Η κυκλικότητα του κλάδου πετρελαιοειδών και αερίου είναι απίθανο να επηρεάσει τη μακροπρόθεσμη πορεία του κλάδου. Ωστόσο, οι τρέχουσες διακυμάνσεις μπορεί να δώσουν ώθηση σε κάποιες από τις τάσεις οι οποίες έχουν ήδη εμφανιστεί, σύμφωνα με την έκθεση Oil and Gas Reality Check 2015 της Deloitte.
Η έκθεση περιγράφει έξι από τα σημαντικότερα ζητήματα με τα οποία έρχεται αντιμέτωπος ο κλάδος πετρελαιοειδών και αερίου (και πιο συγκεκριμένα, ο τομέας εξόρυξης και παραγωγής). Αυτά τα ζητήματα περιλαμβάνουν μια αναμενόμενη αλλαγή στις βασικές αρχές προσφοράς και ζήτησης, την εμφάνιση νέων εμπορικών σχεδίων, την εξέταση του ρόλου του Οργανισμού Πετρελαιοπαραγωγών Εξαγωγών Χωρών (OPEC) στην αγορά, τις πτωτικές τάσεις στις τιμές του υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), τα μακροπρόθεσμα κόστη των σύνθετων έργων και τις αναπτυσσόμενες δυναμικές ανάμεσα στις καθετοποιημένες εταιρείες πετρελαιοειδών (IOC) και τις εθνικές εταιρείες πετρελαιοειδών (NOC).
Ο Anton Botes, Deloitte Touche Tohmatsu Limited’s Global Oil & Gas Leader, σχολιάζει: «Ο κλάδος πετρελαιοειδών και αερίου έχει δημιουργηθεί λόγω μακροπρόθεσμων επενδύσεων και έχει ανακάμψει με επιτυχία από τις κυκλικές υφέσεις στο παρελθόν. Καθώς αυτές οι τάσεις εμφανίζονται, οι εταιρείες χρειάζεται να προσαρμόζονται και να διατηρούν την ευελιξία τους ώστε να καταστήσουν την επιχειρηματική τους δραστηριότητα λιγότερο δαπανηρή και πιο ευπροσάρμοστη. Την ίδια στιγμή, θα πρέπει να θυμόμαστε ότι οι ενδείξεις χαμηλότερων τιμών ωθούν την καινοτομία. Αν λάβει κανείς υπόψη αυτόν τον παράγοντα, δεν είναι παράλογο να αναμένουμε ότι η χαμηλή τιμή του πετρελαίου θα ωθήσει σε μεγαλύτερη καινοτομία».
Η έκθεση τονίζει τις παρακάτω σημαντικές τάσεις:
- 1. Αλλαγή στις βασικές αρχές προσφοράς και ζήτησης
Οι κυμαινόμενες δυναμικές του κλάδου τροφοδοτούν ένα παιχνίδι εξουσίας ανάμεσα στους παραδοσιακούς και τους καινούργιους προμηθευτές πετρελαιοειδών. Για παράδειγμα, οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεχίζουν να διατηρούν τη θέση τους ως ένας μεγάλος παραγωγός πετρελαιοειδών και αερίου, καθώς τα ιστορικά εμπορικά σχέδια ενέργειας αλλάζουν. Με την απώλεια των Ηνωμένων Πολιτειών από σταθερό αγοραστή, οι μεγαλύτεροι προμηθευτές πετρελαιοειδών στον κόσμο, αναζητούν νέους αγοραστές.
- 2. Νέα εμπορικά σχέδια αναδεικνύονται
Καθώς οι βασικές αρχές της προσφοράς και της ζήτησης πετρελαιοειδών και αερίου εξακολουθούν να αναπτύσσονται, νέα εμπορικά σχέδια αναδεικνύονται. Κατά συνέπεια, αυτό θα μπορούσε να απειλήσει την «παραδοσιακή» θέση του OPEC στις παγκόσμιες αγορές, παρόλο που αυτό δεν είναι πιθανό βραχυπρόθεσμα. Εκείνο το οποίο είναι βέβαιο είναι ότι ο OPEC θα αναζητήσει νέους αγοραστές, καθώς η Βόρεια Αμερική όλο και περισσότερο καλύπτει τη δική της ζήτηση, και μπορεί ακόμη και να επιδιώξει να απορροφήσει μερίδιο αγοράς από τη Δυτική Ευρώπη.
- 3. OPEC: υπό πίεση
Ο OPEC αυτή τη στιγμή προμηθεύει περίπου το 32% του παγκόσμιου ακατέργαστου πετρελαίου. Ωστόσο, το μερίδιο αγοράς πετρελαίου του OPEC θα σημειώσει πτώση ύψους 5%[1] το 2018, όσο η προσφορά αμερικανικού έγκλειστου πετρελαίου αυξάνεται. Ενώ αυτό το μερίδιο μπορεί να ανακτηθεί μακροπρόθεσμα από τις αλλαγές στην προσφορά (κυρίως αν η αμερικανική παραγωγή σταθεροποιηθεί), ο ΟΠΕΚ θα εκχωρήσει προσωρινά μέρος της δύναμής του.
