Χριστόφορος Αχινιώτης
ορκωτός ελεγκτής λογιστής, Senior Manager, Baker Tilly Hellas A.E.
Κλεοπάτρα Καλογεροπούλου
Manager, Baker Tilly Hellas A.E.
Ο νέος εφαρμοστικός νόμος που ψηφίστηκε την 1η Ιουλίου 2011 για το «Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2012-2015», 3986/2011, ΦΕΚ 151Α’, επιφέρει σημαντικές αλλαγές σε όλους σχεδόν τους τομείς της φορολογικής πραγματικότητας. Οι βασικότερες φορολογικές εξελίξεις συνοψίζονται στα κάτωθι:
Το αφορολόγητο όριο για εισοδήματα που αποκτούν οι φορολογούμενοι από 1/1/2011 μειώνεται από € 12.000 σε € 8.000. Η διαφορά των € 4.000 θα φορολογείται με συντελεστή 10% και συνεπώς δημιουργείται πρόσθετη συνολική επιβάρυνση για τον φορολογούμενο ποσού € 400. Από τη μείωση του αφορολογήτου εξαιρούνται νέοι ηλικίας έως και τριάντα ετών, συνταξιούχοι άνω των εξήντα πέντε ετών και άτομα με ειδικές ανάγκες ή συνταξιούχοι ανεξαρτήτως ηλικίας με παιδιά με ειδικές ανάγκες. Το αφορολόγητο ποσό του νέου κλιμακίου (€ 8.000 έως € 12.000) αυξάνεται κατά € 2.000 εάν ο φορολογούμενος έχει ένα τέκνο που τον βαρύνει, κατά € 4.000 εάν έχει δύο τέκνα που τον βαρύνουν, κατά € 12.500 εάν έχει τρία τέκνα που τον βαρύνουν και κατά € 2.500 για κάθε τέκνο πάνω από τα τρία που τον βαρύνουν (άρθρο 27 § 2, 3β).
➡ Το ποσό των αποδείξεων που απαιτείται να προσκομίσει ο φορολογούμενος για τη χρήση 2011, προκειμένου να εξασφαλίσει το αφορολόγητο όριο και για εισόδημα μέχρι € 60.000, αυξάνεται στο 25% του ατομικού του εισοδήματος, έναντι 10% για εισόδημα μέχρι € 12.000 και 30% για το υπερβάλλον, όπως ίσχυε. Σε περίπτωση που το ποσό των προσκομιζόμενων αποδείξεων δαπανών υπολείπεται του προβλεπόμενου ποσού, επιβάλλεται φόρος 10% στη διαφορά. Σε περίπτωση που υπερβαίνει το προβλεπόμενο ποσό, δεν χορηγείται έκπτωση 10% επί της διαφοράς όπως ίσχυε (άρθρο 27§ 3α).
➡ Τα έξοδα ιατρικής περίθαλψης, οι τόκοι στεγαστικών δανείων και οι υποχρεωτικές εισφορές που καταβάλλονται στα ασφαλιστικά ταμεία και που μείωναν έως τώρα το εισόδημα θα εκπίπτουν πλέον από το φόρο. Από 1/1/2011 το ποσό της έκπτωσης από το φόρο για τις δαπάνες αυτές ανέρχεται σε 20%. Στην περίπτωση που το ετήσιο δηλούμενο και φορολογούμενο ατομικό εισόδημα υπερβαίνει το ποσό των € 40.000, τότε, για το τμήμα της δαπάνης που αντιστοιχεί στο πάνω από το όριο αυτό του εισοδήματος, ο συντελεστής μείωσης του φόρου περιορίζεται σε 10% (άρθρο 27 §§4,5,6και8).
➡ Αυξάνονται οι αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης (τεκμήρια διαβίωσης) για ακίνητα, αυτοκίνητα, σκάφη και δεξαμενές κολύμβησης (άρθρο 28 §§ 1, 2, 3,4,5,6).
➡ Επιβάλλεται ειδική εισφορά αλληλεγγύης στα εισοδήματα άνω των € 12.000 των φυσικών προσώπων, που προέκυψαν κατά τις διαχειριστικές χρήσεις 2010 έως και 2014 και δηλώνονται με τις δηλώσεις των αντίστοιχων οικονομικών ετών 2011 έως και 2015. Για την επιβολή της εισφοράς λαμβάνεται υπόψη το ετήσιο συνολικό καθαρό ατομικό εισόδημα. Από την υποχρέωση καταβολής ειδικής εισφοράς εξαιρούνται οι μακροχρόνια άνεργοι που είναι εγγεγραμμένοι στα μητρώα ανέργων του ΟΑΕΔ, καθώς και όσοι λαμβάνουν επίδομα ανεργίας από τον εν λόγω οργανισμό, εφόσον κατά το χρόνο της βεβαίωσης δεν έχουν πραγματικά εισοδήματα. Η ειδική εισφορά αλληλεγγύης υπολογίζεται επί ολόκληρου του ποσού ως εξής:
– 1% για εισόδημα από € 12.001 έως € 20.000.
– 2% για εισόδημα από € 20.001 έως € 50.000.
– 3% για εισόδημα από € 50.001 έως € 100.000.
– 4% για εισόδημα άνω των € 100.001.
