ζητημάτων φορολογικής συμμόρφωσης, όπως το transfer pricing και οι υπολογισμοί που σχετίζονται με τη φορολογία.
î Εμπειρογνώμονες συμμόρφωσης για τον έλεγχο εάν η οντότητα πληροί κανονιστικές απαιτήσεις.
î Νομικοί για την ερμηνεία των συμβατικών ρυθμίσεων που σχετίζονται με τις συναλλαγές της εταιρείας.
î Ειδικοί εντοπισμού οικονομικής απάτης για τον εντοπισμό των κινδύνων που σχετίζονται με απάτη ή χρηματοοικονομικό έγκλημα.
î Αναλογιστές για τον υπολογισμό των υποχρεώσεων που σχετίζονται με ασφαλιστήρια συμβόλαια ή προγράμματα παροχών σε εργαζόμενους.
î Ειδικοί αποτίμησης για την αποτίμηση των ενσώματων και άυλων περιουσιακών στοιχείων της οντότητας.
Οι χρηματοοικονομικές αναφορές των εταιρειών περιλαμβάνουν όλο και περισσότερο πληροφορίες που βασίζονται σε υποθέσεις για το μέλλον, καθώς και εύλογες αξίες. Έτσι, δημιουργείται όλο και μεγαλύτερη ανάγκη για περισσότερες εκτιμήσεις, αποτίμηση και δημιουργία οικονομικών μοντέλων. Επομένως, οι παραδοσιακές λογιστικές γνώσεις συνήθως δεν επαρκούν από μόνες τους και οι εταιρείες, ιδίως οι οντότητες δημοσίου συμφέροντος, χρησιμοποιούν εμπειρογνώμονες για να βοηθήσουν στην προετοιμασία των οικονομικών τους καταστάσεων.
Οι εταιρείες με δραστηριότητες σε όλο τον κόσμο προσλαμβάνουν υψηλού επιπέδου εμπειρογνώμονες για να τους συμβουλεύουν. Επομένως, το ελεγκτικό γραφείο πρέπει να είναι εξίσου σίγουρο ότι διαθέτει επαρκή στελέχωση σε ειδικούς πραγματογνώμονες για να μπορεί να αξιολογήσει και, ενδεχομένως, να αμφισβητήσει, όπου χρειάζεται, τη διοίκηση και τις παραδοχές της.
Η χρήση εμπειρογνωμόνων από την ελεγκτική εταιρεία επιτρέπει στην ομάδα ελέγχου να κατανοήσει την επιχειρηματική προσέγγιση του πελάτη και να υποβάλει τις σωστές ερωτήσεις προκειμένου να λάβει τις σχετικές πληροφορίες που απαιτούνται για την εξαγωγή συμπερασμάτων όσον αφορά το ελεγκτικό αντικείμενο.
Ο βαθμός συμμετοχής των εμπειρογνωμόνων, ωστόσο, δεν είναι στο ίδιο επίπεδο. Οι εμπειρογνώμονες της Πληροφορικής (IT), για παράδειγμα, καθίστανται όλο και πιο απαραίτητοι για την ομάδα ελέγχου. Αυτό είναι ένα φυσικό αποτέλεσμα της ψηφιοποίησης των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Σε ορισμένες πολύπλοκες βιομηχανίες, η συμμετοχή εμπειρογνωμόνων μπορεί να φτάσει έως και το ήμισυ του συνόλου των ωρών εργασίας που χρησιμοποιούνται για τη διενέργεια ελέγχου. Η ποικιλομορφία της ομάδας ελέγχου ενισχύει την ποιότητα του ελέγχου. Η αμφίδρομη αλληλεπίδραση μεταξύ των ελεγκτών και των εμπειρογνωμόνων που υποστηρίζουν τον έλεγχο βοηθά και τις δύο πλευρές να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους. Όσον αφορά την ποιότητα της έκθεσης ελέγχου, τα Σημαντικότερα Θέματα Ελέγχου (KAMs) έχει γίνει αποδεκτό ότι αποτελούν μια σημαντική βελτίωση στην έκθεση των ελεγκτών για τις οντότητες δημοσίου συμφέροντος. Αυξάνουν την επικοινωνιακή αξία της έκθεσης του ελεγκτή παρέχοντας μεγαλύτερη διαφάνεια σχετικά με την προσέγγιση ελέγχου. Στην έκθεσή τους, οι ελεγκτές εξηγούν εν συντομία γιατί το ζήτημα είναι σημαντικό και πώς αντιμετωπίστηκε από τον ελεγκτή. Τα περισσότερα από τα αναφερόμενα Σημαντικότερα Θέματα Ελέγχου είναι στους τομείς στους οποίους εμπλέκονται εμπειρογνώμονες.