- 4. Η τιμή του LNG: η αγορά του αγοραστή
Η τιμή του LNG αποτελούσε κάποτε πρότυπο σταθερότητας, κάτι που τώρα ισχύει σε μικρότερο βαθμό. Μέχρι να σταθεροποιηθούν οι τιμές, το εμπόριο του φυσικού αερίου θα στοχεύει στις πιο κοντινές γεωγραφικά περιοχές. Αυτό σημαίνει ότι το LNG της Αυστραλίας είναι πιθανό να διατηρήσει το πλεονέκτημα βορρά/νότου, προμηθεύοντας τη Σιγκαπούρη, την Ταιβάν, την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα. Αντίθετα, οι νοτιοαμερικανοί παραγωγοί έχουν ένα περισσότερο φυσικό εμπορικό πλεοντέκτημα στην Ευρώπη. Οι πιο αποδοτικοί οικονομικά παραγωγοί είναι εκείνοι οι οποίοι είναι πιο πιθανό να κερδίσουν μερίδιο στην παγκόσμια αγορά, κυρίως εκμεταλλευόμενοι την αλληλεπίδραση προσφοράς και ζήτησης. Αυτό μπορεί τελικά να δώσει στις Ηνωμένες Πολιτείες (και ίσως και στον Καναδά) ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, καθώς τα σημεία ισοσκέλισης εσόδων-κόστους στα έργα LNG είναι συνήθως χαμηλότερα.
- 5. Επενδύοντας στην καινοτομία: το κόστος της περιπλοκότητας
Είναι πιθανό βραχυπρόθεσμα να περιοριστούν οι επενδύσεις κεφαλαίων, ωστόσο τα μεγάλα έργα θα εξακολουθήσουν να απαιτούνται για την κάλυψη της μακροπρόθεσμης ενεργειακής ζήτησης σε παγκόσμιο επίπεδο. Για να αποφευχθούν υπερβάσεις κόστους και χρόνου, οι οποίες συνήθως χαρακτηρίζουν αυτά τα έργα, οι εταιρείες θα δείξουν ενδιαφέρον για ένα εύρος στρατηγικών που θα περιλαμβάνουν κατάλληλο σχεδιασμό πριν το έργο, παράδοση ολοκληρωμένου έργου, διαχείριση έργων εξασφαλίζοντας κατά το δυνατόν χαμηλά κόστη, σχεδίαση, οργάνωση και διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού. Ίσως επιθυμήσουν να επενδύσουν σε προηγμένες υπηρεσίες ανάλυσης δεδομένων για να ενεργοποιήσουν μια ευέλικτη παρακολούθηση και αξιολόγηση έργων.
- 6. Εθνικές και καθετοποιημένες εταιρείες πετρελαιοειδών: αναπτυσσόμενες δυναμικές
Αυτή τη στιγμή, είναι δύσκολο να προβλεφθεί τι μέλλει γενέσθαι δεδομένου ότι οι καθετοποιημένες εταιρείες πετρελαιοειδών δεν παίζουν κεντρικό ρόλο στην εξόρυξη και παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου. Ήδη, σε περιοχές όπου δεν απαιτούνται τα παραδοσιακά δυνατά σημεία των καθετοποιημένων εταιρειών πετρελαιοειδών, ενδέχεται να δούμε καθετοποιημένες εταιρείες να χάνουν μερίδιο αγοράς προς όφελος εταιρειών του τομέα εξόρυξης και εθνικών εταιρειών πετρελαιοειδών. Για να αποτραπεί αυτή η αργή επιδείνωση της θέσης τους, οι καθετοποιημένες εταιρείες πετρελαιοειδών θα πρέπει να προφυλαχθούν από την ενστικτώδη τάση για μαζικές απολύσεις παρότι οι τιμές των εμπορευμάτων παραμένουν εύθραυστες. Ενώ πάντα υπάρχει περιθώριο καλύτερης διαχείρισης των εξόδων, οι καθετοποιημένες εταιρείες πετρελαιοειδών θα επιθυμούσαν να αποφύγουν να βρεθούν στο σημείο όπου δεν θα έχουν τους ανθρώπινους πόρους και τη δυναμική που χρειάζεται όχι μόνο για να εντείνουν την παραγωγή όταν ανακάμψουν οι τιμές, αλλά και για να διατηρήσουν τη θέση τους μέσα σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο ανταγωνιστικό τοπίο.