– 5% για τα δημόσια πρόσωπα (υπουργούς, βουλευτές, περιφερειάρχες, δημάρχους κ.λπ.) Σε περίπτωση εφάπαξ καταβολής του οφειλόμενου ποσού παρέχεται έκπτωση 5%( άρθρο 29 § § 1 έως και 6 ).
➡ Επιβάλλεται έκτακτη εισφορά 5% στα ποσά της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης που προκύπτουν από την κυριότητα ή κατοχή επιβατικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης, σκαφών αναψυχής ιδιωτικής χρήσης, αεροσκαφών, ελικοπτέρων και ανεμοπτέρων, καθώς και δεξαμενών κολύμβησης, όπως αυτά προκύπτουν από τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος οικονομικού έτους 2011 (εισοδήματα 2010). Η έκτακτη εισφορά υπολογίζεται ως εξής:
– Για επιβατικά αυτοκίνητα άνω των 1.929 κυβικών εκατοστών, η έκτακτη εισφορά ισούται με το γινόμενο του ποσού της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης επί συντελεστή 5%. Εξαιρούνται τα επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης με παλαιότητα άνω των 10 ετών από το έτος πρώτης κυκλοφορίας τους στην Ελλάδα, καθώς και τα επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης αναπήρων, τα οποία απαλλάσσονται από τα τέλη κυκλοφορίας.
– Για σκάφη αναψυχής ιδιωτικής χρήσης, η έκτακτη εισφορά ισούται με το γινόμενo του ποσού της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης του σκάφους –χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η δαπάνη για την αμοιβή του πληρώματος– επί συντελεστή 5%. Εξαιρούνται τα μηχανοκίνητα σκάφη ανοικτού τύπου, ταχύπλοα ή μη, ολικού μήκους μέχρι 6 μέτρα.
– Για αεροσκάφη, ελικόπτερα και ανεμόπτερα, η έκτακτη εισφορά ισούται με το γινόμενό του ποσού της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης επί συντελεστή 5%.
– Για δεξαμενές κολύμβησης, εσωτερικές και εξωτερικές, η έκτακτη εισφορά ισούται με το γινόμενό του ποσού της ετήσιας αντι- κειμενικής δαπάνης επί συντελεστή 5%. (άρθρο 30 §§ 1 και 2).
➡ Επιβάλλεται, από 1/1/2011 και μετά, τέλος επιτηδεύματος σε επιτηδευματίες και ελεύθερους επαγγελματίες που τηρούν βιβλία Β’ και Γ’ κατηγορίας του ΚΒΣ.
Το τέλος ορίζεται ως εξής:
– Για επιχειρήσεις ή ελεύθερους επαγγελματίες που έχουν την έδρα τους σε τουριστικούς τόπους και σε πόλεις η χωριά με πληθυσμό έως 200.000 κατοίκους σε € 400 ετησίως,
– Για επιχειρήσεις ή ελεύθερους επαγγελματίες που έχουν την έδρα τους σε πόλεις με πληθυσμό πάνω από 200.000 κατοίκους σε € 500 ετησίως,
– Σε περίπτωση λειτουργίας υποκαταστημάτων τα ανωτέρω ποσά προσαυξάνονται κατά € 300 ετησίως για κάθε υποκατάστημα. Εξαιρούνται, εκτός και εάν πρόκειται για τουριστικούς τόπους, οι εμπορικές επιχειρήσεις και ελεύθεροι επαγγελματίες που ασκούν τη δραστηριότητά τους σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό έως 3.100 κατοίκους. Επίσης, εξαιρούνται ατομικές εμπορικές επιχειρήσεις και η ατομική άσκηση ελευθερίου επαγγέλματος, εφόσον δεν έχουν παρέλθει 5 έτη από την έναρξη εργασιών, καθώς και οι περιπτώσεις ατομικών επιχειρήσεων εφόσον για τον επιτηδευματία υπολείπονται 3 έτη από το έτος της συνταξιοδότησής του (65ο έτος της ηλικίας). Ειδικά για το οικονομικό έτος 2011 το τέλος επιτηδεύματος ορίζεται σε € 300 (άρθρο 31 §§1, 2, 3, 4, 5 και 6). Μειώνεται από € 400.000 σε € 200.000 το όριο για την επιβολή Φόρου Ακίνητης Περιουσίας (άρθρο 33 § 1). Η κλίμακα διαμορφώνεται όπως φαίνεται στον πίνακα 1.
➡ Από 1/9/2011 αυξάνεται ο ΦΠΑ για υπηρεσίες εστίασης από 13% σε 23% (άρθρο 34).
➡ Αυξάνονται τα τέλη κυκλοφορίας αυτοκινήτων (άρθρο 35 § 1 έως 6).
➡ Αυξάνεται ο ειδικός φόρος κατανάλωσης για το πετρέλαιο θέρμανσης, προκειμένου έως 30/9/2013 να εξισωθεί με το 80% του τότε ισχύοντα φόρου κατανάλωσης πετρελαίου κίνησης. Επίσης αυξάνεται ο ελάχιστος φόρος στα φθηνά τσιγάρα και επιβάλλεται ειδικός φόρος κατανάλωσης στο φυσικό αέριο (άρθρο 36). Σημειώνουμε πως στο προσεχές διάστημα αναμένεται να εκδοθούν αναλυτικές οδηγίες από την αρμόδια διεύθυνση του Υπουργείου Οικονομικών για την ορθή εφαρμογή των νέων διατάξεων.