Η συνεργασία των ελεγκτών με τους ειδικούς βελτιώνει τις γνώσεις τους. Όσο περισσότερες εξειδικευμένες γνώσεις σε ένα ειδικό αντικείμενο αποκτούν οι ελεγκτές τόσο πιο συχνά και αποτελεσματικά επικοινωνούν με τους ειδικούς και παράλληλα βελτιώνεται εντυπωσιακά η ποιότητα της βοήθειας που παρέχει ο ειδικός και η ποιότητα και η αποτελεσματικότητα των ελεγκτικών διαδικασιών.
Στο σημείο αυτό πρέπει να τονιστεί η σημασία της συμμετοχής των εμπειρογνωμόνων από τα αρχικά στάδια του ελέγχου, ώστε οι ελεγκτές να κατανοήσουν καλύτερα περίπλοκα θέματα και να εντοπίσουν σχετικούς κινδύνους κατά τον προγραμματισμό της εμπλοκής. Ωστόσο, η αλληλεπίδραση μεταξύ του ελεγκτή και των εμπειρογνωμόνων σε αρκετές περιπτώσεις είναι αναγκαίο να ξεκινά ακόμη και πριν από τη φάση του προγραμματισμού μιας ανάθεσης. Όταν το ελεγκτικό γραφείο προετοιμάζει τους φακέλους προσφορών, πρέπει να επιδιώκεται η συνδρομή των εμπειρογνωμόνων όπου απαιτείται. Σε αρκετές περιπτώσεις είναι σκόπιμο να παρευρίσκονται και στις αρχικές συναντήσεις με τον πελάτη, ακόμη και πριν τη διαδικασία υποβολής προσφορών, ώστε να διασφαλιστεί η καλύτερη κατανόηση του έργου που θα κληθεί να φέρει εις πέρας ο ελεγκτής
Είναι σημαντικό όμως να τονιστεί ότι ένας καλός έλεγχος δεν θα επιτευχθεί συνδυάζοντας μόνο καλούς ελεγκτές και καλούς εμπειρογνώμονες. Ο συνδυασμός αυτός πρέπει να σχεδιαστεί σωστά. Η ποιότητα θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την αποτελεσματικότητα της επικοινωνίας και της αλληλεπίδρασης μεταξύ των δύο. Είναι σημαντικό οι εμπειρογνώμονες να κατανοήσουν τι είναι ο έλεγχος και ότι ο ελεγκτής κατανοεί το έργο και τα συμπεράσματα του εμπειρογνώμονα. Ο συνδυασμός αυτός, που είναι τόσο σημαντικός, επιτυγχάνεται ευκολότερα και σε μεγαλύτερο βαθμό με τον χρόνο και γίνεται βέλτιστος όταν οι ειδικοί έχουν μόνιμη συνεργασία με την ελεγκτική εταιρεία.
Στην περίπτωση εσωτερικών εμπειρογνωμόνων υπάρχει στην πράξη πλήρης ενσωμάτωση στην ομάδα ελέγχου από την αποδοχή, τον προγραμματισμό, την εκτέλεση έως τη σύνταξη των αναφορών και την τεκμηρίωση. Οι εσωτερικοί ειδικοί τηρούν τις ίδιες πολιτικές και ηθικές απαιτήσεις με την υπόλοιπη ομάδα ελέγχου.
Για να έχουν μεγαλύτερη ποικιλομορφία στην αγορά ελέγχου, οι ανταγωνιστικές ελεγκτικές εταιρείες πρέπει να επενδύσουν για να χτίσουν τις δικές τους δυνατότητες. Άρα, μπορεί να είναι μια εύκολη επιλογή να χρησιμοποιηθούν εξωτερικοί εμπειρογνώμονες σε προσωρινή βάση, αλλά ίσως χρειαστεί να σκεφτούν να εξελιχθούν εξασφαλίζοντας αυτές τις ικανότητες σε μόνιμη βάση και μέσα στην οργανωτική τους δομή.
